Radio Opole » Kraj i świat
2022-12-02, 11:20 Autor: PAP

Kraków/ Wręczono odznaczenia osobom zasłużonym dla niepodległości kraju

Henryk Środa został odznaczony Medalem Stulecia odzyskanej Niepodległości w piątek podczas uroczystości w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Minister Jan Kasprzyk w imieniu Prezydenta RP uhonorował również zasłużone osoby Medalami "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria".

"Za wybitne zasługi dla niepodległości Polski" Medalem Stulecia odzyskanej Niepodległości odznaczony został Henryk Środa. Podczas uroczystego otwarcia konferencji naukowej w Muzeum Armii Krajowej medal wręczył w imieniu Prezydenta RP szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.


Minister Kasprzyk w imieniu Prezydenta RP uhonorował także zasłużone osoby Medalami "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria". Medal "Pro Bono Poloniae" przyznany "osobie wyróżniającej się w upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie oraz poza granicami kraju" otrzymał Marek Bik. Natomiast medalami "Pro Patria" uhonorowani zostali Przemysław Bukowiec, Krzysztof Bzdyl, Konrad Kulig, Stanisław Tatara jako osoby "posiadające szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość ojczyzny".


Wręczenie odznaczeń poprzedziło konferencję poświęconą marszałkowi Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi pt. "W blasku zwycięstwa topnieją wszystkie winy, w mroku klęski słabości i omyłki urastają do rozmiarów zbrodni".


"Marszałka Śmigłego ocenia się po chwilę obecną przez pryzmat tej dramatycznej decyzji, którą podjął z 17 na 18 września 1939 roku, czyli decyzji o przekroczeniu granicy z Rumunią, po to, aby odtworzyć armię i kierować walką z terenów sojuszniczych. Decyzję w moim przekonaniu najbardziej racjonalną, choć zupełnie niewpisującą się w naszą romantyczną tradycję, w której poczesne miejsce zajmują ci, którzy po prostu giną, mimo iż istnieje możliwość np. prowadzenia w inny sposób walki" - powiedział podczas uroczystości szef UdSKiOR Jan Kasprzyk. "Ocenia się marszałka przez pryzmat tej decyzji, zapominając o dziesięcioleciach jego życiorysu, niezwykle ważnego dla Polski, naszego państwa, dla odrodzenia państwa polskiego w roku 1918 i jego obrony w roku 1920" - podkreślił, określając Edwarda Śmigłego-Rydza "jednym z architektów odrodzonej Rzeczpospolitej".


Marszałek Edward Śmigły-Rydz (1886-1941) – polityk, marszałek Polski, Naczelny Wódz podczas kampanii wrześniowej, używał pseudonimów Śmigły, Adam Zawisza i Tarłowski.


Urodził się w Łapszynie koło Brzeżan. Po dość szybkiej stracie obojga rodziców jego wychowaniem zajęła się babcia. W 1900 roku otrzymał stypendium od Rady Miejskiej dla najzdolniejszego ucznia, a po maturze rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1912 roku ukończył ASP, szkoląc się pod okiem Józefa Pankiewicza.


W 1908 roku Śmigły-Rydz wraz ze Stanisławem Barzykowskim, Marianem Kukielem i Kazimierzem Sosnkowskim rozpoczął organizowanie Związku Walki Czynnej. W 1912 roku wstąpił do Związku Strzeleckiego. Wtedy też przybrał pseudonim Śmigły, który wkrótce włączył do swojego nazwiska. Rydz-Śmigły był również jednym z redaktorów czasopisma „Strzelec”. W 1911 roku ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy w Wiedniu, a dwa lata później został komendantem Związku Strzeleckiego w okręgu lwowskim. W lipcu 1914 roku powołany został do armii austriackiej, jednak już od 1 sierpnia rozpoczął służbę w I Brygadzie Legionów. Szybko awansował, stopień pułkownika osiągnął już w 1916 roku. Po kryzysie przysięgowym rozpoczął działalność na rzecz Polskiej Organizacji Wojskowej.


W latach 1917-18 był jej komendantem głównym. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wszedł w skład rządu Ignacego Daszyńskiego jako minister spraw wojskowych. W tym samym miesiącu został dowódcą Okręgu Generalnego Warszawa. Następnie dowodził Grupą Operacyjną „Kowel”. Był zaufanym współpracownikiem Józefa Piłsudskiego, którego znał z czasów przedwojennych. W kwietniu 1919 roku powierzono mu operację zajęcia Wilna na czele 1. Dywizji Piechoty Legionów. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził grupą uderzeniową, z którą udało mu się rozbić 12. Armię bolszewików i zająć Kijów. W czasie bitwy warszawskiej dowodził prawym skrzydłem grupy uderzeniowej nacierającej znad Wieprza, a następnie 2. Armii, która pokonała rosyjską 16. Armię i odcięła drogę odwrotu marszałka Tuchaczewskiego. Za osiągnięcia wojenne awansowano go do stopnia generała dywizji.


W latach 1921-26 pełnił funkcję Inspektora Armii w Wilnie. Następnie, do 1935 roku, powierzono mu stanowisko Inspektora Armii w Warszawie. 13 maja 1935 roku, zgodnie z ostatnią wolą zmarłego Piłsudskiego, został desygnowany przez prezydenta i rząd na Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Mocno angażował się w działalność polityczną, zdecydowanie popierając linię obraną przez obóz sanacyjny. 24 maja zapowiedział utworzenie Obozu Zjednoczenia Narodowego. W sierpniu był we Francji, gdzie negocjował warunki umowy wojskowej. Porozumienie w tej kwestii podpisano 6 września. 9 listopada 1936 roku Śmigły awansował na generała broni. Następnego dnia otrzymał z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego buławę marszałkowską.


