Na początku grudnia rzecznik prawy obywatelskich Marcin Wiącek skierował do ministra obrony Mariusza Błaszczaka list z pytaniami o warunki socjalno-bytowe, sposób przygotowania żołnierzy do służby w nietypowych warunkach i o wsparcie psychologiczne.

"Warunki socjalno-bytowe żołnierzy skierowanych do pełnienia służby na granicy polsko- białoruskiej są zapewniane, zgodnie z obowiązującymi w resorcie obrony narodowej przepisami branżowymi, w oparciu o sprzęt etatowy jednostek wojskowych oraz w oparciu o zawierane umowy outsourcingowe" – napisał wiceszef MON Wojciech Skurkiewicz w odpowiedzi opublikowanej w środę przez RPO.

Dodał, że wojsko wydzieliło osiem kontenerowych pralni polowych, gdzie żołnierze mogą prać i suszyć odzież, zawarło tez umowy z firmami zewnętrznymi na tego typu usługi.

Wiceszef MON zapewnił, że "utrzymanie przez żołnierzy właściwego poziomu higieny osobistej jest zapewnione poprzez dostęp do dostarczanych do strefy działań kontenerów sanitarnych, wyposażonych w prysznice i umywalki z zapewnionym dostępem do ciepłej wody", a liczba natrysków i umywalek odpowiada przepisom sanitarnym. Poinformował także, że żołnierze mają stały dostęp do sanitariatów i "nie odnotowano uwag w zakresie niewystarczającej liczby toalet".

Resort zapewnił, że żołnierze mogą spożywać posiłki w ogrzewanych namiotach, a jakość żywności odpowiada normom ilościowym i jakościowym. Żołnierzom przysługują nie mniej niż trzy gotowane posiłki dziennie, suchy prowiant i ciepłe napoje; ciepły posiłek (w tym zupę regeneracyjną w nocy) otrzymują żołnierze przed udaniem się do zadań w terenie. "Zapewniony jest ciągły dostęp do wody butelkowanej i ciepłych napojów.

Dodatkowo, wydano polecenie zakupu produktów instant umożliwiających przygotowanie samodzielnie dodatkowego ciepłego posiłku (dania gotowe, zupy, batony i żele energetyczne, koktajle izotoniczne, itp.). Na wypadek ewentualnych zakłóceń związanych z bieżącymi dostawami środków spożywczych utrzymuje się zapas grupowych racji żywnościowych. W realizacji żywienia żołnierzy nie korzysta się z cateringu" – poinformowało MON.

"Żołnierzom zakwaterowanym w obozowiskach zorganizowano świetlice z dostępem do TV, internetu, gier stołowych i prasy. Świetlice służą także jako miejsca celebrowania przez Kapelanów polowych Mszy Świętych. Utworzono miejsca do pracy psychologów, a także siłownie, czytelnie oraz miejsca modlitwy na bazie namiotów i kontenerów" - wylicza resort w odpowiedzi. Żołnierze mogą też korzystać z infrastruktury sportowej udostępnionej przez Straż Graniczną (siłownie, boiska) oraz szkoły i OSP. Osoby zakwaterowane w hotelach i ośrodkach wypoczynkowych korzystają z tamtejszej infrastruktury.

"Dodatkowo informuję, że zgodnie z poleceniem Ministra Obrony Narodowej przygotowywane są rozwiązania umożliwiające żołnierzom, którzy służą na granicy, spędzenie czasu wolnego wraz z rodzinami - bezpłatnie - w ośrodkach wypoczynkowych, nadzorowanych przez Agencję Mienia Wojskowego" – napisał Skurkiewicz.

Odniósł się także do pytań o warunki przechowywania broni. Poinformował, że po służbie żołnierze oddają do depozytu amunicję, broń przechowują przy sobie. By uniknąć wypadków, broń kontroluje się po każdym załadowaniu i rozładowaniu; przełożony sprawdza ją co najmniej dwa razy na dobę. Dowódca sprawdza także "stan ilościowy i numerowy broni na podstawie wykazu numerowego broni podwładnych żołnierzy".

Wiceminister poinformował, że od początku działań wojska skierowanego do pomocy służbom MSWiA na granicy zanotowano jedno zdarzenie nadzwyczajne z użyciem broni, "zakwalifikowane jako nieszczęśliwy wypadek tj. wypadek śmiertelny" żołnierza z 17. Brygady Zmechanizowanej 13 listopada ub.r., a dochodzenie w tej sprawie prowadzą prokuratura oraz wydział Żandarmerii Wojskowej w Białymstoku.

Według wiceministra "żołnierze wykonujący zadania w strefie przygranicznej oraz ich rodziny zostali objęci kompleksową opieką psychologiczną".

"W ramach przygotowań żołnierzy do pełnienia służby na granicy z Białorusią psycholodzy jednostek wojskowych prowadzą rozmowy indywidualne, pogadanki oraz szkolenia podczas których żołnierze są uświadamiani na temat zagrożeń natury psychologicznej, na jakie mogą być narażeni, sposobów radzenia sobie ze stresem, funkcjonowania w sytuacji kryzysowej, samopomocy i pomocy koleżeńskiej, oddziaływań perswazyjnych i możliwych manipulacji psychologicznych" – napisał wiceszef resortu obrony.

Ponadto – dodał - w ramach profilaktyki psychologicznej żołnierze "są szkoleni i przygotowywani cyklicznie i długoterminowo do udziału w sytuacjach trudnych". Pomoc psychologiczna przysługuje też rodzinom żołnierzy – rodziny mogą ja uzyskać w powołanych w strefie przygranicznej centrach pomocy rodzinie.

Jak wyjaśniło MON, żołnierze służący na granicy mogą skorzystać z pomocy na miejscu lub telefonicznie, "są objęci opieką psychologiczną (rozmowy indywidualne, spotkania grupowe) również po powrocie ze służby na granicy w celu monitorowania ich stanu psychofizycznego i niwelowania negatywnych skutków długotrwałego stresu".

W miejscach zgrupowania pomocy psychologicznej mogą udzielić także - dzięki połączeniu video – specjaliści z Kliniki Stresu Bojowego i Psychotraumatologii Wojskowego Instytutu Medycznego (WIM) niezależnie od pory dnia.

"Żołnierz zgłaszający trudności natury psychicznej i emocjonalnej, bądź prezentujący takie objawy, uzyskuje niezwłocznie wsparcie psychologiczne i jest ewakuowany poza rejon działań do macierzystej jednostki lub placówki medycznej, stosownie do zaleceń z konsultacji psychologicznej" – zapewnił Skurkiewicz.

Poinformował, że system wymiany żołnierzy w strefie nadgranicznej należy do kompetencji dowódców jednostek wydzielających siły kierowane na granicę i jest realizowany zgodnie z planem rotacji.

Odpowiadając na pytanie, w jaki sposób – także w wymiarze finansowym – resort zamierza się włączyć w usuwanie uszczerbków w infrastrukturze drogowej, powstałych wskutek działań przygranicznych, resort poinformował, że za naprawę dróg polnych i leśnych odpowiadają pododdziały inżynieryjne, a "w budżecie MON planuje się i realizuje wpłaty na rzecz Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg". Środki przekazywane przez MON na ten Fundusz mogą zostać wykorzystane wyłącznie na cele związane z budową, przebudową lub modernizacją dróg o znaczeniu obronnym.(PAP)

autor: Jakub Borowski

brw/ ann/