Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-29, 14:20 Autor: PAP

Amnestia, to jednak nie uniewinnienie - kasacja RPO ws. świadka Jehowy z czasów PRL

Choć w latach 60. XX wieku sprawa świadka Jehowy została umorzona z powodu amnestii, to nie było to uniewinnienie. Tymczasem obywatel ten nie popełnił żadnego przestępstwa, aby można go było obejmować amnestią - wskazał RPO, kierując kasację w tej historycznej sprawie.

Do Sądu Najwyższego trafiają co pewien czas sprawy dotyczące wyroków orzekanych w PRL wobec świadków Jehowy. SN wielokrotnie uwzględniał takie kasacje kierowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich.


W sprawie, o której Biuro RPO poinformowało w czwartek, obywatel - podobnie, jak w analogicznych tego typu sprawach - został oskarżony w 1964 r. o "udział w zdelegalizowanym związku Świadków Jehowy", którego istnienie, ustrój i cel działalności miały być tajemnicą wobec władz państwowych. Tym razem jednak, jak przekazało Biuro RPO, "na podstawie amnestii jego sprawę umorzono, orzekając przepadek i zniszczenie należących do niego książek".


Jak podkreślono w kasacji Rzecznika, "amnestii udzielić można było jedynie, gdy nie ma wątpliwości, iż sprawca popełnił zarzucane mu przestępstwo". Natomiast, jak wskazuje RPO, nie ma wątpliwości, że oskarżony był niewinny.


Wspólnota Świadków Jehowy została zdelegalizowana w 1950 r. z powodu - jak to określono - działalności powodującej "zagrożenie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego". Przez następne dekady polityka władz PRL wobec tej wspólnoty podlegała różnym modyfikacjom, jednak do formalnej legalizacji wyznania doszło dopiero w maju 1989 r.


"Istnienie wspólnoty Świadków Jehowy również nie stanowiło tajemnicy dla ówczesnych władz państwowych, jako że jawnie funkcjonowała ona w Polsce już od czasów międzywojennych, a po delegalizacji wspólnoty w 1950 r. jej przywódcy aktywnie zabiegali o ponowną rejestrację" - zaznacza RPO.


RPO przywołał orzeczenie SN ze stycznia 1995 r. Już wtedy sąd ten orzekł, że uznawanie "tajności związku" w odniesieniu do struktur religijnych wyznania, któremu "oficjalnie i bezpodstawnie odmówiono prawa do jawnego funkcjonowania, było rażącym nadużyciem prawa karnego, w celu korzystania wyłącznie z jego represyjnej funkcji".


Dodał, że w takim stanowisku władz PRL była ponadto hipokryzja. "Za tajne uznawano to, czego władza państwowa nie chciała przyjąć do wiadomości" - podkreślił SN w 1995 r., a powtórzył w aktualnej kasacji RPO.


W dziejach Polski komunistycznej władze wielokrotnie już od lat 40. sięgały do amnestii jako narzędzia zdobywania legitymizacji społecznej oraz zasygnalizowania "nowego etapu budowania socjalizmu". Prawnicy i historycy wskazują, że ogłaszane co pewien czas amnestie były w PRL sposobem na rozładowanie więzień.


W epoce rządów Władysława Gomułki amnestie zarządzano z okazji rocznic powstania "Polski Ludowej" - 20. i 25. - w 1964 i 1969 r. Podobną amnestię zarządził w 1974 r. Edward Gierek. Trzy lata później zorganizowano amnestię dla więźniów skazanych po wydarzeniach czerwca 1976 r. Amnestie dla więźniów politycznych ogłaszano też po zniesieniu stanu wojennego w 1983 r., a także w 1984 r., 1986 r. i dwukrotnie w 1989 r. (PAP)


autor: Marcin Jabłoński


mja/ itm/


Kraj i świat

2024-06-26, godz. 13:00 Ambasada USA w Rosji wezwała do uwolnienia amerykańskiego dziennikarza oskarżonego o szpiegostwo Ambasada USA w Moskwie wezwała w środę władze rosyjskie do 'natychmiastowego' uwolnienia dziennikarza 'Wall Street Journal' Evana Gershkovicha, oskarżonego… » więcej 2024-06-26, godz. 13:00 Sejm/ 21 nowych posłów złożyło ślubowanie; zastąpili tych, którzy zostali europosłami 21 nowych posłów złożyło w środę ślubowanie. Zastąpili dotychczasowych parlamentarzystów, którzy dostali się do Parlamentu Europejskiego. Kolejne ślubowania… » więcej 2024-06-26, godz. 13:00 Ukraina/ Zełenski pogratulował Ruttemu wyboru na sekretarza generalnego NATO Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w środę pogratulował premierowi Holandii Markowi Ruttemu wyboru na sekretarza generalnego NATO. Jak dodał, od kadencji… » więcej 2024-06-26, godz. 13:00 MEN: ruszyła rekrutacja do szkół prowadzonych ORPEG Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą (ORPEG) prowadzi rekrutację na rok szkolny 2024/2025 do swoich szkół prowadzących edukację w systemie kształcenia… » więcej 2024-06-26, godz. 13:00 Kosiniak-Kamysz: zapewnienia, że projekt ws. związków partnerskich jest rządowy, są na wyrost Lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił, że nie ma decyzji, czy projekt ws. związków partnerskich będzie rządowy czy poselski. Ministra ds. równości… » więcej 2024-06-26, godz. 13:00 Wielkopolskie/ Po śmiertelnym wypadku koło Konina zablokowana dk nr 25 Jedna osoba zginęła w czołowym zderzeniu samochodu i ciężarówki w środowe przedpołudnie w miejscowości Rychwał w powiecie konińskim. Droga krajowa nr… » więcej 2024-06-26, godz. 13:00 Jeremy Allen White przyznał, że wcielając się w Bruce’a Springsteena zmierzy się też z jego repertuarem Po ogromnym sukcesie, który zapewnił mu serial „The Bear”, Jeremy Allen White wkrótce stanie przed kolejnym aktorskim wyzwaniem. Będzie nim sportretowanie… » więcej 2024-06-26, godz. 13:00 Ozdoba: Zbigniew Ziobro ma zwolnienie lekarskie co najmniej do 7 lipca Zbigniew Ziobro ma zwolnienie lekarskie co najmniej do 7 lipca - oświadczył polityk Suwerennej Polski, europoseł Jacek Ozdoba odnosząc się do słów wiceszefa… » więcej 2024-06-26, godz. 12:50 Zachodniopomorskie/ Kąpielisko Dąbie w Szczecinie już bez zakazu wchodzenia do wody Od środy można korzystać z kąpieliska Dąbie w Szczecinie. Sanepid odwołał zakaz wchodzenia do wody wprowadzony w związku z uzyskaniem oceny niedostatecznej… » więcej 2024-06-26, godz. 12:50 Michał Czernecki: Nigdy nie wstydziłem się tego, jak zagrałem (wywiad) „Dawniej zdarzało mi się przedkładać wyzwania zawodowe nad obowiązki męża i ojca. Po części z powodu niedostatku pieniędzy, ale także z przyczyn ambicjonalnych… » więcej
13141516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »