Radio Opole » Dobrze być w formie
2022-03-30, 10:37 Autor: PAP

Nanoplastik przenika do krwi

[fot. pixabay.com]
[fot. pixabay.com]
Naukowcy po raz pierwszy wykazali obecność drobinek plastiku w ludzkiej krwi, i to u niemal 80 proc. badanych - informuje pismo „Environment International“.
Choć pierwsze tworzywa sztuczne (parkesina i celuloid) pojawiły się już w drugiej połowie XIX wieku, ich zastosowanie było ograniczone. Bardziej popularny stał się wynaleziony w roku 1907 bakelit, jednak dopiero opracowanie opłacalnych metod syntezy takich materiałów jak polistyren, polietylen czy polichlorek winylu sprawiło, że w latach 50. tworzywa sztuczne zrewolucjonizowały rynek. Przez dziesięciolecia nikt nie dostrzegał wynikających z tego zagrożeń. Tymczasem 80 proc. wyprodukowanego plastiku trafiło na wysypiska, a globalna produkcja tworzyw sztucznych ma się zwiększyć dwukrotnie do roku 2040.

Mikrodrobiny plastiku powstają w wyniku rozpadu farb i wyrobów z tworzyw sztucznych, w tym przedmiotów jednorazowego użytku, takich jak plastikowe butelki czy folie opakowaniowe. Dopiero badania przeprowadzone w ciągu ostatnich kilku lat wykazały masową obecność mikro- i nanoplastiku (MNP) w środowisku (w tym w wodzie) oraz ich przenikanie do organizmów żywych czy żywności. Cząsteczki plastiku mogą dostać się do organizmu wraz z pokarmami, napojami czy wdychanym powietrzem.

Okazało się, że co tydzień wdychamy i spożywamy tyle mikroskopijnych kawałków plastiku, że można by z nich zrobić kartę kredytową. W dodatku poziom mikroplastiku jest 10 razy wyższy w odchodach niemowląt, niż w odchodach dorosłych, a są one bardziej wrażliwe na to zagrożenie. Plastik dostaje się do organizmów niemowląt zwłaszcza z plastikowych butelek do karmienia.

MNP przechodzące przez przewód pokarmowy zostały powiązane z zaburzeniem mikrobiomu jelitowego. Opisano kilka mechanizmów molekularnych ułatwiających wchłanianie przez tkankę MNP, które następnie biorą udział w lokalnych reakcjach zapalnych i immunologicznych. Mikro- i nanoplastiki mogą także działać jako potencjalne transportery („wektory”) zanieczyszczeń oraz jako chemosensybilizatory substancji toksycznych („efekt konia trojańskiego”).

Teraz zespół prof. Dicka Vethaka z Vrije Universiteit Amsterdam w Hadze odkrył mikroplastik w ludzkiej krwi. Jego obecność stwierdzono u 17 z 22 badanych Holendrów (czyli w 77 proc. przypadków). Próbki krwi pobierano metalowymi igłami do szklanych strzykawek, aby uniknąć zanieczyszczenia plastikiem.

Najczęściej wykrywanym polimerem okazał się politereftalan etylenu (PET), używany do produkcji butelek na napoje, opakowań żywności i tkanin. Na drugim miejscu był polistyren, z którego robi się na przykład jednorazowe sztućce, miski i talerze oraz pojemniki na żywność a także styropian. Trzecim co do częstości występowania we krwi okazał się polietylen, materiał na torby i torebki, folie czy butelki na detergenty. Poziom polipropylenu, używanego do produkcji pojemników na żywność czy dywaników łazienkowych był zbyt niski, by go dokładnie ocenić.

Ogólne stężenie cząstek plastiku we krwi dawcy wynosiło średnio 1,6 mikrograma, czyli jedną milionową grama. To niewiele, ale naukowcy szukali tylko kilku polimerów, a cząsteczki plastiku mogą mieć różne stężenia w różnych częściach ciała. Nie jest jasne, czy mikrodrobiny plastiku – lub jeszcze mniejsze cząstki zwane nanoplastikami – mogą szczególnie wpływać na mózg, układ pokarmowy i inne części ciała lub przyczynić się do rozwoju nowotworów. Pilnie potrzebne są dodatkowe, bardziej szczegółowe badania - twierdzą autorzy w osobnym artykule opublikowanym w tym tygodniu w recenzowanym czasopiśmie „Exposure and Health”. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

Dobrze być w formie

2024-10-23, godz. 07:00 Co piąty Polak ma problemy ze wzrokiem Co piąty Polak powyżej 15. roku życia ma problemy ze wzrokiem. Z wiekiem ta liczba rośnie. Co czwarty pięćdziesięciolatek zgłasza trudności z widzeniem… » więcej 2024-10-22, godz. 07:00 Eksperci: niemal 30 proc. dorosłych Polaków cierpi z powodu bólu przewlekłego Niemal 30 proc. dorosłych Polaków, tj. 8,5 mln, cierpi z powodu bólu przewlekłego. To więcej niż średnia europejska i światowa - alarmują eksperci. Ich… » więcej 2024-10-21, godz. 07:00 Młode kobiety coraz częściej chorują na serce Młode kobiety coraz częściej chorują na serce. Zdaniem specjalistów panie w wieku 30 - 40 czy 50 lat - to grupa, która rzadko dostrzega zagrożenia związane… » więcej 2024-10-18, godz. 07:00 Znany lek może oczyszczać mózg z toksycznych substancji W eksperymencie na myszach naukowcy odkryli, że znany od dawna lek - prostaglandyna F2A - pomaga usuwać z mózgu toksyczne substancje. Być może mógłby więc… » więcej 2024-10-17, godz. 07:00 Październik miesiącem świadomości raka piersi [DŹWIĘK] Co roku prawie 20 tysięcy Polek dowiaduje się, że ma raka piersi, a prawie 7 tysięcy umiera z tego powodu. » więcej 2024-10-16, godz. 07:00 Warsztaty wytchnieniowe dla mam [DŹWIĘK] Fundacja Odkrywcy zorganizowała warsztaty wytchnieniowe dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami finansowane przez samorząd województwa ze środków … » więcej 2024-10-15, godz. 07:00 Wkrótce będą dostępne bezpłatne szczepionki przeciw Covid-19 We wtorek 15 października będzie dostarczona do Polski pierwsza transza 300 tysięcy szczepionek przeciw Covid-19 firmy Moderna. Zgodnie z planem dostaw, 31… » więcej 2024-10-14, godz. 07:00 Różowy patrol edukuje kobiety i namawia do badań piersi Mammografia i samobadanie piersi może uratować życie. Nie zwlekaj, zgłoś się na badanie - zachęcają ambasadorki Klubów 'Różowego Patrolu' z Fundacji… » więcej 2024-10-11, godz. 07:00 Wkrótce w szkołach rozpoczną się dobrowolne szczepienia przeciwko HPV [DŹWIĘK] W szkołach podstawowych rozpoczną się wkrótce bezpłatne i dobrowolne szczepienia przeciwko wirusowi HPV. To wspólny projekt ministerstwa zdrowia i edukacji… » więcej 2024-10-10, godz. 07:00 Ponad połowa nauczycieli ma objawy wypalenia zawodowego Ponad połowa nauczycieli przyznaje, że ma objawy wypalenia zawodowego. Może to oznaczać poważne skutki dla systemu edukacji. Ogólnopolskie badanie dobrostanu… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »