Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-07-08, godz. 15:00 Rosja/ Pieskow: nie mamy nadziei na poprawę relacji z Francją po wyborach parlamentarnych Kreml oznajmił w poniedziałek, że nie ma nadziei na poprawę stosunków Paryża z Moskwą w związku z wynikami drugiej tury wyborów do francuskiego Zgromadzenia… » więcej 2024-07-08, godz. 15:00 Zełenski o ataku na szpital dziecięcy: to było bezpośrednie uderzenie rakietowe (krótka11) Ukraina zainicjowała zwołanie nadzwyczajnego posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ w związku z rosyjskim uderzeniem na infrastrukturę cywilną, m.in. szpital… » więcej 2024-07-08, godz. 15:00 Węgry/ Ekspert: wizyta Orbana w Kijowie poszła dobrze, ale Putin zrobił z niego głupca Wizyta premiera Węgier Viktora Orbana w Kijowie poszła dobrze, ale podczas piątkowego spotkania na Kremlu Władimir Putin zrobił z niego głupca - ocenił… » więcej 2024-07-08, godz. 14:50 MON kupuje kolejne Rosomaki z bezzałogowymi wieżami Wojsko zamówiło kolejnych 58 kołowych transporterów opancerzonych Rosomak ze zdalnie sterowaną wieżą z armatą 30 mm oraz systemem pocisków przeciwpancernych… » więcej 2024-07-08, godz. 14:50 Prezydent Duda spotkał się z prezydentem Ukrainy Prezydent Andrzej Duda w poniedziałek po południu spotkał się w Belwederze ze składającym wizytę w Warszawie prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenski… » więcej 2024-07-08, godz. 14:50 Zełenski: od szczytu NATO oczekuję konkretnych kroków, m.in. w sprawie obrony przeciwlotniczej (krótka10) Od szczytu NATO w Waszyngtonie oczekuję konkretnych odpowiedzi i kroków w sprawie wzmocnienia ukraińskiej obrony przeciwlotniczej - podkreślił prezydent Ukrainy… » więcej 2024-07-08, godz. 14:50 Premier: pracujemy nad wsparciem ukraińskiej energetyki (krótka9) Pracujemy nad tym, aby móc spalać polski węgiel nie płacąc za emisję; a tak wytworzony przez polskie elektrownie prąd przesyłać istniejącym mostem energetycznym… » więcej 2024-07-08, godz. 14:50 W. Brytania/ Dr Serra z LSE: Partia Konserwatywna może już nie zasypać pokoleniowej wyrwy Partia Konserwatywna została niemal całkowicie odrzucona przez najmłodsze grupy wiekowe i grozi jej, że powstała pokoleniowa wyrwa nie zostanie już zasypana… » więcej 2024-07-08, godz. 14:40 IMGW ostrzega przed upałami w centralnej, południowej i w zachodniej Polsce W poniedziałek Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał na nadchodzące dni ostrzeżenia II stopnia przed upałami dla centralnych, południowych i zachodnich… » więcej 2024-07-08, godz. 14:40 Zełenski: umówiliśmy się na sformowanie i szkolenie na terenie Polski ukraińskiego legionu (krótka8) Umówiliśmy się na sformowanie i szkolenie na terenie Polski ukraińskiego legionu; będzie to nowa formacja złożona z ochotników, która mogłaby umożliwić… » więcej
9596979899100101
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »