Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-29, 14:20 Autor: PAP

Amnestia, to jednak nie uniewinnienie - kasacja RPO ws. świadka Jehowy z czasów PRL

Choć w latach 60. XX wieku sprawa świadka Jehowy została umorzona z powodu amnestii, to nie było to uniewinnienie. Tymczasem obywatel ten nie popełnił żadnego przestępstwa, aby można go było obejmować amnestią - wskazał RPO, kierując kasację w tej historycznej sprawie.

Do Sądu Najwyższego trafiają co pewien czas sprawy dotyczące wyroków orzekanych w PRL wobec świadków Jehowy. SN wielokrotnie uwzględniał takie kasacje kierowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich.


W sprawie, o której Biuro RPO poinformowało w czwartek, obywatel - podobnie, jak w analogicznych tego typu sprawach - został oskarżony w 1964 r. o "udział w zdelegalizowanym związku Świadków Jehowy", którego istnienie, ustrój i cel działalności miały być tajemnicą wobec władz państwowych. Tym razem jednak, jak przekazało Biuro RPO, "na podstawie amnestii jego sprawę umorzono, orzekając przepadek i zniszczenie należących do niego książek".


Jak podkreślono w kasacji Rzecznika, "amnestii udzielić można było jedynie, gdy nie ma wątpliwości, iż sprawca popełnił zarzucane mu przestępstwo". Natomiast, jak wskazuje RPO, nie ma wątpliwości, że oskarżony był niewinny.


Wspólnota Świadków Jehowy została zdelegalizowana w 1950 r. z powodu - jak to określono - działalności powodującej "zagrożenie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego". Przez następne dekady polityka władz PRL wobec tej wspólnoty podlegała różnym modyfikacjom, jednak do formalnej legalizacji wyznania doszło dopiero w maju 1989 r.


"Istnienie wspólnoty Świadków Jehowy również nie stanowiło tajemnicy dla ówczesnych władz państwowych, jako że jawnie funkcjonowała ona w Polsce już od czasów międzywojennych, a po delegalizacji wspólnoty w 1950 r. jej przywódcy aktywnie zabiegali o ponowną rejestrację" - zaznacza RPO.


RPO przywołał orzeczenie SN ze stycznia 1995 r. Już wtedy sąd ten orzekł, że uznawanie "tajności związku" w odniesieniu do struktur religijnych wyznania, któremu "oficjalnie i bezpodstawnie odmówiono prawa do jawnego funkcjonowania, było rażącym nadużyciem prawa karnego, w celu korzystania wyłącznie z jego represyjnej funkcji".


Dodał, że w takim stanowisku władz PRL była ponadto hipokryzja. "Za tajne uznawano to, czego władza państwowa nie chciała przyjąć do wiadomości" - podkreślił SN w 1995 r., a powtórzył w aktualnej kasacji RPO.


W dziejach Polski komunistycznej władze wielokrotnie już od lat 40. sięgały do amnestii jako narzędzia zdobywania legitymizacji społecznej oraz zasygnalizowania "nowego etapu budowania socjalizmu". Prawnicy i historycy wskazują, że ogłaszane co pewien czas amnestie były w PRL sposobem na rozładowanie więzień.


W epoce rządów Władysława Gomułki amnestie zarządzano z okazji rocznic powstania "Polski Ludowej" - 20. i 25. - w 1964 i 1969 r. Podobną amnestię zarządził w 1974 r. Edward Gierek. Trzy lata później zorganizowano amnestię dla więźniów skazanych po wydarzeniach czerwca 1976 r. Amnestie dla więźniów politycznych ogłaszano też po zniesieniu stanu wojennego w 1983 r., a także w 1984 r., 1986 r. i dwukrotnie w 1989 r. (PAP)


autor: Marcin Jabłoński


mja/ itm/


Kraj i świat

2024-06-17, godz. 14:50 Ukraina/ Politolog: szczyt w Szwajcarii to krok na drodze do pokoju, ale nie triumf Kijowa Zakończony w niedzielę w Szwajcarii szczyt pokojowy w sprawie Ukrainy to krok na drodze do ewentualnego wstrzymania walk, nie można jednak mówić o pełnym… » więcej 2024-06-17, godz. 14:50 Szefowa MZ: 31 nowych terapii na liście refundacyjnej (opis) Na najnowszej liście refundacyjnej pojawi się 31 nowych terapii, w tym 8 terapii onkologicznych i 23 terapie nieonkologiczne - poinformowała w poniedziałek… » więcej 2024-06-17, godz. 14:50 ICAN: kraje posiadające broń atomową wydały w 2023 r. 91 mld USD na zbrojenia jądrowe Międzynarodowa Kampania na rzecz Zniesienia Broni Nuklearnej (ICAN) oznajmiła w poniedziałkowym raporcie, że w 2023 roku dziewięć krajów posiadających… » więcej 2024-06-17, godz. 14:50 Synoptyk IMGW: nadchodzą upały (aktl.) W poniedziałek termometry na południu Polski wskażą 28 st. C. W środę w Małopolsce i na Podkarpaciu można spodziewać się pierwszych upałów. Temperatura… » więcej 2024-06-17, godz. 14:50 Singiel „What a Wonderful World” Louisa Armstronga pokrył się pięciokrotną platyną Jeden z największych przebojów Louisa Armstronga i najpopularniejszych muzycznych standardów pokrył się pięciokrotną platyną. Organizacja Recording Industry… » więcej 2024-06-17, godz. 14:40 UE/ Tusk: Kallas dobrą kandydatką regionu na najwyższe stanowisko w UE (krótka2) Obecna premierka Estonii Kaja Kallas jest dobrą kandydatką naszego regionu Europy na jedno z najwyższych stanowisk w UE - powiedział premier Donald Tusk. Jak… » więcej 2024-06-17, godz. 14:40 Elbląg/ Ruszył nabór wniosków do budżetu obywatelskiego Od poniedziałku mieszkańcy Elbląga mogą zgłaszać pomysły przedsięwzięć do realizacji z budżetu obywatelskiego na 2025 rok. Władze miasta przeznaczyły… » więcej 2024-06-17, godz. 14:40 Nowoczesne terapie rewolucjonizują myślenie o cukrzycy (MediaRoom) Przez ostatnie lata w diabetologii dokonał się prawdziwy przełom. System pętli zamkniętej zwany sztuczną trzustką jest w stanie odciążyć na tyle pacjenta… » więcej 2024-06-17, godz. 14:40 ME 2024 - zniszczone trybuny z Charkowa na wystawie w Monachium Część zniszczonych w wyniku ataku rosyjskiego trybun stadionu w Charkowie stanowi element wystawy, jaką przygotowała ukraińska federacja piłkarska w Monachium… » więcej 2024-06-17, godz. 14:40 Toruń/ Magistrat: przebudowa ciepłociągu koliduje z reliktami kościoła św. Wawrzyńca; prace wstrzymane Toruński magistrat objął dodatkowym nadzorem prace związane z 'przebudową sieci ciepłowniczej na potrzeby Europejskiego Centrum Filmowego Camerimage i projektu… » więcej
13141516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »