Naukowcy z University of Vermont Cancer Center ostrzegają, że nazywane „wszędobylskimi chemikaliami” ftalany zwiększają zagrożenie pewnymi nowotworami u dzieci. Substancje te dodaje się głównie do plastików, aby poprawić ich wytrzymałość i konsystencję. Ludzie są więc nagminnie wystawiani na ich działanie, kiedy wydostają się one do otoczenia z różnorodnych produktów.

Ftalany dodaje się też jednak do niektórych leków, szczególnie tych które wymagają powolnego uwalniania czynnej substancji. Można tu wymienić niektóre leki przeciwzapalne i antybiotyki. Obecność potencjalnie groźnych związków w lekach pozwoliła naukowcom na zbadanie ich działania u dzieci.

Korzystając z duńskiej bazy danych medycznych przeanalizowali oni zdrowie i wystawienie na działanie ftalanów w lekach aż u 1,3 mln dzieci.

Wykryli ponad 2 tys. przypadków dziecięcych nowotworów. Zauważyli przy tym, że ekspozycja na ftalany na początku życia zwiększała o 20 proc. ogólne ryzyko rozwoju raka. Wzrostu zagrożenia nie zanotowali przy działaniu ftalanów w okresie płodowym.

Bliższa analiza pokazała trzykrotny wzrost zagrożenia rakiem kości i dwukrotny - chłoniakiem.

„Wyniki te oznaczają kolejne dowody na to, że te powszechne substancje mają negatywny wpływ na ludzkie zdrowie” - zwraca uwagę prof. Thomas Ahern, autor publikacji, która ukazała się na łamach „Journal of the National Cancer Institute”.

„Nasze badanie oceniło ekspozycję na ftalany na podstawie recept na zawierające te związki leki. Choć taka ekspozycja jest zwykle dużo silniejsza, niż tzw. środowiskowa, to jednak nasze rezultaty stanowią powód do niepokoju” - dodaje ekspert.

Naukowcy przypominają, że działanie ftalanów łączono już m.in. z guzami tarczycy i piersi. Substancje te, jak już pokazano, zaburzają gospodarkę hormonalną.

Wiek oraz czas ekspozycji odgrywają istotną rolę - twierdzą naukowcy. Sugerują, aby w kolejnych badaniach sprawdzić wpływ konkretnych rodzajów ftalanów i zrozumieć mechanizmy ich działania.

„Docelowo, badania takie jak to doprowadzą do lepszego poznania sposobów ograniczania ryzyka związanego z obecnymi w otoczeniu ftalanami” - podkreśla dr Randall Holcombe, dyrektor UVM Cancer Center.

Więcej informacji:

https://www.med.uvm.edu/uvmcancercenter/news/2022/03/16/uvm_cancer_center_research_phthalates (PAP)

Marek Matacz