Radio Opole » Dobrze być w formie
2024-03-27, 07:30 Autor: Matacz Marek / PAP

Powszechne chemikalia mogą uszkadzać mózg

mózg, zdjęcie poglądowe. [fot. elements.envato.com]
mózg, zdjęcie poglądowe. [fot. elements.envato.com]
Substancje chemiczne używane powszechnie w gospodarstwie domowym mogą niszczyć lub uszkadzać komórki mózgowe, zwane oligodendrocytami. Ich zniszczenie wiąże się m.in. z takimi chorobami, jak stwardnienie rozsiane czy autyzm.
Naukowcy z Case Western Reserve University (USA), na łamach pisma “Nature Neuroscience” (https://www.nature.com/articles/s41593-024-01599-2), przestrzegają przed znajdowanymi często w domach chemikaliami.

Opisane przez nich związki mogą mieć związek z poważnymi zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak stwardnienie rozsiane czy zaburzenia ze spektrum autyzmu. Jak zwracają uwagę badacze, genetyka tylko w niedużej części tłumaczy rozwój tych chorób, więc ważne przyczyny leżą w czynnikach środowiskowych.

Wspomniane substancje mogą uszkadzać oligodendrocyty – komórki, które wytwarzają osłonkę chroniącą neurony. „Utrata oligodendrocytów leży u podstaw stwardnienia rozsianego i innych chorób neurologicznych. Pokazaliśmy, że konkretne chemikalia obecne w codziennych produktach mogą bezpośrednio uszkadzać te komórki. Stanowi to nieznany wcześniej czynnik ryzyka schorzeń neurologicznych” – mówi prof. Paul Tesar, autor badania.

Pod kątem potencjalnego oddziaływania na mózg naukowcy przeanalizowali ponad 1,8 tys. substancji, które mogą działać na ludzi. Okazało się, że stosowane w meblach czy elektronice - jako środki opóźniające palenie - organofosforany mogą zapobiegać dojrzewaniu wspomnianych komórek. Natomiast czwartorzędowe związki amoniowe używane w wielu środkach dezynfekujących (w tym żelach czy chusteczkach do rąk) mogą te komórki zabijać.

Do takich wniosków badacze doszli po serii różnych eksperymentów prowadzonych na komórkach oraz na modelu mysim. „Odkryliśmy, że oligodendrocyty - choć inne komórki nie - są zaskakująco wrażliwe na działanie czwartorzędowych związków amoniowych oraz organofosforanowych opóźniaczy palenia. Zrozumienie narażenia ludzi na działanie tych substancji może pomóc w znalezieniu brakującego czynnika wzrostu zachorowań na zaburzenia neurologiczne” – mówi pierwsza autorka publikacji Erin Cohn.

Eksperci podkreślają, że potrzebne są dalsze badania sprawdzające związki między tymi substancjami i zdrowiem mózgu. Zalecają sprawdzanie stężenia tych związków w organizmach dorosłych i dzieci i badanie ich wpływu na ryzyko chorób.

„Nasze wyniki wskazują, że dokładniejsze badania wpływu na mózg tych powszechnych w domach substancji jest konieczne. Mamy nadzieję, że nasza praca pomoże podejmować lepsze decyzje odnośnie regulacji prawnych oraz wpłynie na zachowania, które zminimalizują ekspozycję i będą chronić zdrowie” – mówi prof. Tesar.

Dobrze być w formie

2024-10-11, godz. 07:00 Wkrótce w szkołach rozpoczną się dobrowolne szczepienia przeciwko HPV [DŹWIĘK] W szkołach podstawowych rozpoczną się wkrótce bezpłatne i dobrowolne szczepienia przeciwko wirusowi HPV. To wspólny projekt ministerstwa zdrowia i edukacji… » więcej 2024-10-10, godz. 07:00 Ponad połowa nauczycieli ma objawy wypalenia zawodowego Ponad połowa nauczycieli przyznaje, że ma objawy wypalenia zawodowego. Może to oznaczać poważne skutki dla systemu edukacji. Ogólnopolskie badanie dobrostanu… » więcej 2024-10-09, godz. 07:00 Eksperci: pacjent z krwiomoczem powinien być jak najszybciej diagnozowany w kierunku nowotworu Pacjent z krwią w moczu powinien być jak najszybciej kierowany na szybką ścieżkę diagnostyki i leczenia onkologicznego, czyli otrzymać kartę DiLO - ocenili… » więcej 2024-10-08, godz. 07:00 Ekspert: Dunki żyją w zdrowiu krócej, bo palą papierosy Chociaż poziom opieki zdrowotnej w Danii i Holandii oceniany jest bardzo wysoko, to średnia długość zdrowego życia Dunek i Holenderek należy do najniższych… » więcej 2024-10-07, godz. 07:00 Opolski NFZ zachęca do profilaktyki raka piersi W październiku mieszkanki województwa opolskiego mogą skorzystać ze specjalnego programu diagnostyki raka piersi. Badania będą realizowane w kilku stacjonarnych… » więcej 2024-10-04, godz. 07:00 Szczepienia przeciwko krztuścowi dla kobiet w ciąży Kobiety w ciąży niebawem będą mogły bezpłatnie szczepić się przeciwko krztuścowi. Ministra zdrowia Izabela Leszczyna zapowiedziała podpisanie obwieszczenia… » więcej 2024-10-03, godz. 07:00 Szczepienia przeciw grypie i COVID Temperatura spadła, rozpoczął się sezon przeziębień i infekcji, a najlepszą forma profilaktyki są szczepienia. » więcej 2024-10-02, godz. 07:00 Młodzi zamiast aktywności wolą gry i media społecznościowe [DŹWIĘK] Zamiast podwórka czy boiska po szkole wybierają gry online lub media społecznościowe. 20 procent uczniów jest nieaktywnych po zajęciach, a swój relaks upatrują… » więcej 2024-10-01, godz. 07:00 Polacy przeciążeni emocjonalnie w środowisku pracy [DŹWIĘK] Ponad połowa Polaków czuje się przeciążona emocjonalnie w środowisku pracy, a 48 procent jest zmęczona ciągłymi zmianami. » więcej 2024-09-30, godz. 07:00 Światowy Dzień Serca - najważniejsza profilaktyka Ruch, zdrowa dieta, unikanie używek i ograniczenie stresu - to najlepsze sposoby na zdrowe serce - przypominają kardiolodzy. W ostatnią niedzielę września… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »