Radio Opole » Dobrze być w formie
2022-03-30, 10:37 Autor: PAP

Nanoplastik przenika do krwi

[fot. pixabay.com]
[fot. pixabay.com]
Naukowcy po raz pierwszy wykazali obecność drobinek plastiku w ludzkiej krwi, i to u niemal 80 proc. badanych - informuje pismo „Environment International“.
Choć pierwsze tworzywa sztuczne (parkesina i celuloid) pojawiły się już w drugiej połowie XIX wieku, ich zastosowanie było ograniczone. Bardziej popularny stał się wynaleziony w roku 1907 bakelit, jednak dopiero opracowanie opłacalnych metod syntezy takich materiałów jak polistyren, polietylen czy polichlorek winylu sprawiło, że w latach 50. tworzywa sztuczne zrewolucjonizowały rynek. Przez dziesięciolecia nikt nie dostrzegał wynikających z tego zagrożeń. Tymczasem 80 proc. wyprodukowanego plastiku trafiło na wysypiska, a globalna produkcja tworzyw sztucznych ma się zwiększyć dwukrotnie do roku 2040.

Mikrodrobiny plastiku powstają w wyniku rozpadu farb i wyrobów z tworzyw sztucznych, w tym przedmiotów jednorazowego użytku, takich jak plastikowe butelki czy folie opakowaniowe. Dopiero badania przeprowadzone w ciągu ostatnich kilku lat wykazały masową obecność mikro- i nanoplastiku (MNP) w środowisku (w tym w wodzie) oraz ich przenikanie do organizmów żywych czy żywności. Cząsteczki plastiku mogą dostać się do organizmu wraz z pokarmami, napojami czy wdychanym powietrzem.

Okazało się, że co tydzień wdychamy i spożywamy tyle mikroskopijnych kawałków plastiku, że można by z nich zrobić kartę kredytową. W dodatku poziom mikroplastiku jest 10 razy wyższy w odchodach niemowląt, niż w odchodach dorosłych, a są one bardziej wrażliwe na to zagrożenie. Plastik dostaje się do organizmów niemowląt zwłaszcza z plastikowych butelek do karmienia.

MNP przechodzące przez przewód pokarmowy zostały powiązane z zaburzeniem mikrobiomu jelitowego. Opisano kilka mechanizmów molekularnych ułatwiających wchłanianie przez tkankę MNP, które następnie biorą udział w lokalnych reakcjach zapalnych i immunologicznych. Mikro- i nanoplastiki mogą także działać jako potencjalne transportery („wektory”) zanieczyszczeń oraz jako chemosensybilizatory substancji toksycznych („efekt konia trojańskiego”).

Teraz zespół prof. Dicka Vethaka z Vrije Universiteit Amsterdam w Hadze odkrył mikroplastik w ludzkiej krwi. Jego obecność stwierdzono u 17 z 22 badanych Holendrów (czyli w 77 proc. przypadków). Próbki krwi pobierano metalowymi igłami do szklanych strzykawek, aby uniknąć zanieczyszczenia plastikiem.

Najczęściej wykrywanym polimerem okazał się politereftalan etylenu (PET), używany do produkcji butelek na napoje, opakowań żywności i tkanin. Na drugim miejscu był polistyren, z którego robi się na przykład jednorazowe sztućce, miski i talerze oraz pojemniki na żywność a także styropian. Trzecim co do częstości występowania we krwi okazał się polietylen, materiał na torby i torebki, folie czy butelki na detergenty. Poziom polipropylenu, używanego do produkcji pojemników na żywność czy dywaników łazienkowych był zbyt niski, by go dokładnie ocenić.

Ogólne stężenie cząstek plastiku we krwi dawcy wynosiło średnio 1,6 mikrograma, czyli jedną milionową grama. To niewiele, ale naukowcy szukali tylko kilku polimerów, a cząsteczki plastiku mogą mieć różne stężenia w różnych częściach ciała. Nie jest jasne, czy mikrodrobiny plastiku – lub jeszcze mniejsze cząstki zwane nanoplastikami – mogą szczególnie wpływać na mózg, układ pokarmowy i inne części ciała lub przyczynić się do rozwoju nowotworów. Pilnie potrzebne są dodatkowe, bardziej szczegółowe badania - twierdzą autorzy w osobnym artykule opublikowanym w tym tygodniu w recenzowanym czasopiśmie „Exposure and Health”. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

Dobrze być w formie

2022-12-13, godz. 14:58 Choinka za krew – akcja Lasów Państwowych i Narodowego Centrum Krwi Lasy Państwowe wspólnie z Narodowym Centrum Krwi przygotowały akcję promującą ideę honorowego krwiodawstwa. Osoby, które 14 grudnia oddadzą krew, otrzymają… » więcej 2022-12-12, godz. 11:13 Zmodyfikowane genetycznie rośliny dają dużo więcej tłuszczu Naukowcy z Singapuru opracowali modyfikację genetyczną, która może znacząco zwiększać ilość oleju w orzechach i nasionach. Roślinne tłuszcze to substancje… » więcej 2022-12-09, godz. 14:45 Chcesz poprawić pamięć? Czytaj! Regularne czytanie dla przyjemności pomaga cieszyć się lepszą pamięcią - wynika z badań opublikowanych w piśmie „Frontiers in Psychology”. » więcej 2022-12-08, godz. 12:09 Co zrobić, kiedy przeziębione dziecko ma ponad 38 stopni, a środki przeciwgorączkowe nie działają? Dlaczego przed wizytą u lekarza warto bez specjalnego skierowania wykonać badanie CRP? » więcej 2022-12-07, godz. 11:45 Czy dieta wege jest dla każdego? Rodzice powinni pamiętać, że organizm dziecka potrzebuje wielu składników odżywczych, białek i witamin, potrzebuje też monitoringu. Jeśli będziemy karmić… » więcej 2022-12-06, godz. 12:33 Kofeina sprzyja sprinterom Przeprowadzonym przez badaczy z Japonii eksperyment pokazał, że kofeina wyraźnie skracała czas sprinterskiego biegu na 100 m. W szczególności nasilała eksplozywne… » więcej 2022-12-05, godz. 10:00 Jak motywować dzieci do aktywnego trybu życia? W przeszłości rodzicie borykali się z zupełnie innymi problemami niż współcześnie. Dawniej dzieci i młodzież chętnie spędzały czas z rówieśnikami… » więcej 2022-12-02, godz. 15:20 Nowa odsłona portalu Akademia NFZ Narodowy Fundusz Zdrowia przygotował nową wersję portalu Akademia NFZ. Oprócz zmienionej szaty graficznej, na stronie pojawiły się m.in. kalendarz badań… » więcej 2022-12-01, godz. 11:30 Rokitnik ma dziesięciokrotnie więcej witaminy C niż cytryna i zachowuje ją w przetworach Poznajmy najwartościowsze źródło witaminy C. Uprawiany z powodzeniem w Polsce rokitnik, obok dzikiej róży, ma więcej witaminy C niż jakikolwiek znany owoc… » więcej 2022-11-30, godz. 13:15 Dobroczynne właściwości witaminy K Dieta zapewniająca ludziom więcej witaminy K ma związek z niższym ryzykiem złamań kości w starszym wieku - informuje pismo „Food & Function”. » więcej
48495051525354
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »