Radio Opole » Kraj i świat
2022-12-02, 11:20 Autor: PAP

Kraków/ Wręczono odznaczenia osobom zasłużonym dla niepodległości kraju

Henryk Środa został odznaczony Medalem Stulecia odzyskanej Niepodległości w piątek podczas uroczystości w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Minister Jan Kasprzyk w imieniu Prezydenta RP uhonorował również zasłużone osoby Medalami "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria".

"Za wybitne zasługi dla niepodległości Polski" Medalem Stulecia odzyskanej Niepodległości odznaczony został Henryk Środa. Podczas uroczystego otwarcia konferencji naukowej w Muzeum Armii Krajowej medal wręczył w imieniu Prezydenta RP szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.


Minister Kasprzyk w imieniu Prezydenta RP uhonorował także zasłużone osoby Medalami "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria". Medal "Pro Bono Poloniae" przyznany "osobie wyróżniającej się w upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie oraz poza granicami kraju" otrzymał Marek Bik. Natomiast medalami "Pro Patria" uhonorowani zostali Przemysław Bukowiec, Krzysztof Bzdyl, Konrad Kulig, Stanisław Tatara jako osoby "posiadające szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość ojczyzny".


Wręczenie odznaczeń poprzedziło konferencję poświęconą marszałkowi Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi pt. "W blasku zwycięstwa topnieją wszystkie winy, w mroku klęski słabości i omyłki urastają do rozmiarów zbrodni".


"Marszałka Śmigłego ocenia się po chwilę obecną przez pryzmat tej dramatycznej decyzji, którą podjął z 17 na 18 września 1939 roku, czyli decyzji o przekroczeniu granicy z Rumunią, po to, aby odtworzyć armię i kierować walką z terenów sojuszniczych. Decyzję w moim przekonaniu najbardziej racjonalną, choć zupełnie niewpisującą się w naszą romantyczną tradycję, w której poczesne miejsce zajmują ci, którzy po prostu giną, mimo iż istnieje możliwość np. prowadzenia w inny sposób walki" - powiedział podczas uroczystości szef UdSKiOR Jan Kasprzyk. "Ocenia się marszałka przez pryzmat tej decyzji, zapominając o dziesięcioleciach jego życiorysu, niezwykle ważnego dla Polski, naszego państwa, dla odrodzenia państwa polskiego w roku 1918 i jego obrony w roku 1920" - podkreślił, określając Edwarda Śmigłego-Rydza "jednym z architektów odrodzonej Rzeczpospolitej".


Marszałek Edward Śmigły-Rydz (1886-1941) – polityk, marszałek Polski, Naczelny Wódz podczas kampanii wrześniowej, używał pseudonimów Śmigły, Adam Zawisza i Tarłowski.


Urodził się w Łapszynie koło Brzeżan. Po dość szybkiej stracie obojga rodziców jego wychowaniem zajęła się babcia. W 1900 roku otrzymał stypendium od Rady Miejskiej dla najzdolniejszego ucznia, a po maturze rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1912 roku ukończył ASP, szkoląc się pod okiem Józefa Pankiewicza.


W 1908 roku Śmigły-Rydz wraz ze Stanisławem Barzykowskim, Marianem Kukielem i Kazimierzem Sosnkowskim rozpoczął organizowanie Związku Walki Czynnej. W 1912 roku wstąpił do Związku Strzeleckiego. Wtedy też przybrał pseudonim Śmigły, który wkrótce włączył do swojego nazwiska. Rydz-Śmigły był również jednym z redaktorów czasopisma „Strzelec”. W 1911 roku ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy w Wiedniu, a dwa lata później został komendantem Związku Strzeleckiego w okręgu lwowskim. W lipcu 1914 roku powołany został do armii austriackiej, jednak już od 1 sierpnia rozpoczął służbę w I Brygadzie Legionów. Szybko awansował, stopień pułkownika osiągnął już w 1916 roku. Po kryzysie przysięgowym rozpoczął działalność na rzecz Polskiej Organizacji Wojskowej.


W latach 1917-18 był jej komendantem głównym. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wszedł w skład rządu Ignacego Daszyńskiego jako minister spraw wojskowych. W tym samym miesiącu został dowódcą Okręgu Generalnego Warszawa. Następnie dowodził Grupą Operacyjną „Kowel”. Był zaufanym współpracownikiem Józefa Piłsudskiego, którego znał z czasów przedwojennych. W kwietniu 1919 roku powierzono mu operację zajęcia Wilna na czele 1. Dywizji Piechoty Legionów. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził grupą uderzeniową, z którą udało mu się rozbić 12. Armię bolszewików i zająć Kijów. W czasie bitwy warszawskiej dowodził prawym skrzydłem grupy uderzeniowej nacierającej znad Wieprza, a następnie 2. Armii, która pokonała rosyjską 16. Armię i odcięła drogę odwrotu marszałka Tuchaczewskiego. Za osiągnięcia wojenne awansowano go do stopnia generała dywizji.


W latach 1921-26 pełnił funkcję Inspektora Armii w Wilnie. Następnie, do 1935 roku, powierzono mu stanowisko Inspektora Armii w Warszawie. 13 maja 1935 roku, zgodnie z ostatnią wolą zmarłego Piłsudskiego, został desygnowany przez prezydenta i rząd na Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Mocno angażował się w działalność polityczną, zdecydowanie popierając linię obraną przez obóz sanacyjny. 24 maja zapowiedział utworzenie Obozu Zjednoczenia Narodowego. W sierpniu był we Francji, gdzie negocjował warunki umowy wojskowej. Porozumienie w tej kwestii podpisano 6 września. 9 listopada 1936 roku Śmigły awansował na generała broni. Następnego dnia otrzymał z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego buławę marszałkowską.