Śmigły wydał rozkaz zajęcia czechosłowackiego Zaolzia, a pod koniec sierpnia 1939 r. zarządził mobilizację sił polskich, spodziewając się lada dzień agresji niemieckiej. W czasie kampanii wrześniowej pełnił funkcję Wodza Naczelnego.


Rydz-Śmigły opuścił Warszawę 7 września i udał się do Brześcia. 17 września, po wkroczeniu wojsk sowieckich na teren Polski, wydał dyrektywę ogólną odnośnie zachowania wobec nowego najeźdźcy i przekroczył wraz z rządem granicę polsko-rumuńską. Internowany w Craiova. 27 października zrzekł się swojej funkcji Naczelnego Wodza i Głównego Inspektora Sił Zbrojnych. 10 grudnia udało mu się zbiec i przedostać przez Węgry do Polski.


30 października 1941 roku przybył do Warszawy, gdzie poprosił o wcielenie w szeregi Związku Walki Zbrojnej w stopniu szeregowca. W konspiracji używał pseudonimu „Adam Zawisza” i pod takim też nazwiskiem został pochowany na Powązkach przez żołnierzy batalionu AK „Baszta”. Zmarł 2 grudnia 1941 roku, a przyczyną zgonu był najprawdopodobniej zawał serca lub zapalenie płuc. Dopiero w 1994 roku jego grób zmieniono, uzupełniając go o właściwe dane osobowe. W związku z licznymi hipotezami dotyczącymi śmierci marszałka w listopadzie 2021 r. IPN przeprowadził ekshumację i poddał badaniom jego domniemane szczątki.(PAP)


autorka: Julia Kalęba


juka/ dki/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 11:30 Poznań/ W sobotę rusza sezon nad poznańskimi jeziorami W sobotę 15 czerwca startują miejskie kąpieliska nad poznańskimi jeziorami oraz pływalnia letnia Kasprowicza - poinformował rzecznik prasowy Poznańskich… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 Śląskie/ Wernisaż wystawy "Światło i Mrok. Teatr Leszka Mądzika" 20 czerwca w Muzeum Śląskim 20 czerwca odbędzie się wernisaż wystawy 'Światło i Mrok. Teatr Leszka Mądzika'. Nowa wystawa czasowa realizowana w katowickim Muzeum Śląskim ma być widowiskiem… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 Argentyna - Gwatemala 4:1 w piłkarskim meczu towarzyskim Argentyna wygrała w piątek z Gwatemalą 4:1 w towarzyskim meczu piłkarskim w Landover. Po dwa gole dla 'Albicelestes' strzelili Lionel Messi i Lautaro Martinez… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 Chorwacja/ Meteorolog: czeka nas piekielnie gorące lato; ryzyko suszy jest wysokie W lipcu i sierpniu w Chorwacji spodziewane jest prawdziwie piekielne lato, podczas którego ryzyko suszy wzrośnie - ostrzegł w sobotę dziennik 'Jutarnji list'… » więcej 2024-06-15, godz. 10:40 108 bramek Messiego w reprezentacji (dokumentacja) Lionel Messi zdobył dwie bramki dla reprezentacji Argentyny w towarzyskim meczu z Gwatemalą w amerykańskim Landover (4:1). Piłkarz Interu Miami ma na koncie… » więcej 2024-06-15, godz. 10:30 ME 2024 - w niedzielę pierwsze mecze Polski i Anglii W niedzielę, o godzinie 15.00 w Hamburgu meczem z Holandią udział w mistrzostwach Europy rozpoczną polscy piłkarze. Tego dnia odbędą się też dwa spotkania… » więcej 2024-06-15, godz. 10:30 Ukraina/ HUR zaatakował lotnisko w Mrozowsku w Rosji używając co najmniej 70 dronów Szef ukraińskiego wywiadu wojskowego HUR Kyryło Budanow potwierdził w rozmowie z The War Zone, że lotnisko w Mrozowsku w obwodzie rostowskim w Rosji zostało… » więcej 2024-06-15, godz. 10:20 Grupa Orlen: z wiatru pochodzi 19 proc. energii elektrycznej produkowanej w UE Już prawie 1/5 energii elektrycznej produkowanej w Unii Europejskiej pochodzi z wiatru - informuje w sobotę Grupa Orlen. 15 czerwca przypada Światowy Dzień… » więcej 2024-06-15, godz. 10:00 Lubelskie/ Dodatkowe 113 mln zł na program "Czyste Powietrze" w regionie Zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie zwiększył pulę pieniędzy na program 'Czyste Powietrze' w części finansowanej… » więcej 2024-06-15, godz. 09:50 Ukraina/ Dziennikarz: projekt oświadczenia szczytu w Szwajcarii pokazuje, że spotkanie nie będzie porażką Kijowa Projekt oświadczenia końcowego szwajcarskiego szczytu w sprawie pokoju w Ukrainie pozwala sądzić, że to spotkanie nie będzie porażką Kijowa - ocenił redaktor… » więcej
9101112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »