Radio Opole » Kraj i świat
2022-12-08, 14:50 Autor: PAP

Podlaskie/ W Sokołach odsłonięto pomnik ku pamięci ofiar operacji polskiej NKWD

W Sokołach (Podlaskie) odsłonięty został w czwartek pomnik ofiar tzw. operacji polskiej NKWD, podczas której - w latach 1937-38 - zamordowano ponad 100 tys. Polaków w Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. Uroczystości towarzyszyło spotkanie naukowe poświęcone wydarzeniom sprzed 85 lat.

Pomnik, który według pomysłodawców jest pierwszym takim w Polsce, tworzą pamiątkowe tablice o wysokości kilku metrów, na których spoczywa krzyż. "Zginęli za to, że byli Polakami. Pamięci ofiar zbrodni sowieckich 1937-1938"" - to jedna z inskrypcji na tablicach.


Jak powiedział PAP wójt gminy Sokoły Józef Zajkowski, pomysł pomnika powstał dwa lata temu, a przychylna mu była rada gminy. "My mamy ofiary, które zostały wywiezione na Sybir. W ostatnim czasie, w ramach repatriacji ściągnęliśmy rodzinę z Kazachstanu, której dziadkowie byli wywiezieni właśnie w ramach akcji NKWD" - mówił.


"Jesteśmy zobowiązani wobec historii, aby o takich faktach historycznych pamiętać" - dodał. "My jesteśmy tymi, którzy uczą historii i dlatego podjęliśmy się tego, by pomnik powstał" - powiedział PAP Zajkowski.


Pomysł Fundacji Piękno Życia wsparła finansowo Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Uchwała gminy w sprawie powstania pomnika została podjęta w 2021 roku.


"Operacja antypolska NKWD należy do najtragiczniejszych kart w historii naszego narodu. (…) Pomnik ten ma upamiętnić wszystkie ofiary NKWD. To hołd w kierunku ludzi, którzy poświęcili życie służbie naszej Ojczyźnie. Wszyscy oni zasługują na miejsce w pamięci przyszłych pokoleń, dlatego Rada Gminy Sokoły wyraża zgodę na wzniesienie pomnika Ofiar Operacji Antypolskiej NKWD" - napisano w uzasadnieniu tej uchwały.


Na mocy rozkazu nr 00485 z 11 sierpnia 1937 r., wydanego przez ludowego komisarza spraw wewnętrznych ZSRS Nikołaja Jeżowa, pod rzekomym zarzutem przynależności do Polskiej Organizacji Wojskowej, prowadzącej rzekomo działalność szpiegowsko-wywrotową na rzecz Polski, represjonowano nie mniej niż 139 tys. 835 osób, z czego zamordowano – najczęściej strzałem w tył głowy – nie mniej niż 111 tys. 091.


Zbrodnia była całkowicie przemilczana w okresie PRL. Również na emigracji wiedza o masowej eksterminacji Polaków była niewielka. Dopiero w 1991 r. w Polsce ukazała się pierwsza synteza dziejów Polaków w imperium sowieckim pióra Nikołaja Iwanowa "Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921-1939".


Pod koniec lat 90. ubiegłego wieku wyniki badań nad zbrodnią na Polakach opublikował "Memoriał". Kolejnym przełomem w badaniach nad operacją polską było nawiązanie bliskiej współpracy między Instytutem Pamięci Narodowej a archiwistami z Ukrainy, gdzie zachowała się ogromna dokumentacja mordu.


W 2010 r. ukazała się wspólna publikacja IPN i Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy "Polska i Ukraina w latach trzydziestych-czterdziestych XX wieku. Tom 8. Wielki terror. Operacja polska 1937-1938". Od 2018 r. IPN prezentuje wystawę planszową "Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938". Do tej pory oglądali ją widzowie w kilkudziesięciu miejscach w Polsce, Ukrainie, USA i Australii.


W 2009 r. Sejm RP przyjął uchwałę upamiętniającą ofiary zbrodni dokonanych w latach 1937–1939 na Polakach w ZSRS. "Sejm RP oddaje cześć pamięci 150 tys. Polaków zamordowanych przez NKWD w latach 1937–1939 w ramach tzw. operacji polskiej w czasie Wielkiego Terroru. Sejm wyraża wdzięczność działaczom rosyjskiego stowarzyszenia +Memoriał+ oraz tym historykom rosyjskim i ukraińskim, którzy podtrzymują pamięć o ludobójstwie dokonanym na naszych niewinnych rodakach".(PAP)


autorzy: Sylwia Wieczeryńska, Robert Fiłończuk


swi/ rof/ pat/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 19:40 ME 2024 - Probierz: mam już w głowie skład na mecz z Holandią (opis) Trener piłkarskiej reprezentacji Polski Michał Probierz przyznał w Hamburgu przed niedzielnym meczem z Holandią w grupie D mistrzostw Europy, że 'ma już… » więcej 2024-06-15, godz. 19:40 Serbia/ Prorosyjski wicepremier otrzymał zadanie wzmacniania więzi z krajami BRICS Aleksandar Vulin, prorosyjski wicepremier w rządzie Serbii, będzie odpowiadać za rozwój relacji Belgradu z grupą państw rozwijających się BRICS - ustalono… » więcej 2024-06-15, godz. 19:30 ME 2024 - Eriksen: nie myślę o tym, co się stało trzy lata temu Trzy lata po pamiętnym meczu z Finlandią, kiedy przeżył zatrzymanie akcji serca, duński piłkarz Christian Eriksen ponownie jest na mistrzostwach Europy i… » więcej 2024-06-15, godz. 19:30 Izrael/ Ośmiu izraelskich żołnierzy zginęło w wybuchu w południowej Strefie Gazy W wybuchu opancerzonego transportera na południu Strefy Gazy zginęło w sobotę ośmiu izraelskich żołnierzy - poinformowały Siły Obronne Izraela. » więcej 2024-06-15, godz. 19:20 ME w kajakarstwie - sześć medali Polaków w sobotę (wyniki) Pięć srebrnych medali i jeden brązowy to sobotni dorobek polskiej reprezentacji kajakarzy rywalizującej w mistrzostwach Europy w węgierskim Szegedzie. Dwukrotnie… » więcej 2024-06-15, godz. 19:20 Szef MSZ: jeśli Putin uzależnia pokój od obietnicy Ukrainy, Ukraina też ma prawo żądać Jeśli Władimir Putin uzależnia pokój od obietnicy Ukrainy, że nie przystąpi do NATO, to z pewnością Ukraina ma prawo żądać, aby Rosja nie zawierała… » więcej 2024-06-15, godz. 19:20 Francja/ Wielotysięczny protest przeciw skrajnej prawicy przeszedł przez Paryż Wielotysięczny protest przeciwko skrajnie prawicowemu Zjednoczeniu Narodowemu - partii, która może wygrać wybory parlamentarne we Francji - odbył się w sobotę… » więcej 2024-06-15, godz. 19:10 ME 2024 - kibice złożyli wieńce w obozie koncentracyjnym w Dachau Piłkarscy kibice ze Szkocji, Ukrainy, Izraela i innych krajów złożyli wieńce w Miejscu Pamięci Obozu Koncentracyjnego w Dachau, aby upamiętnić ofiary hitlerowskich… » więcej 2024-06-15, godz. 19:10 Bułgaria/ CKW opublikowała wyniki wyborów parlamentarnych Centralna Komisja Wyborcza w Bułgarii publikowała ostateczne wyniki przedterminowych wyborów parlamentarnych, które odbyły się jednocześnie z wyborami do… » więcej 2024-06-15, godz. 19:00 ME 2024 - Hiszpania - Chorwacja 3:0 (bramka) Grupa B: Hiszpania - Chorwacja 3:0 w 45+2. min. Bramki: 1:0 Alvaro Morata (29), 2:0 Fabian Ruiz (32), 3:0 Dani Carvajal (45+2). Sędzia: Michael Oliver (Anglia).(PAP)… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »