Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-27, 17:30 Autor: PAP

Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni ma nowy zabytek - motorówkę sanitarną "Samarytanka"

Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni wzbogaciło się o nowy obiekt, historyczną motorówkę sanitarną "Samarytanka", który była pierwszym statkiem zbudowanym w niepodległej Polsce. Jednostka powstała w Stoczni Gdyńskiej na początku lat 30. ub. wieku.

"Ktoś może zapytać, dlaczego Muzeum Marynarki Wojennej jest tak bardzo zainteresowane motorówką sanitarną. Otóż zainteresowane jest dlatego, że jesteśmy muzeum techniki. A ta motorówka pokazuje początki rozwoju polskiego przemysłu stoczniowego. To, że nie była do końca udana, to już jest inna historia, ale +pierwsze koty za płoty+" - powiedział w środę na konferencji prasowej dyrektor MWW Tomasz Miegoń.


Ważąca 16 ton jednostka została przetransportowana do muzeum w nocy z wtorku na środę z terenu dawnej Stoczni Gdynia, zarządzanego obecnie przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną. Motorówka stanęła na plenerowej ekspozycji w sąsiedztwie innej historycznej jednostki kutra pościgowego "Batory".


"+Samarytanka stała przez wiele lat przy ulicy Czechosłowackiej z tyłu budynku biurowego, gdzie ani turyści, ani mieszkańcy Gdyni nie zaglądali. I to był dla nas smutny widok, że taki symbol polskości, budowy polskiego przemysłu stoczniowego, odradzania się niepodległej ojczyzny, stoi trochę w zapomnieniu. I stwierdziliśmy, że trzeba dla tej jednostki znaleźć godne miejsce, aby wszyscy mogli ją podziwiać" - wyjaśnił prezes zarządu PSSE Przemysław Sztandera.


W 1930 r. Stocznia Gdyńska otrzymała zlecenie od miejscowego Urzędu Morskiego na wybudowanie motorówki sanitarnej na potrzeby lekarza portowego, za niebagatelną wówczas kwotę 90 tys. zł. Jej głównym zadaniem miało być przewożenie osób chorych na choroby zakaźne ze statków do szpitala kwarantannowego na Babich Dołach.


"Samarytanka" była pierwszą konstrukcją od początku zaprojektowaną i wybudowaną w polskiej stoczni po odzyskaniu niepodległości. Uroczystość wodowania odbyła się 17 września 1931 r. Pojawiające się trudności, głównie związane z polskim silnikiem, sprawiły jednak, że "Samarytanka" została przekazana Urzędowi Morskiemu dopiero w 1933 r.


Okazało się, że konstrukcja statku wykazywała wiele wad. Motorówka była powolna i mało zwrotna. Poza tym wadliwe zaprojektowanie pomieszczeń znacznie utrudniało przenoszenie chorych na noszach. Poziom niedogodności, z jakimi wiązało się wykorzystywanie "Samarytanki" do celów sanitarnych był tak duży, że po czasie lekarz portowy zrezygnował z jej eksploatacji.


Nie mogąc spełniać swoich pierwotnych funkcji motorówka trafiła do Kapitanatu Portu w Gdyni. Tam, do września 1939 r. służyła jako jednostka służby pilotowej. Wraz z większością portowego taboru pomocniczego, w sytuacji wojennego zagrożenia, "Samarytanka" została zmobilizowana.


"Najprawdopodobniej do 12 września 1939 r. +Samarytanka+ transportowała rannych i chorych z Helu do Gdyni, gdzie był bardzo dobrze wyposażony szpital miejski" - wyjaśnił Miegoń.


Po zakończeniu walk Niemcy przemianowali ją na "Stegen" i używali do prac portowych. Została też zmodernizowana, zamontowano na niej nowy silnik.


W 1945 r. odnaleziono ją na lądzie, przy nabrzeżu Belgijskim portu w Gdyni. Pozbawiona silnika jednostka nie nadawała się do eksploatacji. Liczne koncepcje jej reaktywacji nie doczekały się realizacji. W 1971 r. trafiła z powrotem do Stoczni Gdynia, gdzie została odremontowana i postawiona przed gmachem jej zarządu.


Zastępca dyrektora MMW Aleksander Gosk przypomniał, że ostatniego remontu jednostki dokonano w 2005 r.


"Wówczas to pracownicy z chylącej się ku upadkowi Stoczni Gdynia rzutem na taśmę uratowali +Samarytankę+, która była już w kiepskim stanie. Dokładnie zabezpieczyli kadłub statku. Jedynie elementy stolarki osprzętu będą wymagały konserwacji, ale z tym sobie łatwo poradzimy" - zapewnił Gosk.


"Samarytanka" w chwili budowy była motorówką stalową, napędzaną dwucylindrowym silnikiem polskiej firmy "Perkun", o mocy ok. 65 KM. Jej całkowita długość wynosiła 15 m, szerokość 3,8 m, głębokość kadłuba 2,8 m, a zanurzenie ok, 1,5 m.(PAP)


Autor: Robert Pietrzak


rop/ aszw/


Kraj i świat

2024-06-24, godz. 17:40 Chiny/ Duda po spotkaniu z Xi Jinpingiem: przedstawiłem nasz punkt widzenia na kwestie bezpieczeństwa (opis) Jak relacjonował prezydent Andrzej Duda, podczas spotkania z chińskim przywódcą Xi Jinpingiem przedstawił polski punkt widzenia na kwestie bezpieczeństwa… » więcej 2024-06-24, godz. 17:40 Polscy astronomowie sprawdzili, czy czarne dziury tworzą ciemną materię To nie czarne dziury odpowiadają za tworzenie ciemnej materii - wynika z obserwacji polskich astronomów z projektu OGLE, którzy właśnie przedstawili wyniki… » więcej 2024-06-24, godz. 17:30 Kobiecy Tour de Pologne na Lubelszczyźnie W piątek, 28 czerwca w Lublinie wystartuje kolarski kobiecy Tour de Pologne. Impreza składa się z trzech etapów przebiegających na Lubelszczyźnie. » więcej 2024-06-24, godz. 17:30 Hiszpania przekaże Estonii system obrony przeciwrakietowej Nasams Hiszpańskie siły zbrojne przekażą tymczasowo Estonii system obrony przeciwrakietowej Nasams - zapowiedział podczas wizyty w Tallinie król Filip VI Burbon… » więcej 2024-06-24, godz. 17:20 Dolnośląskie/ Zarząd województwa powołał Dolnośląską Radę Kobiet Zarząd województwa dolnośląskiego podjął uchwałę o powołaniu Dolnośląskiej Rady Kobiet. Jej zadaniem ma być m.in. wspieranie inicjatyw związanych… » więcej 2024-06-24, godz. 17:20 WHO ogłasza alert w sprawie sfałszowanej wersji leku na odchudzanie oferowanej w internecie W internecie oferowane są sfałszowane wersje popularnego leku na odchudzanie, które mogą być szkodliwe dla zdrowia - alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia… » więcej 2024-06-24, godz. 17:20 PFPŻ: niewejście sklepów do systemu kaucyjnego może oznaczać spadek ich obrotów Niewejście małych sklepów do systemu kaucyjnego może oznaczać nawet 20-procentowy spadek ich obrotów - ocenia wiceprezes Polskiej Federacji Producentów… » więcej 2024-06-24, godz. 17:20 Cyndi Lauper zaśpiewa na koncercie w Polsce 21 lutego 2025 roku Genialna artystka rusza w pożegnalną, brytyjską i europejską część trasy koncertowej Girls Just Wanna Have Fun. To pierwsza od dekady tak duża trasa. W… » więcej 2024-06-24, godz. 17:20 Turniej ATP w Eastbourne - porażka Zielińskiego w pierwszej rundzie debla Jan Zieliński i Monakijczyk Hugo Nys odpadli w pierwszej rundzie gry podwójnej tenisowego turnieju ATP na kortach trawiastych w Eastbourne. W poniedziałek przegrali… » więcej 2024-06-24, godz. 17:20 Egipt/ Archeolodzy odkryli 33 starożytne grobowce na zachód od Asuanu Egipsko-włoski zespół archeologów odkrył na zachód od Asuanu 33 grobowce rodzinne zawierające szczątki mumii oraz narzędzia pogrzebowe - podało w poniedziałek… » więcej
12131415161718
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »