Radio Opole » Kraj i świat
2023-03-20, 14:50 Autor: PAP

Cieszynianie uczcili 24 Polaków straconych przez Niemców w 1942 r.

81 lat temu Niemcy stracili w publicznej egzekucji w Cieszynie 24 Polaków za działalność w ruchu oporu. W poniedziałek pamięć zgładzonych uczcili mieszkańcy Cieszyna. Złożyli kwiaty przy pomniku w miejscu kaźni: parku Pod Wałką.

Burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz podkreśliła, że należy zachować żywą pamięć o ofiarach mordu. „W 81. rocznicę tych dramatycznych wydarzeń apeluję, byśmy wszyscy dawali świadectwo o bohaterach i ich walce. To odpowiedzialność naszego pokolenia i kolejnych. Musimy zrobić wszystko, by minione doświadczenia stały się skuteczną przestrogą, a przede wszystkim nauką, jaką wartość ma człowiek. (…) Nie wolno nam też zapominać, do czego zdolni byli ludzie, którzy stworzyli piekło” – mówiła.


Jak dodała, wydarzenia, które miały być przestrogą i się nie powtórzyć, znów się dzieją. „W Europie wybuchają bomby. Na Ukrainie giną ludzie. Świat nie wyciągnął lekcji z II wojny” – powiedziała i zaapelowała, by każdy zrobił wszystko, co możliwe, by powstrzymać zło.


Zdaniem historyka z Muzeum Śląska Cieszyńskiego Wojciecha Święsa, egzekucja 24 Polaków była efektem dekonspiracji na jesieni 1941 r. dziesiątkowanego już wcześniej cieszyńskiego inspektoratu Związku Walki Zbrojnej. Jak zaznaczył, działanie Niemcom ułatwiali miejscowi kolaboranci, ochoczo wskazujący osoby najbardziej sprzeciwiające się okupacji.


Ruch oporu w rejonie Cieszyna, pomimo dużo trudniejszych warunków niż w innych okupowanych rejonach, na co składały się między innymi skomplikowane stosunki narodowościowe czy strategiczne znaczenie regionu, działał jednak prężnie.


„By ostatecznie złamać ducha walki wśród miejscowej ludności polskiej, 20 marca 1942 r. w parku Pod Wałką w Cieszynie, Niemcy zorganizowali pokazową egzekucję 24 członków polskiego podziemia, działających na terenie niemal całego powiatu. Dwie osoby pochodziły z Czechowic koło Bielska. Żadna z ofiar nie miała podpisanej volkslisty. Większość z nich została przywieziona do miasta dzień wcześniej z więzienia policyjnego w Mysłowicach, gdzie przeszli ciężkie śledztwo i wzięli udział w farsie pozorującej rozprawę przed +Specjalnym Sądem Doraźnym+ w Katowicach, w której można było otrzymać tylko jeden wyrok – śmierć” – podał Święs.


Małgorzata Szelong z Książnicy Cieszyńskiej wskazała, że Niemcy planowali przeprowadzić egzekucję na rynku. Ostatecznie, z powodu protestów, zdecydowali się wykorzystać teren zwany Pod Wałką. „Egzekucję zapowiadały rozwieszone w mieście dwujęzyczne obwieszczenia, wyszczególniające imiona i nazwiska skazanych, z których najstarszy urodził się w 1898 r., najmłodszy w 1919 r.” – wskazała.


Publiczna egzekucja odbyła się 20 marca o godzinie 16. „Jej świadkami było ok. 6 tys. osób – w większości Polaków sprowadzonych przez okupantów na miejsce kaźni z okolicznych miejscowości. Przed wyjazdem z więzienia skazańcy otrzymali zastrzyki w języki, żeby nie mogli wznosić żadnych okrzyków. Po przewiezieniu do parku kaci wyprowadzili ich na polanę z szubienicą. Każdy z nich miał związane z tyłu ręce. Po odczytaniu długiej listy aktów gwałtu na III Rzeszy wraz z wyrokiem – wpierw po niemiecku, a następnie po polsku – nieszczęśników wprowadzono grupowo na szubienicę” – podał Wojciech Święs.


Śmierć ponieśli: Józef Bolek, Adolf Chlebek, Józef Czepczor, Wilhelm Dworok, Alfons Fójcik, Rudolf Gabzdyl, Jan Gaszek, Jan Halama, Rudolf Branny-Heller, Karol Jadwiszczok, Benedykt Kabiesz, Rudolf Kozyra, Jan Koźba, Jan Kuśnierz, Leopold Leśniara, Jan Martynek, Paweł Morżoł, Karol Piechaczek, Karol Przywara, Rudolf Szostok, Alojzy Szotkowski, Józef Wałach, Alojzy Zuberek i Alojzy Żebrok.


Po egzekucji ciała jeszcze przez ponad dwie godziny wisiały na miejscu zbrodni. Niemcy w tym czasie pojechali na uroczysty bankiet do hotelu „Germania”. Później zwłoki wywieziono do obozu Auschwitz, gdzie spalono w krematorium. (PAP)


Autor: Marek Szafrański


szf/ dki/


Kraj i świat

2024-06-22, godz. 17:00 Zielona Góra/ Prezydent informuje, że Winobranie się odbędzie Na organizację Winobrania 2024 nie ma pieniędzy w miejskim budżecie. Marcin Pabierowski, prezydent Zielonej Góry zapewnia, że impreza się odbędzie. » więcej 2024-06-22, godz. 17:00 ME 2024 - Gruzja - Czechy 1:1 (wynik) Grupa F: Gruzja - Czechy 1:1 (1:0). Bramki: 1:0 Georges Mikautadze (45+4-karny), 1:1 Patrik Schick (59). Żółta kartka - Gruzja: Guram Kaszia, Giorgi Gwelesiani… » więcej 2024-06-22, godz. 16:50 W. Brytania/ Farage w ogniu krytyki po wypowiedziach na temat Rosji i Putina Fala krytyki spadła w sobotę na Nigela Farage’a, lidera prawicowo-populistycznej partii Reform UK, po jego piątkowych wypowiedziach na temat Rosji i Władimira… » więcej 2024-06-22, godz. 16:50 Ukraina/ Szef obwodu charkowskiego: rośnie liczba rannych po rosyjskim ataku na Charków (aktl.) Do 25 wzrosła liczba rannych rosyjskiego ataku na Charków na północnym wschodzie Ukrainy, wśród nich jest dwoje dzieci - poinformował w sobotę po południu… » więcej 2024-06-22, godz. 16:40 Jarocin/ Policjanci przestrzegają przed zostawianiem dzieci lub zwierząt w zamkniętym samochodzie w ciepłe dni Policjanci przypominają i przestrzegają przed zostawianiem dzieci lub zwierząt w zamkniętym samochodzie w ciepłe dni. To może skończyć się tragicznym… » więcej 2024-06-22, godz. 16:40 Australia/ Trzy tysiące nagich pływaczek i pływaków uczciło przesilenie zimowe Rekordowa liczba 3000 osób pływała w piątek w chłodnych wodach rzeki Derwent w australijskim mieście Hobart na Tasmanii. Ubrani jedynie w czerwone czepki… » więcej 2024-06-22, godz. 16:40 Turniej WTA w Birmingham - Tomljanovic i Putincewa zagrają o finał Australijka Ajla Tomljanovic i Kazaszka Julia Putincewa zmierzą się w finale tenisowego turnieju WTA rangi 250 na trawiastych kortach w Birmingham. » więcej 2024-06-22, godz. 16:30 ME 2024 - Gruzja - Czechy 1:1 (bramka) Grupa F: Gruzja - Czechy 1:1 w 59. min. Bramki: 1:0 Georges Mikautadze (45+4-karny), 1:1 Patrik Schick (59). Żółta kartka - Gruzja: Guram Kaszia. Czechy:… » więcej 2024-06-22, godz. 16:20 Czechy/ Po raz pierwszy w Pradze można zobaczyć oryginalny rysunek Michała Anioła Galeria Narodowa w Pradze po raz pierwszy prezentuje oryginalny rysunek Michała Anioła Buonarrotiego. Wystawa Od Michała Anioła do Callota pokazuje szczytowy… » więcej 2024-06-22, godz. 16:20 Pomorskie/ Utrudnienia na Obwodnicy Trójmiasta po wypadku Kierowcy muszą liczyć się utrudnieniami w ruchu na Obwodnicy Trójmiasta (S6) po zderzeniu dwóch samochodów osobowych w Gołębiewie między Osową a Wielkim… » więcej
891011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »