Już 26 września wybory do Bundestagu rozstrzygną, kto ma największe szanse na objęcie urzędu kanclerskiego. W niedzielę wieczorem trójka kandydatów - Armin Laschet (chadecka Unia CDU/CSU), Olaf Scholz (socjaldemokratyczna SPD) i Annalena Baerbock (partia Zielonych) - przeprowadzili na antenie stacji ProSieben, Sat.1 i Kabel 1 ostatnią przed wyborami debatę. W poniedziałek niemieckie media pełne są komentarzy po ostatnim starciu trójki czołowych kandydatów.

Według dziennika "Tagesspiegel" ta debata była "jak razowy chleb: przyziemny, w dużej mierze pozbawiony humoru, bardzo, bardzo niemiecki, a jednak zdrowy i sycący. Była to najlepsza z trzech debat".

Zdaniem gazety wynikało to m.in. z tematyki. "Oczywiście po raz kolejny zabrakło polityki zagranicznej, zabrakło Europy. Tylko tu i ówdzie kandydaci skrupulatnie ogłaszali, że to czy tamto musi być +rozwiązane na poziomie europejskim+. Ale chodziło o sprawy, które dotykają bardzo wielu ludzi w Niemczech, a szczególnie o sprawy, które dotykają słabszych: osoby o niskich zarobkach, samotne matki, dzieci, zwłaszcza dzieci osób pobierających zasiłek Hartz IV, opiekunowie, osoby mieszkające na wsi bez szybkiego internetu".

"Tagesspiegel" podkreśla jednak, że skupienie się na polityce społecznej w tym trzecim i ostatnim telewizyjnym starciu może "mieć zniekształcający efekt. Laschet znajdował się w szczególnie złej sytuacji, ponieważ w wielu kwestiach miał przeciwko sobie zarówno Scholza, jak i Baerbock".

"Wszystko to słyszano dziesiątki razy w ciągu ostatnich kilku tygodni. Można było poczuć: Annalena Baerbock, Olaf Scholz i Armin Laschet powoli stają się zmęczeni po niezliczonych występach w telewizji i kampanii wyborczej" - pisze komentator telewizji ARD. Jego zdaniem "na końcu tego pojedynku nie było ani zwycięzcy, ani przegranego. Wyraźne stały się niedociągnięcia i różnice między programami trzech partii w polityce społecznej, w bezpieczeństwie wewnętrznym oraz w ogólnej kwestii, ile regulacji państwowych jest potrzebnych do wprowadzenia zmian, np. w polityce klimatycznej. Ale było też wiele podobieństw".

"Występy telewizyjne nie decydują o wyniku wyborów federalnych, ale dla jeszcze niezdecydowanych wyborców ostateczny pojedynek kandydatów na kanclerza w niedzielę wieczorem może być rzeczywiście pomocą w podjęciu decyzji" - pisze w poniedziałek w komentarzu portal RedaktionsNetzwerk Deutschland (RND). "Widzowie mogli dowiedzieć się, jak (politycy) reagują pod presją, jak bardzo są pewni lub niepewni siebie i co chcą osiągnąć (...). Pod tym względem program, który był emitowany przez Pro Sieben, Sat.1 i Kabel 1, jest sukcesem. (...) Wyścig pozostaje otwarty. Ekscytujący jak nigdy dotąd".

Dziennik "Frankfurter Allgemeine Zeitung" zwraca uwagę, że podczas debaty "Olaf Scholz i Annalena Baerbock wykazali serdeczne porozumienie w prawie wszystkich kwestiach". Zdaniem gazety ta debata telewizyjna była "zdecydowanie najciekawsza" z trzech przeprowadzonych przed wyborami. "Udokumentowała dynamikę kampanii wyborczej, która na kilka dni przed głosowaniem wchodzi w decydującą fazę. Rezygnuje się z ostrożnej taktyki na rzecz koncentracji na mobilizacji własnego potencjału wyborczego".

Z kolei dziennik "Sueddeutsche Zeitung" zastanawia się "czy debaty naprawdę coś dały. Jedna czwarta uprawnionych do głosowania jest nadal niezdecydowana, jak powiedziano na początku ostatniego spotkania trójki kandydatów na kanclerza. Liczba ta nie powinna była się zmniejszyć po niedzielnym wieczorze".

Trzecia debata mogła być szansą na odważenie się na coś nowego na tydzień przed wyborami federalnymi, "stacje telewizyjne ProSieben, Sat 1 i Kabel 1 mogły podjąć inne niż dotychczas tematy, kandydaci (...) mogli przyciągnąć uwagę zaskakującymi zapowiedziami" - pisze gazeta. Ale "to, co oczywiście musiało nadejść, nadeszło; znane tematy debat: sprawy socjalne, klimat i koronawirus. I znane odpowiedzi - wszystkie słyszane dokładnie takie same lub podobne w tej kampanii wyborczej. Omówiono również zwykłe opcje koalicyjne".

Zdaniem "Sueddeutsche Zeitung" te "trzy telewizyjne konfrontacje (...) oferowały zbyt wiele tego samego i przez to znudziły wielu, w najgorszym wypadku odstraszyły wyborców - to stracona szansa na poruszenie szerszego zakresu tematów i postawienie kandydatom większych wyzwań".

Z opublikowanego po dyskusji polityków sondażu instytutu Forsa wynika, że zdaniem telewidzów to Olaf Scholz wygrał przedwyborcze starcie. 42 procent respondentów wskazało go jako zwycięzcę.

Za nim na drugim miejscu uplasował się Armin Laschet (27 proc. ), a na trzecim miejscu znalazła się Annalena Baerbock (25 proc.). Sześć procent respondentów stwierdziło, że nie ma żadnego faworyta.

Z Berlina Berenika Lemańczyk (PAP)

bml/ tebe/