Ofiarami zbrodni katyńskiej byli oficerowie, podoficerowie oraz szeregowi Wojska Polskiego, którzy po agresji ZSRR na Polskę zostali po 17 września 1939 r. w różnych okolicznościach rozbrojeni i zatrzymani przez Armię Czerwoną jako jeńcy wojenni. Wśród nich byli także przedstawiciele tzw. rezerwy, m.in. naukowcy, lekarza, inżynierowie, prawnicy, nauczyciele, urzędnicy państwowi, przedsiębiorczy czy przedstawiciele wolnych zawodów.
Zbrodnia katyńska jest kwalifikowana m.in. jako zbrodnia wojenna czy zbrodnia ludobójstwa. Popełnili ją wiosną 1940 r. przedstawiciele NKWD przez rozstrzelanie ponad 21 tys. obywateli Polski – w tym ponad 10 tys. oficerów Wojska Polskiego i Policji Państwowej. Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej”, NKWD dokonywało przez strzał w tył głowy z broni krótkiej.
Dodajmy, że przez 50 lat (1940–1990) władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. Dopiero 13 kwietnia 1990 roku oficjalnie przyznały, że była to „jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu”.
Program Radia Opole (FM) z okazji Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej:
08:05-09:00 Poranna Loża Radiowa – zaprasza Aneta Skomorowska-Kobza
- 13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. O obchodach tego dnia uchwalonego 14 listopada 2007 przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dla uczczenia pamięci wszystkich pomordowanych przez NKWD na mocy decyzji naczelnych władz Związku Sowieckiego z 5 marca 1940 roku porozmawiamy z wojewodą opolskim Sławomirem Kłosowskim.
9:00-12:00 - Dobry moment - zapraszają Agnieszka Wawer-Krajewska i Wiesław Kolbusz
- W cyklu "Na linii Korfantego" o 10:45 zapraszamy na specjalne wydanie kalendarium historycznego, poświęconego byłym uczestnikom Powstań Śląski, którzy w 1940 r. zginęli w Katyniu.
13:05-15:00 Trendy i owędy – zapraszają Beata Granatowska i Ireneusz Prochera
- Opowiemy o losie 12 członków Międzynarodowej Komisji Lekarskiej, którzy poinformowali opinię światową o losie polskich oficerów. Komuniści po wojnie nie zapomnieli im tego.
15:05-16:00 Reporterskie tu i teraz – zaprasza Marzena Śmierciak wraz z reporterami Radia Opole
17:05-19:00 Dobre Granie – zaprasza Tomasz Wojtyłko
- W dzisiejszym programie posłuchamy albumu „Katyń 1940. Ostatni list. Ballady Lecha Makowieckiego”. Ponadto, odwiedzi nas redakcyjny kolega Witold Sułek, który zapowie swoją dzisiejszą audycję Białe kruki z czarnych winyli.
19:05-21:00 Rewiry kultury – zaprasza Katarzyna Zawadzka
- Totalitaryzm kontra jednostka to temat często poruszany przez filmowych twórców. O ciekawe tytuły prezentujące to zagadnienie zapytamy znawcę i miłośnika kina Dariusza Romanowskiego z opolskiego MDK-u. Nasz gość opowie o szerokim spektrum światowej klasy produkcji, które ukazują uwikłanie człowieka w opresyjny system i jego destrukcyjne konsekwencje. Przypomnimy także, że widzowie mogą korzystać z bezpłatnego dostępu do seansów w ramach II Międzynarodowego Festiwalu Filmów o totalitaryzmie "Echa Katynia".
21:05-22:00 Studio Reportażu – zaprasza Marian Staszyński
- Zdarza się, że reportaż już w chwili powstawania staje się ważnym dokumentem. Nie inaczej było z pracą Aleksandry Czyżniewskiej: "Najstarsza wdowa katyńska". Audycja powstała w roku 2000, a jej bohaterką była, licząca sobie 92 lata, Stefania Tężycka, której podczas nagrań towarzyszyła córka, Irena Łaciak. Przypomnimy sobie zatem opowieść o dramatycznych losach rodziny; o zesłaniu do Kazachstanu; o tym, że najstarsza wówczas na Śląsku Opolskim wdowa katyńska o tym co się stało – o losie Stefana Tężyckiego, męża, policjanta – dowiedziała się dopiero w roku 1990. Reportaż ma tylko jedenaście minut, ale każda z nich jest ważna i w pamięci słuchacza pozostaje.
23:05-01:00 Białe kruki z czarnych winyli – zaprasza Witold Sułek
- W Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej dwie wyjątkowe płyty Jacka Kaczmarskiego, do których dostęp w latach 80. mieli nieliczni Polacy. Jedna, zatytułowana „Carmagnole 1981” została wydana w Niemczech i jest zapisem koncertu z 1981 roku, a był wówczas Kaczmarski w szczytowej formie, doskonale budował nastrój i grał emocjami samym głosem i gitarą. Druga, zatytułowana „Litania”, wydana została w Australii w 1987 roku i prezentuje bardziej urozmaicone instrumentarium oraz więcej środków stylistycznych, ocierających się nawet o zgrabne, miłe melodie i brzmienia pop. Przekaz w warstwie tekstowej jest jednak niezmiennie zaangażowany i poważny. Na tej też płycie znalazł się słynny utwór „Katyń”.
Dodajmy, że dzień wcześniej, tj. w poniedziałek (12.04), w audycji
„Popołudniowa Loża Radiowa” po godz. 16:05, Jan Poniatyszyn porozmawia z senatorem PiS
Jerzym Czerwińskim o obchodach 11. rocznicy katastrofy smoleńskiej oraz 81. rocznicy zbrodni katyńskiej.