Radio Opole » Kraj i świat
2023-08-20, 07:10 Autor: PAP

20 sierpnia w Warszawie odbędą się obchody 79. rocznicy zdobycia PAST-y przez powstańców

20 sierpnia w Warszawie na ul. Zielnej 39 odbędą się uroczystości upamiętniające 79. rocznicę zdobycia przez żołnierzy Batalionu AK "Kiliński" obsadzonego przez Niemców budynku PAST-y. Był to jeden z największych sukcesów Powstania Warszawskiego.

Obchody rozpoczną się o godz. 10.00 złożeniem kwiatów budynkiem "małej PAST-y" przy ul. Pięknej 19. Godzinę później w kościele Wszystkich Świętych zostanie odprawiona msza święta w intencji płk. Henryka Roycewicza "Leliwy", dowódcy Batalionu AK "Kiliński" i jego żołnierzy.


O 12.15 odbędą się uroczystości przed tablicą upamiętniającą powstańców warszawskich poległych w zdobyciu budynku PAST-y przy ul. Zielnej 39.


Organizatorami obchodów jest Światowy Związek Żołnierzy AK i Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy Armii Krajowej Batalionu "Kiliński". Honorowy patronat nad wydarzeniem objął prezydent m.st. Warszawy.


Siedzibę Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (PAST) przy ul. Zielnej 39 w Warszawie zbudowano w latach 1906-1908 według projektu Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego. Była pierwszym w Warszawie budynkiem z żelbetonu. Do momentu oddania do użytku w 1934 r. wysokościowca Prudential przy placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy) również najwyższym budynkiem stolicy – mierzyła 51,5 m.


Na początku niemieckiej okupacji w budynku PAST-y okupanci zorganizowali centralę łączności Wehrmachtu. W budynku zainstalowano specjalną linię telefoniczną Warszawa-Berlin i łączono bezpośrednio rozmowy z dowództwem na froncie wschodnim.


W sierpniu 1944 r. załoga niemiecka w gmachu PAST-y składała się ze 157 żołnierzy i funkcjonariuszy SS-Postschutz (straż pocztowa). Pierwsze próby zdobycia budynku zakończyły się fiaskiem i stratami wśród atakujących powstańców. Wysokość budynku i masywna konstrukcja utrudniały zdobycie obiektu. Z wysokich pięter Niemcy ostrzeliwali z broni maszynowej całe Śródmieście. Dowódca Batalionu AK "Kiliński" rtm. Henryk Roycewicz "Leliwa" zdecydował, że 20 sierpnia w nocy rozpocznie się decydujący szturm na obiekt.


Atak rozpoczął się o godzinie 2.30 zdetonowaniem ładunku wybuchowego na trzecim piętrze. Nad rumowiskiem przerzucono kładkę, po której do budynku wdarło się kilkunastu powstańców z miotaczem ognia. Pierwszy szturm się nie powiódł. Ponownie zaatakowano z tyłu budynku, od strony ul. Bagno. Przełomem okazało się podpalenie budynku, do czego powstańcy wykorzystali motorową pompę strażacką na pierwszym piętrze domu naprzeciwko PAST-y.


Powstańcy zdobyli gmach ok. godz. 15.00. W walce poległo co najmniej 17 powstańców, 10 odniosło rany. Straty niemieckie szacuje się na 36 zabitych. Do niewoli trafiło 121 Niemców.


Budynek PAST-y to dziś serce powstańczej tradycji. Przy wejściu jest 17 tablic nawiązujących do wydarzeń z II wojny światowej. W 2003 r. na budynku zamontowano upamiętniający Powstanie Warszawskie znak Polski Walczącej.(PAP)


Autor: Maciej Replewicz


mr/ joz/


Kraj i świat

2024-06-16, godz. 14:50 Premier przybył do Brukseli w przeddzień nieformalnego szczytu Rady Europejskiej Premier Donald Tusk przybył do Brukseli w przeddzień nieformalnego szczytu Rady Europejskiej. W poniedziałek unijni szefowie państw i rządów będą negocjować… » więcej 2024-06-16, godz. 14:50 Synoptyk IMGW: czekają nas ciepłe dni, w nocy miejscami spadnie deszcz W nocy z niedzieli na poniedziałek deszcz może padać głównie we wschodniej części kraju. Poniedziałek będzie ciepły, na południu kraju prognozowane… » więcej 2024-06-16, godz. 14:30 Paryż - brytyjski tenisista Murray wystąpi w piątych igrzyskach w karierze Andy Murray, mistrz olimpijski z Londynu i Rio de Janeiro, będzie reprezentował Wielką Brytanię w turnieju tenisowym podczas igrzysk w Paryżu - poinformowało… » więcej 2024-06-16, godz. 14:30 Bartoszyce/ W wypadku zginął 56- letni motocyklista 56-letni motocyklista zginął w niedzielę w wypadku pod Bartoszycami, gdy podczas wyprzedzania chcąc uniknąć zderzenia z nadjeżdżającym samochodem wjechał… » więcej 2024-06-16, godz. 14:30 Włochy/ Wydarzenie literackie: książka bezdomnego Polaka Wydarzeniem literackim we Włoszech jest wydana właśnie książka bezdomnego Polaka Janka Gorczycy, który od 30 lat przez większość czasu żył na ulicy… » więcej 2024-06-16, godz. 14:30 Komunikat Totalizatora Sportowego (16-06-2024) Komunikat Totalizatora Sportowego Totalizator Sportowy Spółka z o.o. podaje wylosowane liczby w dniu 2024-06-16 o godz. 14:00W zakładach Kaskada wylosowano1… » więcej 2024-06-16, godz. 14:30 Komunikat Totalizatora Sportowego (16-06-2024) Komunikat Totalizatora Sportowego Totalizator Sportowy Spółka z o.o. podaje ilości i wysokości wygranych w grach losowychw dniu 2024-06-16 o godz. 14:00Kaskada… » więcej 2024-06-16, godz. 14:20 Szwajcaria/ Przedstawiciel USA: oferta Putina „urąga moralności” Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego USA Jake Sullivan odrzucił w niedzielę ofertę pokojową przedstawioną w piątek przez prezydenta Rosji Władimira Putina… » więcej 2024-06-16, godz. 14:20 Tour de Kurpie - Tobiasz Pawlak zwycięzcą wyścigu Tobiasz Pawlak (Mazowsze Serce Polski) zwyciężył w pięcioetapowym wyścigu kolarskim Tour de Kurpie. Ostatni odcinek, ze startem i metą w Ostrołęce, wygrał… » więcej 2024-06-16, godz. 14:20 Czarnogóra/ Media: Bałkany pozostają głównym źródłem nielegalnej broni w Europie Bałkany pozostają głównym źródłem nielegalnej broni w Europie. Światowy Indeks Przestępczości Zorganizowanej z 2023 r. podaje, że handel bronią w regionie… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »