Obchodzony 17 listopada Światowy Dzień Wcześniaka jest wyrazem solidarności z dziećmi urodzonymi przedwcześnie, ich rodzicami, a także personelem medycznym, który codziennie walczy o życie najmniejszych dzieci. W tym roku przyświeca mu hasło „Dotyk rodziców ma terapeutyczną moc”, które ma podkreślić, jak ważna jest obecność rodziców przy dziecku i kangurowanie od pierwszych chwil życia.

Kangurowaniem określa się bezpośredni kontakt „skóra do skóry” noworodka i rodzica. Ma ono wiele korzyści dla obu stron. Przede wszystkim zabezpiecza dziecko przed utratą ciepła bezpośrednio po urodzeniu, ale także w dalszych dniach, tygodniach i miesiącach życia. To jeden z najważniejszych elementów opieki nad dziećmi, a zwłaszcza nad wcześniakami i chorymi noworodkami. Kontakt nagiej skóry rodzica do nagiej skóry noworodka stabilizuje jego stan w pierwszej tzw. „złotej godzinie” po urodzeniu – zapewnia prawidłową ciepłotę ciała noworodka i ochronę przed jego utratą, wpływa także na prawidłową regulację czynności serca i oddechu. Podczas kangurowania dziecko wyczuwa bicie serca matki, które słyszało podczas przebywania w jej łonie. Gdy mama łączy kangurowanie z czytaniem lub śpiewaniem swojemu dziecku, rozpoznaje ono także jej głos z okresu życia wewnątrzmacicznego.

„Kontakt +skóra do skóry+ jest możliwy i konieczny na oddziale intensywnej terapii noworodka i na wszystkich oddziałach patologii noworodka. Nazywamy go wtedy kangurowaniem. Rozpoczynamy go na zlecenie lekarza neonatologa i tak wcześnie, jak tylko na to pozwala stan kliniczny wcześniaka” – tłumaczy prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, prezes Fundacji Koalicja dla wcześniaka, cytowana w informacji prasowej przesłanej PAP. Jak dodaje, kontakt dziecka z rodzicem ma fundamentalne znaczenie dla przyszłego rozwoju dziecka. „Wiele światowych publikacji, opierających się na dużych badaniach z randomizacją, wskazuje na znaczne zmniejszenie reakcji bólowych podczas wykonywania niezbędnych procedur, ale przede wszystkim na zmniejszenie zachorowalności i umieralności wcześniaków, także z powodu sepsy i skrócenie czasu hospitalizacji. Mówi się, że rodzice są jednym z elementów łańcucha terapeutycznego, dlatego nie może ich zabraknąć na oddziałach neonatologicznych” – przekonuje prof. Borszewska-Kornacka.

Kangurowanie nie tylko wzmacnia więzy uczuciowe między dzieckiem a matką, czy dzieckiem a ojcem, ale także wpływa korzystnie na wzajemne więzi między obojgiem rodziców. Dodatkowo kontakt matki z dzieckiem korzystnie wpływa na jej laktację, a mleko matki jest lekiem dla wcześniaka. Na kangurowanie nie ma limitu – można to robić tak długo, jak długo chce i potrzebuje tego dziecko oraz jego rodzice.

Fakt, że kangurowanie wzmacnia odporność wcześniaka jest bardzo ważny, ponieważ dzieci przedwcześnie urodzone, a także noworodki z chorobami współistniejącymi, nie mają prawidłowo wykształconego układu immunologicznego. Wcześniakom zagrażają: wirus RS, wirus grypy czy wirus SARS-CoV-2. Dlatego niezbędna jest higiena: dezynfekcja, wietrzenie pomieszczeń, unikanie skupisk oraz dymu tytoniowego, profilaktyka poprzez szczepienia i podawanie przeciwciał.

„Wirus RS atakuje drogi oddechowe i może wywołać ciężkie infekcje łącznie z zapaleniem oskrzelików, a nawet płuc. W tym roku mówi się o ryzyku zakażenia jednocześnie wirusem grypy, SARS-CoV-2 i wirusem RS, a naukowcy odkryli, że może dojść do niebezpiecznego połączenia wirusów w groźne hybrydy. Trzeba więc zapobiegać zakażeniom w każdy możliwy sposób” - podkreśla prof. Borszewska-Kornacka. W przypadku wirusa RS nie ma szczepionki, ale możliwe jest korzystanie z bezpłatnej immunoprofilaktyki, tj. podawania gotowych przeciwciał przeciwko temu wirusowi. Jest ona dostępna w Polsce dla wcześniaków urodzonych przed 33. tygodniem ciąży, które nie ukończyły 6. miesiąca życia w momencie rozpoczęcia immunizacji oraz dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną.

Wirus RS (RSV) jest równie groźny dla dzieci z wrodzonymi wadami serca, dzieci z niską masą urodzeniową – poniżej 1500 gramów i dzieci z dysplazją-oskrzelowo-płucną w drugim sezonie zakażeń. Fundacja Koalicja dla wcześniaka włączyła się w działania, które mają na celu rozszerzenie programu profilaktyki zakażeń RSV właśnie o te grupy dzieci.

„Ubiegłe lata pokazały, jak groźny jest wirus RS, w ubiegłym sezonie oddziały pediatryczne pękały w szwach. Wspólnie z organizacjami zrzeszonymi w Ogólnopolskim Porozumieniu Razem dla wcześniaków napisaliśmy prośbę do Ministerstwa Zdrowia o jak najszybsze rozszerzenie programu profilaktyki. Mamy nadzieję, że już niedługo będziemy mogli przekazać dobre wiadomości rodzicom dzieci z wrodzonymi wadami serca, a także wcześniaków z małą masą urodzeniową czy dysplazją oskrzelowo-płucną” – komentuje wiceprezes Fundacji Koalicja dla wcześniaka Elżbieta Brzozowska.

Z okazji Światowego Dnia Wcześniaka Koalicja przygotowała audiobooka pt. „Dorotka Superbohaterka – o siostrzyczce, która pojawiła się na świecie przed czasem” w wykonaniu aktorki Joanny Koroniewskiej, która zaangażowała się w ten projekt pro publico bono. Od 17 listopada będzie on dostępny na kanale Spotify oraz YouTube Koalicji dla wcześniaka.