Radio Opole » Kraj i świat
2022-01-17, 00:10 Autor: PAP

110. rocznica urodzin Aleksandra Sewruka - aktora teatralnego i filmowego

110 lat temu, 17 stycznia 1912 roku - w miasteczku Kornin pod Kijowem - urodził się aktor teatralny i filmowy - Aleksander Sewruk. Przez wiele lat kierował olsztyńskim teatrem im. Stefana Jaracza, jego imię nosi olsztyńskie studium aktorskie i scena w Elblągu. Sewruk zmarł nagle w 1974 roku w Warszawie.

Mimo, że Aleksander Sewruk zagrał ponad 70 ról teatralnych i wcielił się w kilkadziesiąt postaci drugoplanowych w polskim kinie dziś jest postacią nieco zapomnianą. Jego imię nosi studium aktorskie działające przy olsztyńskim teatrze im. S Jaracza oraz elbląska scena. Związki Sewruka z Elblągiem wynikają z tego, że kierując w latach 1957-1969 olsztyńskim teatrem podlegała mu jednocześnie scena w Elblągu (działająca od 1949 roku scena w Elblągu była odrębną sceną teatru w Olsztynie. Zespół aktorski występował wówczas na scenach zarówno w Olsztynie, jak i Elblągu).


Sewruk nie miał wykształcenia aktorskiego, przed wojną rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim. We wrześniu 1939 roku brał udział w obronie Twierdzy Modlin i po jej upadku trafił do oflagów - najpierw Arnswalde, następnie Grossborn. Tam zetknął się z działalnością obozowych teatrów najpierw jako widz, a następnie - aktor. W 1940 roku Sewruk zgłosił się do konkursu na rolę "Papkina" w "Zemście" reżyserowanej przez Józefa Słotwińskiego. Obozowym teatrem, który wystawił ten spektakl kierował wówczas Leon Kruczkowski, a teatr ów nazwano "Teatrem Symbolów".


Aktorstwo tak Serwuka pochłonęło, że w obozowym teatrze grał do końca wojny, następnie zaś występował w teatrze rewiowym Polskiej Dywizji Pancernej w Niemczech. Do Polski wrócił w 1947 roku i został przyjęty do zespołu aktorskiego teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie ale po kilku latach wyjechał do Poznania. Tam, obok grania na scenie, zaangażował się także w grę filmową - zadebiutował w "Celulozie" Jerzego Kawalerowicza nakręconej na podstawie powieści "Pamiątka z Celulozy" Igora Newerly'ego.


Do historii kina przeszła rola Sewruka w "Orle" (1958) Leonarda Buczkowskiego. Film ten opowiadał historię okrętu ORP "Orzeł" z początków II wojny światowej, a Sewruk zagrał w nim komandora Kozłowskiego. Za tę rolę otrzymał (wspólnie z Wieńczysławem Glińskim i Bronisławem Pawlikiem) Srebrny Medal za najlepsze kreacje męskie na Moskiewskim Festiwalu Filmowym w 1959 roku.


Sewruk zagrał m.in. w "Popiele i diamencie" Wajdy (rola prezydenta Święcickiego), „Nocach i dniach" (Doktor Wettler) w reż. Jerzego Antczaka (1975).


Grał również w serialach filmowych "Czterej pancerni i pies", "Stawka większa niż życie", "Ucieczka wycieczka", "Czarne chmury", "40-latek" i "Noce i dnie".


"Aleksander Sewruk równie dobrze znajdował się w repertuarze dramatu psychologicznego, co i komedii. W kreowaniu postaci w obu tych nurtach gatunkowych sprzyjały przede wszystkim jego predyspozycje fizyczne i charakterystyczna, lekko pochylona sylwetka, której walory bardzo zręcznie wykorzystywano w konstruowaniu figur charakterystycznych. Głos spokojny i sugestywny o lekkim kresowym zabarwieniu (…). Twarz o szerokiej mimice" - tak opisał Sewruka olsztyński naukowiec Ryszard Tomczyk w pracy "Teatr na Mazurach i Warmii w latach 1945-1975" (maszynopis w zasobach Instytutu Północnego w Olsztynie - PAP).


W dziejach Olsztyna Sewruk zapisał się jako doskonały, dbający o aktorów dyrektor teatru. Jego wadą, w ocenie krytyków teatru, było to, że stronił od wyzwań związanych z teatrem współczesnym - wolał raczyć widzów przedstawieniami pełnymi kolorów, śpiewu, dających wytchnienie i radość. Za jego czasów olsztyński teatr działał na czterech scenach (oprócz Olsztyna i Elbląga była scena objazdowa i w Olsztynie Scena Margines), a liczba widzów z roku na rok biła rekordy.


Z Olsztynem Sewruk pożegnał się w 1969 roku, by w Warszawie objąć kierowanie Teatrem Ziemi Mazowieckiej. Zmarł nagle 23 listopada 1974 roku w Warszawie, na kilka godzin przed spektaklem, w którym miał grać. Pochowano go na Powązkach. (PAP)


Autorka: Joanna Kiewisz-Wojciechowska


jwo/ pat/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 11:40 Francja/ Protesty przeciw skrajnej prawicy: zaplanowano 200 wieców, są ranni w Lyonie Około 200 manifestacji przeciw skrajnej prawicy odbędzie się we Francji w weekend, w większości - w sobotę; policja spodziewa się na nich 350 tysięcy ludzi… » więcej 2024-06-15, godz. 11:40 MKiŚ: pierwsze posiedzenie Zespołu ds. reformy łowiectwa Wypracowanie rekomendacji w zakresie reformy łowiectwa jest zadaniem nowego zespołu, którego pierwsze posiedzenie odbyło się pod przewodnictwem wiceministra… » więcej 2024-06-15, godz. 11:30 Szefowa MRPiPS odebrała nagrodę "Lider Pacjentocentryzmu" Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk odebrała nagrodę 'Lider Pacjentocentryzmu' przyznaną przez Fundację MyPacjenci… » więcej 2024-06-15, godz. 11:30 Szwajcaria/ Prezydent Duda przybył na szczyt pokojowy ws. Ukrainy Prezydent Andrzej Duda przybył w sobotę rano do Szwajcarii, gdzie w ośrodku Buergenstock niedaleko Lucerny weźmie udział we współorganizowanej przez Szwajcarię… » więcej 2024-06-15, godz. 11:30 Szwecja/ Wojsko: rosyjski samolot bojowy naruszył szwedzką przestrzeń powietrzną Rosyjski samolot bojowy SU-24 naruszył w piątek przestrzeń powietrzną Szwecji na wschód od Gotlandii, został odstraszony przez dwa szwedzkie myśliwce JAS-39… » więcej 2024-06-15, godz. 11:30 Poznań/ W sobotę rusza sezon nad poznańskimi jeziorami W sobotę 15 czerwca startują miejskie kąpieliska nad poznańskimi jeziorami oraz pływalnia letnia Kasprowicza - poinformował rzecznik prasowy Poznańskich… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 Śląskie/ Wernisaż wystawy "Światło i Mrok. Teatr Leszka Mądzika" 20 czerwca w Muzeum Śląskim 20 czerwca odbędzie się wernisaż wystawy 'Światło i Mrok. Teatr Leszka Mądzika'. Nowa wystawa czasowa realizowana w katowickim Muzeum Śląskim ma być widowiskiem… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 Argentyna - Gwatemala 4:1 w piłkarskim meczu towarzyskim Argentyna wygrała w piątek z Gwatemalą 4:1 w towarzyskim meczu piłkarskim w Landover. Po dwa gole dla 'Albicelestes' strzelili Lionel Messi i Lautaro Martinez… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 Chorwacja/ Meteorolog: czeka nas piekielnie gorące lato; ryzyko suszy jest wysokie W lipcu i sierpniu w Chorwacji spodziewane jest prawdziwie piekielne lato, podczas którego ryzyko suszy wzrośnie - ostrzegł w sobotę dziennik 'Jutarnji list'… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 108 bramek Messiego w reprezentacji (dokumentacja) Lionel Messi zdobył dwie bramki dla reprezentacji Argentyny w towarzyskim meczu z Gwatemalą w amerykańskim Landover (4:1). Piłkarz Interu Miami ma na koncie… » więcej
9101112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »