Efektem projektów zrealizowanych dzięki tym środkom jest m.in. ponad 1,3 tys. km nowych lub przebudowanych dróg, 4,6 tys. km sieci Internetu szerokopasmowego, 450 nowych autobusów komunikacji miejskiej, 1,4 tys. km wybudowanej lub zmodernizowanej sieci kanalizacyjnej, 250 km odnowionych linii kolejowych czy blisko 1 tys. budynków objętych termomodernizacją.

Marszałek podkreślił, że to wszystko, razem z poprawą standardów leczenia, rozwojem regionalnego transportu publicznego i możliwościami kształcenia, wpłynęło znacząco na podniesienie poziomu życia Wielkopolan.

„Te dwie dekady w Unii Europejskiej to bardzo dobry czas dla Polski i dla Wielkopolski. Przynależymy do europejskiej rodziny, która kieruje się zasadą solidarności, za czym idzie polityka spójności i próba wyrównywania szans wszystkich miejsc w Europie do pewnego poziomu.” – powiedział PAP Marek Woźniak.

Zaznaczył, że budżet europejski pozwolił Wielkopolsce zbudować potencjał gospodarczy i społeczny.

„To konkretne pieniądze, które wydatkowane były na wiele istotnych inwestycji. I to są realne korzyści. Inna rzecz, to uczestnictwo w legislacji europejskiej, która narzuciła szereg bardzo postępowych rozwiązań dotyczących praw obywatelskich i włączenia społecznego tych grup, które były wykluczone. Przełamanie barier nastąpiło w wielu kluczowych dla naszego życia obszarach, a regulacje prawne zbliżyły nas do europejskich standardów” - powiedział.

Od 2004 r. w całym województwie zrealizowano ok. 12 tys. projektów współfinansowanych z polityki spójności, zarówno z poziomu regionalnego, jak i krajowego.

„To łącznie ponad 35 mld zł z UE. To ogromna kwota, choć należy podkreślić, że od samego początku Wielkopolska była regionem najmniej zasilanym z tego źródła, a mimo to zrobiliśmy największy postęp, obok takich obszarów jak metropolia warszawska czy Dolny Śląsk. Szybkie tempo rozwoju można zauważyć, gdy spojrzymy na wskaźnik PKB na jednego mieszkańca Wielkopolski w relacji do średniej unijnej – w 2004 roku był on na poziomie 50 proc., a dzisiaj wynosi 84 proc., dla porównania Brandenburgia ma 86 proc.” – zauważył Marek Woźniak.

Marszałek przyznał, że trudno jest wskazać jeden, sztandarowy projekt na 20-lecie Polski w Unii Europejskiej.

„Od początku stawialiśmy na fundamenty rozwoju: przedsiębiorczość, transport i kapitał ludzki. Postawiliśmy na nowoczesny i ekologiczny transport publiczny, na ochronę klimatu, naukę i edukację, wsparcie przedsiębiorców i innowacyjność, usługi społeczne i zdrowie psychiczne, rewitalizacje miast, na e-usługi. W ostatniej perspektywie udało się zrealizować kluczowe inwestycje drogowe: obwodnice Gostynia, Wronek i małą obwodnicę Obornik Wlkp., a także kolejowe: modernizacja linii kolejowej Poznań-Piła i zakup pociągów. Otworzyliśmy drzwi do naszego nowego, budowanego od podstaw szpitala dziecięcego w Poznaniu. Wspieraliśmy także lecznice kliniczne, miejskie czy powiatowe” - powiedział.

Wielkopolskie projekty były realizowane w kilku cyklach, powiązanych z okresami budżetowania Unii Europejskiej. Były to odpowiednio: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) 2004-2006, kiedy to zrealizowano 913 projektów o łącznej wartości prawie 1,4 mld zł, z czego prawie 900 mln zł to wsparcie z Brukseli; Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 (WRPO 2007-2013), gdzie liczba zrealizowanych projektów sięgała prawie 2,5 tys., a ich wartość przekroczyła 10,2 mld zł, z czego połowa to dofinansowanie unijne; Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014-2020 (WRPO 2014+) to 3850 projektów o łącznej wartości prawie 17 mld zł, z czego wkład UE to ponad 11 mld zł.

Wśród największych projektów zrealizowanych w Wielkopolsce dzięki unijnym środkom jest m.in. modernizacja linii kolejowej nr 354 Poznań Główny - Chodzież – Piła Główna. Całkowita wartość projektu to ponad 613,7 mln zł. Dofinansowanie unijne przekroczyło 424,1 mln zł. Kosztem przeszło 410,4 mln zł zrealizowana została budowa Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej. Dofinansowanie unijne wyniosło ponad 283,6 mln zł. W Poznaniu zbudowany i wyposażony został szpital pediatryczny. Całkowita wartość projektu to blisko 457,6 mln zł; dofinansowanie unijne: 251,3 mln zł. Na potrzeby regionalnego transportu pasażerskiego kupione zostały 22 sztuki elektrycznych zespołów trakcyjnych typu Elf oraz 10 sztuk Elf 2, o łącznej wartości ponad 748 mln zł, dofinansowanie unijne wyniosło blisko 355 mln zł.

Dzięki przeszło 123 mln zł unijnego dofinansowania w Poznaniu kosztem ponad 258 mln zł powstała trasa tramwajowa Os. Lecha – Franowo, zaś za ponad 55,3 mln zł - trasa tramwajowa od ul. Jana Pawła II do ul. Podgórnej.

Marszałek zauważył, że część zrealizowanych dzięki unijnym środkom inwestycji ma już blisko 20 lat i wymaga modernizacji, napraw. „Na to również muszą znaleźć się pieniądze” - przyznał.

Obecnie realizowany jest program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. To trzecia perspektywa unijna, która w pełni jest zarządzana przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego. Tym razem Wielkopolska ma do dyspozycji 2 mld 154 mln euro.

Marszałek województwa wielkopolskiego powiedział, że w gronie samorządowców europejskich już trwa dyskusja nt. polityki spójności po 2027.

„Jest ona kluczowa, aby nie stracić dotychczasowych efektów i kontynuować kurs na rozwój regionów. Obecna polityka spójności nie może funkcjonować w tej samej formie. Koniecznym jest jej odnowienie, tak aby była silniejsza i lepiej przygotowana do sprostania nowym wyzwaniom w szczególności w zakresie klimatu, jakości środowiska, poprawy bezpieczeństwa energetycznego czy redukcji negatywnych skutków zmian demograficznych” - powiedział.

Marszałek zaznaczył, że przynależność do europejskiej rodziny dała możliwość otwarcia się na europejskie samorządy innych krajów, na społeczeństwa i cały sektor organizacji pozarządowych.

„To bardzo pozytywny bilans. Członkostwo w UE to nie tylko sojusz wartości, ale i większe poczucie bezpieczeństwa. Są też wspólne problemy i wyzwania, jak np. nielegalna migracja. Musimy, na forum UE, wspólnie działać, by przestrzeń Unii Europejskiej była dobrze chroniona” – powiedział Marek Woźniak. (PAP)

autor: Rafał Pogrzebny

rpo/ drag/