Jego zdaniem właśnie te zmiany strukturalne, które bardzo długo były od polityki oddzielone, po raz pierwszy w jej języku znalazły się podczas wyborów 15 października. "Polityka jakby dogoniła tematy społeczne" - ocenił.

Zdaniem profesora teraz trzeba myśleć o konsensusie w sprawie uczestnictwa w UE już nie jednowymiarowo, a w ten sposób, że zmienia się jego natura. Nie jest on już tylko oparty o wartości - co nie znaczy, że one zniknęły, czy niekiedy naiwne oczekiwania lub wyobrażenia, że będzie wspaniale, lub przeciwnie - lęki przed UE - tłumaczył.

"Poparcie, bądź rezerwa zaczyna być coraz bardziej oparta o w miarę racjonalne kalkulacje interesów" - wyjaśnił. Według niego dzieje się to przez porównania z tym, co jest gdzie indziej - poza naszymi granicami. "To poparcie staje się coraz bardziej fragmentaryzowane i pluralistyczne i nie bardzo można już zarządzać nim całościowo" - mówił podczas debaty w PAP. Unia bardziej podoba się niektórym grupom, a niektórym mniej, i z tym politycy muszą żyć - tłumaczył.

Socjolog wyjaśnił, że ten stan i brak silnej bazy, by prowadzić do Polexitu może być zakłócony przez różne zdarzenia w przyszłości, na przykład nawet nie wojnę, ale choćby kolejną pandemię. "Na to musimy być przygotowani, a pytanie jest takie, czy Unia jest wystarczająco przygotowana na te nieoczekiwane kwestie" - zastanawiał się prof. Rychard.

Według niego w kilku sprawach udało się taką reakcję wypracować, ale np. jeśli chodzi o reakcję na wojnę, to jest tu jeszcze dużo do zrobienia, jeśli chodzi o wspólną politykę. "Mam nadzieję, że to będzie budowane i moim zdaniem jednym z głównych wyzwań, przed którymi teraz stoi Unia jest to, jak pogodzić konieczność głębszych procesów integracyjnych z niewątpliwą silną pozycją państw narodowych" - stwierdził.

W jego ocenie myślenie, że w dobie globalizacji ich rola maleje, że prawie ich nie ma, było mrzonka. "One nie zniknęły, one są, interesy narodowe zostają. Jak to pogodzić z większą koniecznością integracji, to moim zdaniem zadanie na lat 20 i czy Polska tu będzie liderem? Chciałbym, żeby była w tej głównej grupie" - dodał.

"Cały czas zastanawiamy się, ile dało nam wejście do Unii Europejskiej, a przecież zauważmy, że nie byłoby tego wejścia, gdyby nie to, co zrobili Polacy w lecie 1980 roku, tworząc Solidarność; gdyby nie to, że tworzyli bramę do upadku komunizmu i gdyby nie ta ogromna zmiana, którą robiliśmy w istocie w dużym stopniu sami" - powiedział prof. Rychard.

Transmisja z konferencji jest dostępna na stronach Polskiej Agencji Prasowej: www.pap.pl oraz samorzad.pap.pl (PAP)

ago/ godl/ mow/