Za poparciem nowelizacji wraz z zaproponowanymi poprawkami głosowało 29 senatorów z komisji ustawodawczej oraz praw człowieka, praworządności i petycji, nikt nie był przeciw, jedna osoba wstrzymała się od głosu. Senat będzie rozpatrywał te przepisy na posiedzeniu plenarnym w tym tygodniu.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego przygotowana w resorcie sprawiedliwości odnosi się przede wszystkim do rozszerzenia elektronicznych licytacji. Ponadto - m.in. w ramach nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze zwalczaniem COVID-19 - zawiera ona zmiany dotyczące procedur cywilnych w kwestiach doręczeń oraz modyfikacje dotyczące liczebności składów orzekających poprzez możliwości orzekania w II instancji w składach jednoosobowych.

Zmiana ma stanowić odpowiedź na utrudnienia w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości spowodowane trwającą od marca ubiegłego roku pandemią.

Według obecnych rozwiązań zawartych w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych ze zwalczaniem COVID-19 jako zasadę przewidziano przeprowadzanie jawnych rozpraw w sprawach cywilnych, choć przy użyciu urządzeń umożliwiających prowadzenie ich na odległość. Po zmianie zawartej w obecnym brzmieniu nowelizacji sędzia mógłby zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, gdy nie można przeprowadzić jawnej rozprawy na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

"Wzgląd na bezpieczeństwo uczestników postępowania oraz pracowników wymiaru sprawiedliwości nakazuje odejście od ściśle postrzeganej zasady jawności zewnętrznej i skierowanie sprawy na posiedzenie niejawne" - uzasadniono propozycję.

Podczas drugiego czytania w Sejmie zaakceptowano jedynie modyfikację zaproponowaną przez PiS i przewidującą, aby była zapewniona jawność rozpraw toczących się przed sądami administracyjnymi na skutek odwołań od decyzji komisji weryfikacyjnej ws. reprywatyzacji. Sprawy te bowiem od początku pandemii, podobnie jak wiele innych, są rozpoznawane na posiedzeniach niejawnych. Zgodnie z zapisem nowelizacji mają być one rozstrzygane na rozprawach, z udziałem stron i zapewnieniem transmisji.

Poprawka zaproponowana we wtorek przez senackie komisje przyznaje natomiast stronom prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec skierowania sprawy na posiedzenie niejawne.

W noweli dot. zwalczania COVID-19, która trafiła do Senatu, zapisano ponadto, że "w pierwszej i drugiej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy".

Według zgłoszonej przez komisje poprawki, z przepisu tego miałyby zaś zostać wykreślona słowa: "i drugiej". Oznaczałoby to pozostawienie sędziowskich składów kolegialnych w postępowaniach odwoławczych.

Zasadnicza część przyjętej przez Sejm trzy tygodnie temu nowelizacji ma umożliwić prowadzenie sprzedaży nieruchomości w drodze e-licytacji, zapewni wyższy poziom bezpieczeństwa dla uczestników czynności procesowych i pozwoli obniżyć koszty.

Według tych przepisów, przetarg w drodze elektronicznej będzie się odbywał wyłącznie na wniosek wierzyciela. Wskazano ponadto, że przetarg będzie przeprowadzany w systemie teleinformatycznym. W pierwszej kolejności komornik udostępniać będzie obwieszczenie o licytacji na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. E-przetarg będzie trwał tydzień, wzorem funkcjonujących aukcji elektronicznych. Rozwiązanie ma umożliwić uczestnikom dogodny udział w licytacji i pozwolić na uzyskanie możliwie najwyższej ceny ze sprzedaży nieruchomości.

Senackie komisje łącznie zaproponowały we wtorek kilkanaście poprawek do tej noweli. Duża część z nich ma charakter redakcyjny oraz precyzujący, np. zakres danych osobowych, do których podania jest zobowiązany uczestnik licytacji.(PAP)

autor: Marcin Jabłoński

mja/ jann/