Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-07-09, godz. 11:50 Jerzy Radziwiłowicz o Jerzym Stuhrze: był wszechstronnym artystą teatru i filmu Był wszechstronnym artystą teatru i filmu, a poza tym był bliskim przyjacielem - mówi PAP aktor Jerzy Radziwiłowicz o zmarłym aktorze Jerzym Stuhrze. Artysta… » więcej 2024-07-09, godz. 11:50 W wieku 77 lat zmarł aktor Jerzy Stuhr (krótka) W wieku 77 lat zmarł aktor filmy i teatralny, polonista, profesor sztuk teatralnych Jerzy Stuhr - potwierdziła PAP pracownica Starego Teatru w Krakowie, z którą… » więcej 2024-07-09, godz. 11:40 Tenisistka Petra Kvitova została matką Dwukrotna zwyciężczyni wielkoszlemowego Wimbledonu Czeszka Petra Kvitova została mamą. Na Facebooku zamieściła zdjęcie swojej dłoni dotykającej dłoni… » więcej 2024-07-09, godz. 11:30 Od wtorku w Poznaniu 11. Poznań Design Festiwal Kilkadziesiąt wydarzeń, wystaw, warsztatów czy wykładów, złoży się na tegoroczny, 11. Poznań Design Festiwal. Po raz pierwszy festiwal ma dwie odsłony:… » więcej 2024-07-09, godz. 11:20 Radio TOK FM wygrało w sądzie z przewodniczącym KRRiT Radio TOK FM wygrało w sądzie z przewodniczącym KRRiT Maciejem Świrskim. TOK FM nie zapłaci kary, którą szef KRRiT nałożył w związku z jedną z aud… » więcej 2024-07-09, godz. 11:20 Japonia/ Premier: zagrożenia dla bezpieczeństwa Indo-Pacyfiku i regionu euroatlantyckiego są powiązane Premier Japonii Fumio Kishida oświadczył, że udaje się do Waszyngtonu na szczyt NATO, by podkreślić, iż zagrożenia dla bezpieczeństwa w regionach Indo-Pacyfiku… » więcej 2024-07-09, godz. 11:20 Kielce/ W Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym wdrożono nową metodę leczenia wad serca W Szpitalu Zespolonym w Kielcach po raz pierwszy w województwie świętokrzyskim przeprowadzono zabieg wszczepienia podskórnego kardiowertera-defibrylatora (S-ICD)… » więcej 2024-07-09, godz. 11:20 Pierwsza szczepionka przeciw alfawirusowi chikungunya zarejestrowana w UE Komisja Europejska zarejestrowała pierwszą szczepionkę przeciw alfawirusowi chikungunya przenoszonym przez komary. Infekcja ta może zostać zawleczona do Europy… » więcej 2024-07-09, godz. 11:20 Politico: polska prezydencja w Radzie UE może być rozszerzona kosztem węgierskiej (korekta) W związku z ostatnią aktywnością premiera Węgier Viktora Orbana państwa UE mogą rozważyć bezprecedensowy krok w postaci skrócenia węgierskiej prezydencji… » więcej 2024-07-09, godz. 11:20 Indie/ Rosja zwolni ze służby wojskowej Indusów zwerbowanych na wojnę w Ukrainie Rosja zwolni ze służby wojskowej wszystkich obywateli Indii zwerbowanych na wojnę w Ukrainie po tym, gdy indyjski premier Narendra Modi zwrócił się o to… » więcej
59606162636465
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »