Radio Opole » Kraj i świat
2024-04-23, 14:00 Autor: PAP

Na UW i SGGW powstaje technologia wczesnego wykrywania chorób neurodegeneracyjnych

Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego opracowują technologię diagnozowania chorób Parkinsona i Alzheimera we wczesnych stadiach. Rozwiązanie pozwoli wykrywać schorzenia u osób, które nie mają jeszcze objawów.

Nowa metoda wczesnego wykrywania chorób neurodegeneracyjnych (np. Parkinsona i Alzheimera) polega na badaniu widma, które powstaje w wyniku prześwietlania wiązką laserową próbek pobranych od pacjentów


- wyjaśniono w komunikacie UW przesłanym we wtorek PAP.


Analiza widma pozwala stwierdzić, czy w organizmie pacjenta znajdują się amyloidy (szkodliwe białka powstające w wyniku niektórych chorób). Badanie umożliwia również zweryfikowanie stadiów rozwoju amyloidów, w tym tych najwcześniejszych, które nie powodują problemów zdrowotnych. Dzięki temu można stwierdzić choroby Parkinsona albo Alzheimera na długo przed wystąpieniem objawów.


„Choroby neurodegeneracyjne najczęściej są diagnozowane stosunkowo późno, gdy ich leczenie jest już utrudnione i nie przynosi zadowalających rezultatów. Wynika to ze specyfiki tych schorzeń. Mogą rozwijać się latami bez wystąpienia objawów, ponieważ układ nerwowy uruchamia silne mechanizmy obronne, które odwlekają je w czasie. Dopiero po przekroczeniu pewnej masy krytycznej choroby te dają o sobie znać” – powiedział autor nowej metody, dr inż. Piotr Hańczyc z Zakładu Optyki na Wydziale Fizyki UW, cytowany w komunikacie.


Dodał, że ważne jest, by powstała metoda diagnostyczna, która pozwoli wykryć schorzenia wiele lat przed tym, gdy pacjent odczuje, że jest chory.


Badacze z UW i SGGW przypomnieli, że amyloidy, nieprawidłowe struktury białek, wykazują silne właściwości akumulowania się i gromadzenia w grupy. To wieloetapowy i długotrwały proces. Stopniowe gromadzenie się tych materiałów w układzie nerwowym (płynie mózgowo-rdzeniowym, mózgu i nerwach) prowadzi do zakłócania pracy komórek nerwowych, a dalej do degeneracji całego układu.


W informacji prasowej podkreślono, że zaletą opracowanej przez dr. Hańczyca metody jest to, że w materiale biologicznym pacjenta można wykryć nawet najwcześniejsze stadia białek amyloidowych. Ich degenerację można zatrzymać, zanim pojawią się zaburzenia poznawcze charakterystyczne dla chorób neurodegeneracyjnych.


Podczas badania przez analizowany materiał biologiczny jest przepuszczane światło laserowe. Próbka zostaje wyznakowana fluorescencyjnie barwnikami wykorzystywanymi w branży medycznej, które wiążą się z amyloidami. Zaznaczone w ten sposób komórki amyloidów wzbudzone wiązką laserową emitują specyficzne widmo.


„Amyloidy połączone z fluorescencyjnym barwnikiem emitują silniej światło w porównaniu do białek o prawidłowej budowie. Właśnie ta odmienność pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy w materiale biologicznym pacjenta znajdują się chorobotwórcze białka, a jeżeli tak – możemy analizować stadium takich białek. Dzięki temu lekarz otrzyma konkretne wskazówki do wdrożenia odpowiedniej terapii lub zastosowania działań profilaktycznych” – wyjaśnił dr Hańczyc. Dodał, że próbki wykorzystywane w tej metodzie pochodzą z płynu mózgowo-rdzeniowego.


Obecnie trwają prace nad technologią, która pozwoli na uzyskanie gotowej do wdrożenia usługi diagnostycznej. Na Uniwersytecie Warszawskim powstaje niezbędny do prowadzenia badań sprzęt – spektroskop ze wzmocnionym laserem. Z kolei zespół naukowców z Instytutu Informatyki Technicznej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego opracowuje oprogramowanie, które pozwoli zautomatyzować badanie.


„Skupiamy się na opracowaniu innowacyjnego rozwiązania, wykorzystującego najnowsze osiągnięcia sztucznej inteligencji. Planujemy stworzyć w pełni zautomatyzowany proces wnioskowania oparty na danych obrazowych pochodzących ze spektroskopu. Kluczowym elementem jest połączenie wiedzy ekspertów fizyków z Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizujących się w spektrometrii laserowej, z naukowcami zajmującymi się sztuczną inteligencją” – tłumaczył Karol Struniawski z Instytutu Informatyki Technicznej SGGW.


Dodał, że dzięki tej metodzie lekarze przeprowadzający diagnostykę dostaną wynik badania zawierający rekomendację przygotowaną przez sztuczną inteligencję.


„Celem naszego projektu jest nie tylko skrócenie czasu analiz, lecz także uproszczenie całego procesu badania próbek. Dzięki temu będzie możliwe zastosowanie tej technologii w badaniach przesiewowych osób, które nie mają objawów chorób neurodegeneracyjnych” – zaznaczył Karol Struniawski.


Transfer nowatorskiej technologii ma zapewnić spółka Neurolight powołana w ramach wspólnej inicjatywy UW i SGGW.


Współczesna medycyna nie dawała dotąd możliwości wczesnego diagnozowania chorób Parkinsona i Alzheimera. Ponieważ te schorzenia są wykrywane w stosunkowo późnych stadiach, lekarze najczęściej starają się zahamować ich rozwój i złagodzić objawy, nie mogą jednak cofnąć ich skutków.(PAP)


Anna Bugajska


abu/ agt/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 13:30 W.Brytania/ Księżna Walii pokazała się publicznie po raz pierwszy od diagnozy Księżna Walii Kate pokazała się w sobotę publicznie po raz pierwszy od ogłoszenia pięć miesięcy temu, że wykryto u niej raka. Przejechała wraz z dziećmi… » więcej 2024-06-15, godz. 13:30 Paryż - polscy siatkarze plażowi odpadli w ćwierćfinale turnieju kwalifikacyjnego do igrzysk Polscy siatkarze plażowi odpadli w łotewskiej Jurmali w ćwierćfinale turnieju finałowego Pucharu Narodów, będącego jednocześnie ostatnim etapem europejskich… » więcej 2024-06-15, godz. 13:20 LN siatkarek - Polska - Tajlandia 3:0 (opis) Polskie siatkarki pokonały w Hongkongu Tajlandię 3:0 (25:15, 25:23, 25:17) w kolejnym meczu Ligi Narodów. To dziesiąte zwycięstwo drużyny Stefano Lavariniego… » więcej 2024-06-15, godz. 13:20 Szwajcaria/ Wiceprezydent USA zapowiedziała zwiększenie pomocy dla Ukrainy Wiceprezydent USA Kamala Harris zapowiedziała w sobotę nową pomoc w wysokości ponad 1,5 mld dol. dla Ukrainy, przede wszystkim na odbudowę sektora energetycznego… » więcej 2024-06-15, godz. 13:10 ME 2024 - dwie wygrane Polaków na inaugurację wielkich imprez (dokumentacja) Tylko dwukrotnie polskim piłkarzom udało się wygrać pierwszy mecz w mistrzostwach świata lub Europy. Podczas mundialu w RFN w 1974 roku pokonali Argentynę… » więcej 2024-06-15, godz. 13:10 ME 2024 - z Holandią po raz dziewiąty pod wodzą niepokonanego Probierza (dokumentacja) Niedzielny mecz z Holandią w mistrzostwach Europy będzie dziewiątym występem piłkarskiej reprezentacji Polski pod wodzą Michała Probierza. Dotychczasowy… » więcej 2024-06-15, godz. 13:00 ME 2024 - rozpędzona kadra Probierza kontra osłabiona potęga z Holandii (zapowiedź) Reprezentacja Polski po ośmiu kolejnych meczach bez porażki, na razie bez Roberta Lewandowskiego, kontra osłabiona licznymi absencjami, ale wciąż mocna kadrowo… » więcej 2024-06-15, godz. 13:00 ME 2024 - 45 lat bez zwycięstwa nad Holandią (dokumentacja) Trzy zwycięstwa, przy czym ostatnie w 1979 roku, siedem remisów i dziewięć porażek - to bilans dotychczasowych 19 spotkań piłkarskiej reprezentacji Polski… » więcej 2024-06-15, godz. 12:50 ME w kajakarstwie - srebrny medal kobiecej czwórki na 500 m (krótka2) Kajakarki Justyna Iskrzycka, Sandra Ostrowska, Julia Olszewska i Katarzyna Kołodziejczyk zdobyły w węgierskim Szegedzie srebrny medal mistrzostw Europy w olimpijskiej… » więcej 2024-06-15, godz. 12:40 "Wyborcza": pierwsza prezes SN dostała zarzuty dyscyplinarne Pierwsza prezes Sądu Najwyższego neosędzia Małgorzata Manowska usłyszała po raz pierwszy zarzut dyscyplinarny - ustaliła 'Wyborcza'. Rzecznik dyscyplinarny… » więcej
6789101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »