Radio Opole » Kraj i świat
2023-08-20, 07:10 Autor: PAP

20 sierpnia w Warszawie odbędą się obchody 79. rocznicy zdobycia PAST-y przez powstańców

20 sierpnia w Warszawie na ul. Zielnej 39 odbędą się uroczystości upamiętniające 79. rocznicę zdobycia przez żołnierzy Batalionu AK "Kiliński" obsadzonego przez Niemców budynku PAST-y. Był to jeden z największych sukcesów Powstania Warszawskiego.

Obchody rozpoczną się o godz. 10.00 złożeniem kwiatów budynkiem "małej PAST-y" przy ul. Pięknej 19. Godzinę później w kościele Wszystkich Świętych zostanie odprawiona msza święta w intencji płk. Henryka Roycewicza "Leliwy", dowódcy Batalionu AK "Kiliński" i jego żołnierzy.


O 12.15 odbędą się uroczystości przed tablicą upamiętniającą powstańców warszawskich poległych w zdobyciu budynku PAST-y przy ul. Zielnej 39.


Organizatorami obchodów jest Światowy Związek Żołnierzy AK i Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy Armii Krajowej Batalionu "Kiliński". Honorowy patronat nad wydarzeniem objął prezydent m.st. Warszawy.


Siedzibę Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (PAST) przy ul. Zielnej 39 w Warszawie zbudowano w latach 1906-1908 według projektu Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego. Była pierwszym w Warszawie budynkiem z żelbetonu. Do momentu oddania do użytku w 1934 r. wysokościowca Prudential przy placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy) również najwyższym budynkiem stolicy – mierzyła 51,5 m.


Na początku niemieckiej okupacji w budynku PAST-y okupanci zorganizowali centralę łączności Wehrmachtu. W budynku zainstalowano specjalną linię telefoniczną Warszawa-Berlin i łączono bezpośrednio rozmowy z dowództwem na froncie wschodnim.


W sierpniu 1944 r. załoga niemiecka w gmachu PAST-y składała się ze 157 żołnierzy i funkcjonariuszy SS-Postschutz (straż pocztowa). Pierwsze próby zdobycia budynku zakończyły się fiaskiem i stratami wśród atakujących powstańców. Wysokość budynku i masywna konstrukcja utrudniały zdobycie obiektu. Z wysokich pięter Niemcy ostrzeliwali z broni maszynowej całe Śródmieście. Dowódca Batalionu AK "Kiliński" rtm. Henryk Roycewicz "Leliwa" zdecydował, że 20 sierpnia w nocy rozpocznie się decydujący szturm na obiekt.


Atak rozpoczął się o godzinie 2.30 zdetonowaniem ładunku wybuchowego na trzecim piętrze. Nad rumowiskiem przerzucono kładkę, po której do budynku wdarło się kilkunastu powstańców z miotaczem ognia. Pierwszy szturm się nie powiódł. Ponownie zaatakowano z tyłu budynku, od strony ul. Bagno. Przełomem okazało się podpalenie budynku, do czego powstańcy wykorzystali motorową pompę strażacką na pierwszym piętrze domu naprzeciwko PAST-y.


Powstańcy zdobyli gmach ok. godz. 15.00. W walce poległo co najmniej 17 powstańców, 10 odniosło rany. Straty niemieckie szacuje się na 36 zabitych. Do niewoli trafiło 121 Niemców.


Budynek PAST-y to dziś serce powstańczej tradycji. Przy wejściu jest 17 tablic nawiązujących do wydarzeń z II wojny światowej. W 2003 r. na budynku zamontowano upamiętniający Powstanie Warszawskie znak Polski Walczącej.(PAP)


Autor: Maciej Replewicz


mr/ joz/


Kraj i świat

2024-06-23, godz. 19:40 ME w szermierce - srebrny medal drużyny florecistek na zakończenie (opis) Polskie florecistki zostały w Bazylei drużynowymi wicemistrzyniami Europy. W finale przegrały z Włoszkami 27:45. » więcej 2024-06-23, godz. 19:20 Ekstraliga żużlowa – GKM - Falubaz 47:43 (opis) ZOOleszcz GKM Grudziądz - Novyhotel Falubaz Zielona Góra 47:43. Pierwszy mecz wygrał Falubaz 48:42. Bonus dla Falubazu. Punkty: ZOOleszcz GKM Grudziądz:… » więcej 2024-06-23, godz. 19:10 Ekstraliga żużlowa – GKM - Falubaz 47:43 (wynik) ZOOleszcz GKM Grudziądz - Novyhotel Falubaz Zielona Góra 47:43. Pierwszy mecz wygrał Falubaz 48:42. Bonus dla Falubazu. Punkty: ZOOleszcz GKM Grudziądz:… » więcej 2024-06-23, godz. 19:10 Szwajcaria/ Potwierdzono jedną ofiarę śmiertelną powodzi na południu kraju Ciało mężczyzny, który zaginął podczas powodzi w kantonie Gryzonia na południu Szwajcarii, zostało odnalezione w niedzielę - poinformowała lokalna policja… » więcej 2024-06-23, godz. 19:00 ME w pływaniu - brązowy medal Masiuka na 100 m st. grzbietowym (krótka3) Ksawery Masiuk, czasem 53,56 s, wywalczył w Belgradzie brązowy medal mistrzostw Europy w pływaniu na 100 m stylem grzbietowym. Polak musiał uznać wyższość… » więcej 2024-06-23, godz. 19:00 Rosja/ Ostrzelano synagogę, cerkiew i posterunek policji w Dagestanie (krótka2) Napastnicy ostrzelali w niedzielę synagogę, cerkiew i posterunek policji w Dagestanie na rosyjskim Kaukazie Północnym - podało dagestańskie ministerstwo… » więcej 2024-06-23, godz. 18:50 Paryż - rugbistki nie awansowały na igrzyska Reprezentacja Polski kobiet w rugby 7 nie awansowała na igrzyska olimpijskie w Paryżu. W ćwierćfinale turnieju kwalifikacyjnego w Monako biało-czerwone wygrały… » więcej 2024-06-23, godz. 18:50 ME w pływaniu - złoty medal Sztandery na 50 m st. klasycznym (krótka2) Dominika Sztandera zdobyła w Belgradzie złoty medal pływackich mistrzostw Europy na 50 m stylem klasycznym. Polka miała czas 30,55 s. Druga była Finka Veera… » więcej 2024-06-23, godz. 18:50 Lubelskie/ 27-latek utonął w zalewie w Nieliszu 27-latek utonął w niedzielę nad zalewem w Nieliszu (Lubelskie). Z ustaleń policji wynika, że wyskoczył z rowerka wodnego i chciał dopłynąć do brzegu… » więcej 2024-06-23, godz. 18:50 Rada Krajowa Razem zdecydowała, że partia nie opuści klubu Lewicy Rada Krajowa Partii Razem nie podjęła decyzji dotyczącej opuszczenia klubu Lewicy - powiedział PAP Jakub Niewiadomski, członek prezydium Rady Krajowej Razem… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »