W środę mija 20 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Rozszerzenie z 2004 r. było największym w historii Wspólnoty - do Unii dołączyło wówczas 10 państw, oprócz Polski były to: Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia, Cypr i Malta.

Akcesja Polski do Unii Europejskiej miała bardzo duże znaczenie dla Straży Granicznej - formacji, która zaledwie 13 lat wcześniej została powołana do ochrony polskiej granicy. Jak powiedział PAP rzecznik SG, po wejściu Polski do UE, "przede wszystkim trzeba było odpowiednio przemodelować struktury Straży Granicznej, przeorganizować system ochrony granic, tak aby właściwie dostosować je do wymogów unijnych".

"Należało też wdrożyć działania zgodne z przepisami prawa unijnego, a przede wszystkim bardzo dobrze przygotować kadry do nowej rzeczywistości, w jakiej się znaleźliśmy. Z tym wiązało się oczywiście zwiększenie liczebności funkcjonariuszy Straży Granicznej i ich uzawodowienie. Istotne było przygotowanie i włączenie odpowiednich programów szkoleniowych, wśród których bardzo ważne miejsce zajmowały szkolenia językowe oraz szkolenia w zakresie zmian w przepisach dotyczących kontroli ruchu granicznego i obszaru cudzoziemskiego. Warto przy tym podkreślić, że przygotowania formacji do tego wydarzenia rozpoczęły się już dużo wcześniej" - zwrócił uwagę mjr Andrzej Juźwiak.

Zwrócił uwagę, że wejście Polski do UE, a następnie w 2007 roku do strefy Schengen spowodowało reorganizację Straży Granicznej. "Priorytetem stała się ochrona zewnętrznej granicy Unii Europejskiej, stąd liczne inwestycje. Wybudowane bądź zmodernizowane zostały obiekty placówek Straży Granicznej, pojawił się nowy sprzęt: pojazdy służbowe, jednostki pływające i statki powietrzne, nowe urządzenia i systemy obserwacyjne. Istotną zmianą było wdrożenie nowych systemów informatycznych - przeskok technologiczny i sprzętowy był ogromny" - podkreślił.

Przypomniał, że kiedy po włączeniu Polski do strefy Schengen zniknęły kontrole na granicach wewnętrznych, zrekompensowano to wzmocnieniem kontroli na granicach zewnętrznych, zintensyfikowano też kontrole wewnątrz kraju. "Wszystko po to, by zapewnić bezpieczeństwo wszystkich obywateli Unii Europejskiej" - powiedział.

Rzecznik zauważył, że 20 lat temu "staliśmy się równoprawnym partnerem dla służb europejskich, nie tylko granicznych, ale również policyjnych". "Oczywiście, w jakimś zakresie, w pewnych obszarach ta współpraca była prowadzona już wcześniej, jednak od tego momentu jej skala i efekty znacznie się powiększyły. Polska Straż Graniczna stała się wtedy służbą, która w znacznej mierze przejęła obowiązki w zakresie ochrony zewnętrznej granicy UE. Była to wielka odpowiedzialność, ale jak pokazały późniejsze ewaluacje, ten egzamin zdaliśmy celująco" - powiedział.

Juźwiak zwrócił uwagę, że z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej Straż Graniczna wzmocniła współpracę ze służbami granicznymi państw sąsiednich. "Efektem tych działań są m.in. punkty kontaktowe na granicach, cały czas efektywnie działają powoływane w kolejnych latach wspólne polsko-niemieckie placówki, w których służbę pełnią razem polscy strażnicy graniczni i niemieccy policjanci. To również współpraca z różnymi instytucjami unijnymi, chociażby ówczesną agencją Frontex, która dziś funkcjonuje jako Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna" - powiedział.

"Trzeba w tym miejscu podkreślić, że polscy funkcjonariusze Straży Granicznej w dużej liczbie wspierają działania agencji w różnych państwach Unii Europejskiej, gdzie razem z miejscowymi służbami granicznymi dbają o bezpieczeństwo całej Europy" - zaznaczył. Dodał, że na misje zagraniczne wyjeżdżają m.in. eksperci do spraw wykrywania fałszerstw dokumentów, specjaliści w zakresie identyfikacji cudzoziemców czy przewodnicy psów służbowych. "Nad Morzem Śródziemnym operują nasi lotnicy. Przynosi to ogromne korzyści, przede wszystkim jeśli chodzi o wymianę wzajemnych doświadczeń, którymi z jednej strony możemy dzielić się z naszymi zagranicznymi partnerami, a z drugiej przenosić je na nasz krajowy grunt, dzięki czemu wzmacniamy nasz potencjał kadrowy i z jeszcze lepszym skutkiem możemy realizować nasze zadania" - podkreślił.

Straż Graniczna w ramach współpracy międzynarodowej bierze udział m.in. w misjach Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). Obecnie w misjach pod auspicjami Fronteksu uczestniczy 51 funkcjonariuszy, którzy przebywają w Grecji, Serbii, Bułgarii, Albanii, Rumunii, Chorwacji, Słowacji oraz w państwach bałtyckich. Funkcjonariusze SG biorą także udział w misjach zagranicznych realizowanych na podstawie umów bilateralnych, w tym w Słowenii i Macedonii Północnej. (PAP)

autor: Marcin Chomiuk

mchom/ ral/ js/