Śmigły wydał rozkaz zajęcia czechosłowackiego Zaolzia, a pod koniec sierpnia 1939 r. zarządził mobilizację sił polskich, spodziewając się lada dzień agresji niemieckiej. W czasie kampanii wrześniowej pełnił funkcję Wodza Naczelnego.


Rydz-Śmigły opuścił Warszawę 7 września i udał się do Brześcia. 17 września, po wkroczeniu wojsk sowieckich na teren Polski, wydał dyrektywę ogólną odnośnie zachowania wobec nowego najeźdźcy i przekroczył wraz z rządem granicę polsko-rumuńską. Internowany w Craiova. 27 października zrzekł się swojej funkcji Naczelnego Wodza i Głównego Inspektora Sił Zbrojnych. 10 grudnia udało mu się zbiec i przedostać przez Węgry do Polski.


30 października 1941 roku przybył do Warszawy, gdzie poprosił o wcielenie w szeregi Związku Walki Zbrojnej w stopniu szeregowca. W konspiracji używał pseudonimu „Adam Zawisza” i pod takim też nazwiskiem został pochowany na Powązkach przez żołnierzy batalionu AK „Baszta”. Zmarł 2 grudnia 1941 roku, a przyczyną zgonu był najprawdopodobniej zawał serca lub zapalenie płuc. Dopiero w 1994 roku jego grób zmieniono, uzupełniając go o właściwe dane osobowe. W związku z licznymi hipotezami dotyczącymi śmierci marszałka w listopadzie 2021 r. IPN przeprowadził ekshumację i poddał badaniom jego domniemane szczątki.(PAP)


autorka: Julia Kalęba


juka/ dki/


Kraj i świat

2024-06-20, godz. 09:30 83% firm uznaje innowacje za jeden z trzech najważniejszych priorytetów, ale tylko 3% jest gotowych do realizacji innowacyjnych… • 18. doroczne badanie innowacyjności BCG ujawnia, że od 2022 roku „gotowość do innowacji” w firmach spadła o 17 punktów procentowych.• Ponad połowa… » więcej 2024-06-20, godz. 09:30 Węgry/ Polityk Fideszu: nie przystąpimy do grupy EKR w europarlamencie Europosłowie Fideszu nie przystąpią do grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR) w Parlamencie Europejskim, ponieważ dołączyła do niej antywęgierska… » więcej 2024-06-20, godz. 09:30 Paryż - PZLA: skoczkini wzwyż Żodzik może reprezentować Polskę Polski Związek Lekkiej Atletyki (PZLA) poinformował, że pochodząca z Białorusi Maria Żodzik otrzymała z światowej federacji (World Athletics) zgodę na… » więcej 2024-06-20, godz. 09:10 Klich: w środę agenci ABW weszli do zakładu Orlenu w Płocku B. minister obrony narodowej i senator KO Bogdan Klich poinformował w czwartek, że dzień wcześniej agenci ABW weszli do zakładu Orlenu w Płocku i zabezpieczyli… » więcej 2024-06-20, godz. 09:10 Śląskie/ Służby kryzysowe wojewody: 59 zerwanych dachów, 60 – uszkodzonych (aktl.) 59 całkowicie zerwanych dachów budynków mieszkalnych i 60 kolejnych uszkodzonych - taki bilans nawałnic w woj. śląskim przedstawiły w czwartek rano służby… » więcej 2024-06-20, godz. 09:10 Nowacka: wynagrodzenie za wycieczki jednym z głównych tematów spotkania ze związkowcami Dzisiaj mamy spotkanie ze związkami zawodowymi i jest to jeden z głównych tematów. Ja uważam, że sprawę płatności za wycieczki trzeba uregulować - powiedziała… » więcej 2024-06-20, godz. 09:00 Rada Europy: wzrost wrogości wobec imigrantów, Żydów i muzułmanów Europejska Komisja przeciw Rasizmowi (ECRI), będąca organem Rady Europy, w opublikowanym w czwartek raporcie wyraziła zaniepokojenie „wrogą narracją' polityków… » więcej 2024-06-20, godz. 08:50 Paryż - sprinter Knighton nie został zawieszony za pozytywny wynik testu Sprinter, medalista mistrzostw świata, Erriyon Knighton nie zostanie zawieszony za pozytywny wynik testu na obecność zakazanej substancji -poinformowała Amerykańska… » więcej 2024-06-20, godz. 08:50 Warmińsko-mazurskie/ Wystawa o I wojnie światowej w muzeum w Ełku Wystawa 'Wielka Wojna na Mazurach', przygotowana z okazji 110. rocznicy wybuchu I wojny światowej, będzie prezentowana od czwartku w Muzeum Historycznym w Ełku… » więcej 2024-06-20, godz. 08:40 RAEDIAN prezentuje inteligentne stacje ładowania nowej generacji podczas Intersolar EXPO.2024 (MediaRoom) MONACHIUM, 20 czerwca 2024 r. /PRNewswire/ -- RAEDIAN to firma o globalnym zasięgu, posiadająca ponad 10-letnie doświadczenie w obszarze badań i rozwoju oraz… » więcej
891011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »