Inicjatywa dotycząca sądów i sędziów pokoju zakłada utworzenie takich sądów jako nowej kategorii w ramach sądownictwa powszechnego. Miałyby one zajmować się najprostszymi sprawami, a orzekać w nich mieliby sędziowie wybierani w wyborach powszechnych. Prace nad takimi rozwiązaniami trwają w Sejmie od grudnia 2021 r.

Wtorkowe posiedzenie podkomisji było jej 15. spotkaniem w sprawie tych dwóch projektów - ustawy o sądach pokoju oraz ustawy zawierającej przepisy wprowadzające reformę.

W przypadkach obu projektów za głosowało trzech posłów z podkomisji, przeciw był jeden, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Oba projekty były inicjatywą prezydenta Andrzeja Dudy. Prace nad rozwiązaniami dotyczącymi sędziów pokoju początkowo prowadził zespół pod kierownictwem prof. Piotra Kruszyńskiego, który rozpoczął działalność po rozmowach lidera Kukiz'15 Pawła Kukiza z prezydentem Dudą.

Podczas rozpoczętych na przełomie stycznia i lutego zeszłego roku prac sejmowej podkomisji, do której trafiły oba projekty po pierwszym czytaniu w Sejmie, projekty znacząco przeformułowano.

We wtorek - na ostatnim posiedzeniu - podkomisja przyjęła jeszcze blisko 40 poprawek merytorycznych do obu projektów. Przede wszystkim zmieniono termin wejścia w życie reformy. Zgodnie z przyjętymi poprawkami obie ustawy miałyby wejść w życie w połowie października 2023 r., ale pierwsza kadencja sędziów pokoju rozpoczynałaby się od początku 2025 r.

Jednocześnie zdecydowano o skróceniu kadencji sędziów pokoju z sześciu do pięciu lat. Już wcześniej przewodniczący podkomisji Kazimierz Smoliński (PiS) tłumaczył PAP, że chodzi o to, by dopasować kadencję sędziów pokoju do kadencji z eurowyborów, aby wybory sędziów mogły być razem z tymi do Parlamentu Europejskiego.

Długą dyskusję wywołała na przykład poprawka, która wprowadziła możliwość delegowania sędziego pokoju - za jego zgodą - na obszarze apelacji. Wskazywano, że instytucja delegacji może stać w sprzeczności z ideą wyboru sędziego pokoju w określonym okręgu wyborczym. Poprawkę uzasadniono jednak koniecznością zaradzenia szczególnym sytuacjom losowym powodującym czasowy brak obsady w danym sądzie pokoju.

Według planów w środę w południe projektami w wersjach zaakceptowanych przez podkomisję ma zająć się sejmowa komisja sprawiedliwości i praw człowieka. (PAP)

autor: Marcin Jabłoński

mja/ itm/