Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-06-25, godz. 11:00 Modernizacja oczyszczalni ścieków w Opolu na finiszu. We wrześniu wielkie otwarcie Modernizacja oczyszczalni ścieków przy ulicy Wrocławskiej w Opolu dobiega końca. Przypomnijmy, inwestycja miała być zrealizowana dwa lata wcześniej - do… » więcej 2024-06-25, godz. 10:50 Opole: zderzenie 3 pojazdów na ul. Częstochowskiej Uwaga kierowcy. Utrudnienia na ulicy Częstochowskiej w Opolu. Doszło do zderzenia trzech pojazdów. Nie ma osób poszkodowanych. » więcej 2024-06-25, godz. 09:58 Ozimek: tymczasowy areszt dla mężczyzny, który próbował zgwałcić kobietę Dzięki reakcji świadka i szybkiej interwencji policjantów udało się zatrzymać mężczyznę, który w Ozimku próbował zgwałcić kobietę. Sprawca został… » więcej 2024-06-25, godz. 08:00 Baborów będzie mieć nowy kompleks sportowy Pełnowymiarowe boisko typu 'Orlik', boisko z naturalną nawierzchnią, kort tenisowy, bieżnię lekkoatletyczną, szatnie i zaplecze socjalne będzie posiadać… » więcej 2024-06-25, godz. 07:30 Politechnika poszerza działalność laboratorium badań kontuzji stawu skokowego Laboratorium symulacji i badań nad skręceniami stawu skokowego na Politechnice Opolskiej zyska nowoczesny sprzęt. Urządzenia warte blisko milion złotych mają… » więcej 2024-06-25, godz. 06:45 Chcą budowy lodowiska. Społeczny komitet zbiera podpisy Ponad tysiąc mieszkańców poparło społeczną inicjatywę przyśpieszenia budowy sztucznego lodowiska w Prudniku. Akcję zbierania podpisów prowadzi obywatelski… » więcej 2024-06-24, godz. 19:30 Wandal na cmentarzu w Opolu. Zatruwa drzewa kwasem [INTERWENCJA] Najpierw wywierca dziurę w drzewie, a następnie wstrzykuje do niego toksyczną substancję. Taki mechanizm stosuje nieznany sprawca, który niszczy okazy na… » więcej 2024-06-24, godz. 18:10 Złote algi. Wizja lokalna Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego Sytuacja jest stabilna, a parametry wody w Odrze pod względem złotych alg mają akceptowalny poziom - informuje biuro prasowe Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego… » więcej 2024-06-24, godz. 18:00 Niewidomi będą strzelać z broni laserowej. Integracyjny Piknik Rodzinny w Turawie Zajęcia z hipoterapii, pokaz sprzętu policyjnego i strażackiego, konkursy, gry i zabawy, a nawet strzelanie z broni laserowej - takie atrakcje czekają na uczestników… » więcej 2024-06-24, godz. 17:00 "Chcemy się rozwijać". Inteligentne wioski w gminie Głubczyce Sołectwa Pomorzowice i Grobniki w gminie Głubczyce przystępują do koncepcji inteligentnych wiosek ''Smart Villages''. Uchwałę w tej sprawie samorządowcy… » więcej
12131415161718
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »