Radio Opole » Kraj i świat
2021-02-14, 13:10 Autor: PAP

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej przypomniało tradycje zapustne

Korowód przebierańców, skakanie przez kłodę, czyszczenie garnków popiołem, ale też wypiekanie pączków - towarzyszyło niegdyś ostatnim dniom karnawału na podlaskich wsiach. Tradycje te przypomniało w niedzielę Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej, nie jak zazwyczaj na festynie, a podczas relacji online.

"Zapusty w skansenie" to odbywająca się od kilku lat impreza, która w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie k. Białegostoku, rozpoczyna cykl imprez w skansenie.

Z roku na rok przyciągała coraz więcej odbiorców. Jednak w tym roku, ze względu na epidemię koronawirusa i obostrzenia, impreza nie mogła się odbyć stacjonarnie z udziałem odwiedzających - powiedziała PAP Iwona Zawadecka z Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej. Stąd pomysł, by wszystkich zainteresowanych zaprosić przed ekrany komputerów i w ten sposób przybliżyć te tradycje, które odtwarzane były na żywo przez zaproszone zespoły.

Tradycje zapustne, czyli hucznego świętowania ostatnich dni karnawału - jak zauważają etnografowie - zanikły już w Podlaskiem. Zapusty zwyczajowo rozumiane były jako "okres przejściowy między cyklami świąt, bożonarodzeniowym i wielkanocnym" - pisze w swojej książce "Rok obrzędowy na Podlasiu" etnograf i dyrektor białostockiego skansenu dr Artur Gaweł. Wtedy też organizowano karnawałowe zabawy. Natomiast okres od Tłustego Czwartku do Środy Popielcowej był czasem najhuczniejszych zabaw i nawet najubożsi gospodarze przygotowywali obfitsze posiłki. W ocenie etnografów, tradycja zapustów zaczęła zanikać w latach 50. i 60. ubiegłego wieku.

Główną atrakcją niedzielnych "zapustów" w skansenie był barwny korowód. Tradycję tę przypomniały zespoły ludowe z okolic Knyszyna i Moniek. Jak mówiła obecna na miejscu Jadwiga Konopko, która od lat dba o zachowanie tradycji podlaskich wsi, w korowodzie obok umalowanych osób, ważne były przebrania za zwierzęta. To m.in. bociany, które - jak mówiła - są symbol wiosny czy też niedźwiedź, który przewodzi orszakowi. Wśród przebierańców były też anielice, śmierć, nieszczęśliwa panna młoda, którą wieziono na wózku. Konopko mówiła, że nie mogło zabraknąć też kukły słomianej, która zostanie spalona. "Korowód po to krzyczy, po to pali kukłę, żeby pobudzić i przywołać wiosnę" - dodała.

Korowód ciągnął też za sobą kłodę. Jak mówiła Konopko, był zwyczaj skakania przez kłodę "na wysoki plon", aby len, konopie i owies rosły wysoko. Skoków nie zabrakło też w niedzielę.

Innym przypomnianym zwyczajem było czyszczenie garnków popiołem. Jak mówiła Konopko, Wielki Post to było zero tłuszczu i zero mięsa, dlatego czyszczono garnki popiołem, aby tego tłuszczu zostało jak najmniej. Następnie garnki powieszono na płocie "Będzie to oczekiwać do Wielkiej Niedzieli, czyli do Świąt Wielkanocny" - dodała.

Konopko przypomniała, że zapusty to był również okres dokuczania kawalerom i pannom, którym nie udało się znaleźć swojej połówki. Stąd - jak dodała - nieszczęśliwa panna młoda w korowodzie, ale też podczas zabawy na zakończenie zapustów tradycja wieszania śledzia starym kawalerom.

Podczas niedzielnych zapustów można było też zobaczyć jak zrobić i wypiec pączki. Tłuste smakołyki pozwalały najeść się do syta przed czterdziestodniowym postem.

Artur Gaweł przypomniał w niedzielę, że tradycja zapustów zanikła, choć - jak zauważył - w regionie wciąż jest odtwarzana w Radziłowie, gdzie co roku przechodzi przez miejscowość kolorowy korowód.(PAP)

autorka: Sylwia Wieczeryńska

swi/ mok/

Kraj i świat

2024-06-23, godz. 02:50 Zachodni Brzeg/ Izraelscy żołnierze przywiązali rannego więźnia do maski samochodu Izraelscy żołnierze przywiązali rannego palestyńskiego więźnia do maski wojskowego dżipa podczas sobotniego nalotu w Dżaninie na okupowanym Zachodnim Brzegu… » więcej 2024-06-23, godz. 00:00 Libia/ Włoskie służby przejęły statek przewożący rosyjską broń dla libijskiego watażki Włoskie służby, na wniosek władz USA, przejęły w jednym ze swych portów statek przewożący rosyjską broń, wartą miliony dolarów, która miała trafić… » więcej 2024-06-23, godz. 00:00 ME 2024 - Belgia - Rumunia 2:0 (opinie) Po meczu Belgia - Rumunia (2:0) powiedzieli: Domenico Tedesco (trener reprezentacji Belgii): 'Zagraliśmy w takim samym ustawieniu jak przeciw Słowacji. Bramka… » więcej 2024-06-22, godz. 23:50 ME 2024 - rumuńskie media: przegraliśmy z faworytem, ale dalej prowadzimy Rumuńskie media po sobotniej porażce z Belgią (0:2) w mistrzostwach Europy podkreślają wyrównaną sytuację w grupie E, ale nie mają pretensji do swoich… » więcej 2024-06-22, godz. 23:30 ME 2024 - Portugalia w fazie pucharowej, Belgia wraca do gry Portugalia jest trzecią drużyną - po gospodarzach i Hiszpanii - która awansowała do 1/8 finału piłkarskiego Euro 2024 w Niemczech. Mistrzowie Europy z 2016… » więcej 2024-06-22, godz. 23:30 ME 2024 - Belgia - Rumunia 2:0 (opis) Grupa E: Belgia - Rumunia 2:0 (1:0). Bramki: 1:0 Youri Tielemans (2), 2:0 Kevin De Bruyne (80). Żółta kartka - Belgia: Dodi Lukebakio. Rumunia: Nicusor… » więcej 2024-06-22, godz. 23:10 ME 2024 - strzelcy Klasyfikacja strzelców - po 24 z 51 meczów (62 bramek): 2 - Georges Mikautadze (Gruzja) Jamal Musiala (Niemcy) Ivan Schranz (Słowacja)1 - Michel Aebischer… » więcej 2024-06-22, godz. 23:10 ME 2024 - najszybciej zdobyte bramki (dokumentacja, korekta) Belgijski piłkarz Youri Tielemans zdobył bramkę w 73. sekundzie meczu z Rumunią w mistrzostwach Europy w Niemczech. To trzeci najszybszy gol w historii turnieju… » więcej 2024-06-22, godz. 23:00 ME 2024 - Belgia - Rumunia 2:0 (wynik) Grupa E: Belgia - Rumunia 2:0 (1:0). Bramki: 1:0 Youri Tielemans (2), 2:0 Kevin De Bruyne (80). Żółta kartka - Belgia: Dodi Lukebakio. Rumunia: Nicusor… » więcej 2024-06-22, godz. 23:00 ME w pływaniu - Piskorska mistrzynią, cztery medale Polaków (opis, aktl.) Biało-czerwoni wywalczyli w sobotę w Belgradzie cztery medale pływackich mistrzostw Europy: złoty, dwa srebrne i brązowy. Najcenniejszy zdobyła Adela Piskorska… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »