Radio Opole » Dobrze być w formie
2024-03-27, 07:30 Autor: Matacz Marek / PAP

Powszechne chemikalia mogą uszkadzać mózg

mózg, zdjęcie poglądowe. [fot. elements.envato.com]
mózg, zdjęcie poglądowe. [fot. elements.envato.com]
Substancje chemiczne używane powszechnie w gospodarstwie domowym mogą niszczyć lub uszkadzać komórki mózgowe, zwane oligodendrocytami. Ich zniszczenie wiąże się m.in. z takimi chorobami, jak stwardnienie rozsiane czy autyzm.
Naukowcy z Case Western Reserve University (USA), na łamach pisma “Nature Neuroscience” (https://www.nature.com/articles/s41593-024-01599-2), przestrzegają przed znajdowanymi często w domach chemikaliami.

Opisane przez nich związki mogą mieć związek z poważnymi zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak stwardnienie rozsiane czy zaburzenia ze spektrum autyzmu. Jak zwracają uwagę badacze, genetyka tylko w niedużej części tłumaczy rozwój tych chorób, więc ważne przyczyny leżą w czynnikach środowiskowych.

Wspomniane substancje mogą uszkadzać oligodendrocyty – komórki, które wytwarzają osłonkę chroniącą neurony. „Utrata oligodendrocytów leży u podstaw stwardnienia rozsianego i innych chorób neurologicznych. Pokazaliśmy, że konkretne chemikalia obecne w codziennych produktach mogą bezpośrednio uszkadzać te komórki. Stanowi to nieznany wcześniej czynnik ryzyka schorzeń neurologicznych” – mówi prof. Paul Tesar, autor badania.

Pod kątem potencjalnego oddziaływania na mózg naukowcy przeanalizowali ponad 1,8 tys. substancji, które mogą działać na ludzi. Okazało się, że stosowane w meblach czy elektronice - jako środki opóźniające palenie - organofosforany mogą zapobiegać dojrzewaniu wspomnianych komórek. Natomiast czwartorzędowe związki amoniowe używane w wielu środkach dezynfekujących (w tym żelach czy chusteczkach do rąk) mogą te komórki zabijać.

Do takich wniosków badacze doszli po serii różnych eksperymentów prowadzonych na komórkach oraz na modelu mysim. „Odkryliśmy, że oligodendrocyty - choć inne komórki nie - są zaskakująco wrażliwe na działanie czwartorzędowych związków amoniowych oraz organofosforanowych opóźniaczy palenia. Zrozumienie narażenia ludzi na działanie tych substancji może pomóc w znalezieniu brakującego czynnika wzrostu zachorowań na zaburzenia neurologiczne” – mówi pierwsza autorka publikacji Erin Cohn.

Eksperci podkreślają, że potrzebne są dalsze badania sprawdzające związki między tymi substancjami i zdrowiem mózgu. Zalecają sprawdzanie stężenia tych związków w organizmach dorosłych i dzieci i badanie ich wpływu na ryzyko chorób.

„Nasze wyniki wskazują, że dokładniejsze badania wpływu na mózg tych powszechnych w domach substancji jest konieczne. Mamy nadzieję, że nasza praca pomoże podejmować lepsze decyzje odnośnie regulacji prawnych oraz wpłynie na zachowania, które zminimalizują ekspozycję i będą chronić zdrowie” – mówi prof. Tesar.

Dobrze być w formie

2024-11-08, godz. 09:00 Wykształcenie, zawód i zamożność wpływają na ryzyko demencji Czynniki społeczno-ekonomiczne, takie jak wykształcenie, zawód i poziom zamożności wpływają na prawdopodobieństwo wystąpienia upośledzenia funkcji poznawczych… » więcej 2024-11-07, godz. 07:00 Movember, czyli kampania poświęcona męskim nowotworom Listopad to miesiąc świadomości męskich nowotworów. Ruszyła kolejna odsłona kampanii Movember. Specjaliści zachęcają panów w każdym wieku, by zadbali… » więcej 2024-11-06, godz. 07:00 Eksperci: rak płuca wciąż późno wykrywany; warto skorzystać z programu wczesnej diagnostyki Wczesne wykrycie raka płuca zwiększa szanse na skuteczne leczenie, dlatego warto, by osoby z grup ryzyka skorzystały z programu wczesnej diagnostyki tego nowotworu… » więcej 2024-11-05, godz. 07:00 1000 dni bez cukru kluczem do zdrowia przez całe życie Mniej cukru przez 1000 dni od poczęcia - to klucz do tego, by po dorośnięciu dzieci były zdrowsze. I recepta, by zmniejszyć ryzyko chorób, które mogą nas… » więcej 2024-11-04, godz. 07:00 Ćwiczenia mogą ograniczyć skutki uboczne chemioterapii Towarzyszący chemioterapii nowotworów program ćwiczeń aerobowych może zapobiegać pogorszeniu funkcji poznawczych związanemu z tą metoda leczenia, poprawiając… » więcej 2024-11-03, godz. 11:35 Dominują infekcje wirusowe, ale przybywa przypadków krztuśca, wzrasta ryzyko gruźlicy W tym sezonie jesiennym dominują infekcje wirusowe, ale przybywa przypadków krztuśca, rośnie też w Polsce ryzyko gruźlicy - powiedziała PAP dr n.med. Małgorzata… » więcej 2024-10-31, godz. 07:00 Farmakolog: nie wiemy, w jakim stopniu i czy w ogóle witaminy w suplementach diety się wchłaniają Nigdy nie mamy pewności, w jakim stopniu i czy w ogóle witaminy obecne w suplementach diety się wchłaniają - powiedział PAP farmakolog prof. Jarosław Woroń… » więcej 2024-10-30, godz. 07:00 Dwujęzyczność może ochronić przed Alzheimerem Dwujęzyczność może chronić przed chorobą Alzheimera - wynika z najnowszych badań naukowców z Uniwersytetu Concordia w Montrealu. Kluczowa okazały się… » więcej 2024-10-29, godz. 07:00 Choroba otyłościowa – ciągle kwestia niedopowiedziana O narzędziach do terapii choroby otyłościowej i o powodach tego, że większość pacjentów pozostaje bez jakiegokolwiek leczenia, rozmawiali eksperci podczas… » więcej 2024-10-28, godz. 07:00 Tylko co trzecia kobieta zgłasza się na profilaktyczną mammografię Zaledwie co trzecia kobieta zgłasza się na bezpłatną mammografię w ramach profilaktyki raka piersi. Polki się nie badają, bo boją się nowotworu albo nie… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »