Próby zidentyfikowania spoczywającego na głębokości 32 metrów u południowo-wschodnich wybrzeży Anglii wraku trwały już od momentu znalezienia go. Zebrane przez ponad trzy lata dowody, badania archiwalne i analizy próbek drewna pozwoliły w końcu postawić tezę, że jest to Klein Hollandia - holenderski okręt wojenny, który brał udział we wszystkich wielkich bitwach II wojny angielsko-holenderskiej (1665-1667). Okręt ten został zbudowany w 1656 roku i należał do Admiralicji Rotterdamu. Zatonął w 1672 roku i spoczywa na dnie na głębokości 32 metrów.

Znalezione na dnie morskim szczątki to znaczna część drewnianego kadłuba, armaty, ale także płytki z włoskiego marmuru i ceramika. Badania petrograficzne pozwoliły zidentyfikować kamień jako pochodzący z kamieniołomów w Alpach Apuańskich, skąd wydobywano jedne z najcenniejszych włoskich marmurów.

Klein Hollandię po raz pierwszy zauważono w 2015 roku jako anomalię na dnie morskim podczas badań hydrograficznych, ale dopiero w 2019 roku David Ronnan odkrył, że jest to wrak statku. Już wtedy uznano, że jest to tak cenne znalezisko, że objęto je najwyższym stopniem ochrony prawnej. Eksperci liczą na to, że wrak dostarczy cennych informacji na temat konstrukcji XVII-wiecznych holenderskich statków, a także o ostatnim rejsie okrętu. "Identyfikacja Klein Hollandii daje nam wgląd w XVII wiek, szansę poznania historii morskiej tego okresu i odkrycia skarbów, które przeleżały pod wodą setki lat" – stwierdził szef resortu kultury i dziedzictwa Wielkiej Brytanii Lord Stephen Parkinson.

"Od naszego pierwszego nurkowania do wraku w kwietniu 2019 roku byliśmy zafascynowani rozmaitością materiału na dnie morskim. Imponująca ilość drewnianej konstrukcji kadłuba, armaty okrętowe, pięknie cięte marmurowe płytki, a także znaleziona tam ceramika wskazują, że jest to statek holenderski z końca XVII wieku wracający z Włoch. Teraz, po prawie czterech latach śledztwa i badań, możemy z całą pewnością zidentyfikować tę jednostkę" - powiedział Mark Beattie Edwards, dyrektor generalny Towarzystwa Archeologii Morskiej, które prowadzi badania wraku wraz z organizacją Historic England oraz i Holenderską Agencją Dziedzictwa Kulturowego.

W 1672 roku Klein Hollandia należała do eskorty konwoju statków kupieckich podczas rejsu z Morza Śródziemnego przez kanał La Manche do Holandii. W pobliżu Isle of Wight konwój został zaatakowany przez jednostki marynarki angielskiej pod dowództwem admirała Roberta Holmesa. Holenderski okręt został poważnie uszkodzony, a jego kapitan Jan van Nes zginął. Anglicy weszli na pokład Klein Hollandii i przejęli jednostkę, która wkrótce potem zatonęła z angielskimi i holenderskimi marynarzami na pokładzie. Ta niespodziewana akcja admirała Holmesa przyczyniła się do rozpoczęcia III wojny angielsko-holenderskiej. (PAP Life)

agf/ gra/

Zdjęcia są dostępne w materiałach prasowych Historic England: https://historicengland.org.uk/whats-new/news/identity-17th-century-dutch-warship-confirmed/