3 października

--------------

1458 - W Krakowie urodził się Kazimierz Jagiellończyk, syn króla Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki; kanonizowany w 1602 r.; patron Korony i Litwy.

1882 - W Tymoszówce na Ukrainie urodził się Karol Szymanowski, kompozytor, pianista, krytyk muzyczny, przedstawiciel Młodej Polski; uznawany obok Fryderyka Chopina za najwybitniejszego polskiego kompozytora.

1896 - W Biórkowie Wielkim w Małopolsce urodził się Stanisław Tatar, generał WP; w latach 1940-1943 szef Oddziału III Operacyjnego KG ZWZ-AK, od 1943 r. zastępca Komendanta Głównego; w 1951 r. skazany w "procesie generałów" na dożywotnie więzienie; w 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany.

1905 - W Tuchowie urodził się Władysław Czapliński, historyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego; badacz dziejów XVII-wiecznej Rzeczpospolitej.

1910 - We Lwowie powołano tajną organizację Armia Polska, która powstała w miejsce Polskiego Związku Wojskowego; Armia Polska utworzona została z inicjatywy Organizacji Młodzieży Niepodległościowej "Zarzewie".

1921 - W Warszawie zmarł gen. Józef Leśniewski, dowódca 3 Dywizji Strzelców I Korpusu Polskiego w Rosji (1917-1918); w latach 1919-1920 minister spraw wojskowych i członek Rady Obrony Państwa.

1923 - We Lwowie urodził się Stanisław Skrowaczewski, dyrygent, kompozytor.

1924 - W Kórniku zmarł Władysław Zamoyski, działacz społeczny; inicjator budowy linii kolejowej Chabówka-Zakopane; uratował od całkowitego zniszczenia zdewastowane przez poprzednich właścicieli lasy tatrzańskie; zaangażowany w spór graniczny z Królestwem Węgier o Morskie Oko; wszystkie swoje dobra wielkopolskie oraz zakopiańskie przekazał na cele społeczne i narodowe.

1950 - W Gdańsku urodził się Andrzej Szarmach, piłkarz, napastnik reprezentacji Polski, która dwukrotnie zajęła trzecie miejsce w mistrzostwach świata (1974, 1982); zdobywca srebrnego medalu w 1976 r. na igrzyskach olimpijskich w Montrealu, gdzie został królem strzelców.

1957 - Początek kilkudniowych manifestacji w Warszawie wywołanych zamknięciem przez władze komunistyczne tygodnika "Po prostu".

1958 - Premiera filmu "Popiół i diament" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

1978 - W Watykanie odbył się pogrzeb papieża Jana Pawła I.

1980 - W wielu zakładach pracy na wezwanie Solidarności odbył się jednogodzinny strajk, będący protestem przeciwko opieszałości władz komunistycznych we wprowadzaniu w życie Porozumień Sierpniowych.

1980 - W Warszawie zmarł Jerzy Żurawlew, pianista, pedagog, inicjator Konkursu Chopinowskiego; w latach 1923-1939 profesor warszawskiej Wyższej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina, a od 1949 r. Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie.

1981 - W Warszawie zmarł prof. Tadeusz Kotarbiński, wybitny polski filozof, logik, etyk, twórca prakseologii, czyli teorii sprawnego działania.

1982 - Premiera serialu telewizyjnego "Jan Serce" w reżyserii Radosława Piwowarskiego.

1996 - Wisława Szymborska została laureatką literackiej Nagrody Nobla.

2000 - W Łodzi zmarł Wojciech Jerzy Has, reżyser, autor filmów "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Lalka", "Sanatorium pod Klepsydrą".

2007 - Wojna w Iraku: Trzy osoby zginęły w zamachu na konwój dyplomatyczny w Bagdadzie, wśród nich funkcjonariusz BOR; ranny został ambasador RP Edward Pietrzyk.

2015 - W Gdyni zmarł Franciszek Walicki, dziennikarz muzyczny, autor tekstów piosenek, publicysta.

4 października

--------------

1480 - W Łowiczu zmarł Jakub z Sienna, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1474 r.

1582 - W Rzeczpospolitej wprowadzono obowiązujący do dziś kalendarz gregoriański.

1677 - We Lwowie zmarł Józef Bartłomiej Zimorowic, poeta, satyryk, autor dzieł historycznych; burmistrz Lwowa.

1705 - W warszawskiej katedrze odbyła się królewska koronacja Stanisława Leszczyńskiego i jego żony Katarzyny z Opalińskich.

1741 - W Hołoskowie na Pokuciu urodził się Franciszek Karpiński, poeta, czołowy liryk polskiego sentymentalizmu.

1790 - W Warszawie zmarł Jan Dekert, kupiec, prezydent Starej Warszawy (1789); w okresie Sejmu Wielkiego walczył o prawa mieszczan; przywódca tzw. czarnej procesji w 1789 r.

1831 - urodził się Bruno Bielawski, dziennikarz, pisarz i poeta związany z „Gazetą Lwowską”, od 1859 pierwszy redaktor czasopisma „Dzwonek: pismo dla ludu”.

1894 - W Warszawie urodził się Józef Beck, legionista, członek POW, pułkownik WP, jeden z najbliższych współpracowników marszałka Józefa Piłsudskiego; w latach 1932-1939 minister spraw zagranicznych RP.

1898 - W Komarówce koło Radzynia urodził się Marian Drobik, ps. Dzięcioł, podpułkownik WP, szef II Oddziału Komendy Głównej AK w latach 1942-1943; aresztowany przez gestapo i zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach.

1900 - urodził się malarz Józef Jarema, brat Marii Jaremy (Jaremianki).

1918 - Gen. Józef Haller został mianowany naczelnym wodzem Armii Polskiej we Francji.

1922 - We Lwowie urodził się Adam Hollanek, poeta, pisarz, założyciel i długoletni redaktor naczelny miesięcznika popularno-naukowego "Fantastyka".

1934 - W Bestwince koło Bielska-Białej urodził się Zbigniew Pietrzykowski, pięściarz, trzykrotny medalista olimpijski: srebrny z Rzymu (1960) oraz brązowy z Melbourne (1956) i Tokio (1964); czterokrotny mistrz Europy.

1936 - Premiera filmu "Wierna rzeka" w reżyserii Leonarda Buczkowskiego.

1944 - Gen. Tadeusz Komorowski "Bór", przed pójściem do niemieckiej niewoli, poinformował drogą radiową Okręgi AK o mianowaniu gen. Leopolda Okulickiego swoim następcą na stanowisku Komendanta Głównego AK.

1944 - Rada Ministrów podjęła uchwałę o żałobie narodowej w związku z kapitulacją Warszawy.

1944 - We Lwowie urodził się Józef Szaniawski, politolog, sowietolog, publicysta, dziennikarz; w latach 1970-1985 redaktor PAP; od 1973 r. współpracował z Radiem Wolna Europa; aresztowany za działalność niepodległościową w 1985 r. i skazany przez sąd wojskowy na 10 lat więzienia; uniewinniony przez Sąd Najwyższy, wyszedł na wolność w grudniu 1989 r.; zginął w Tatrach w 2012 r.

1948 - W Strzegomiu urodził się Stanisław Nicieja, historyk, profesor Uniwersytetu Opolskiego, w latach 1996-2002 jego rektor; kronikarz i znawca Kresów.

1957 - Związek Sowiecki wystrzelił pierwszego sztucznego satelitę Ziemi - "Sputnik 1".

1959 - W Warszawie zmarł Mieczysław Orłowicz, krajoznawca, współorganizator Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

1963 - W Londynie zmarł Zygmunt Nowakowski, pisarz, dziennikarz.

1966 - Premiera filmu "Marysia i Napoleon" w reżyserii Leonarda Buczkowskiego.

1967 - W Warszawie zmarł Janusz Franciszek Radziwiłł, ziemianin, ordynat ołycki, właściciel Nieborowa; polityk konserwatywny, działacz gospodarczy; poseł na Sejm (1928-1935), senator (1935-1938); aresztowany we wrześniu 1939 r. przez władze sowieckie i uwięziony na Łubiance - zwolniony w grudniu 1939 r.; w okresie niemieckiej okupacji przebywał w Warszawie; w 1945 r. ponownie aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu w Krasnogorsku; w 1947 r. powrócił do Polski.

1968 - W Warszawie zmarł Jan Kurnakowicz, aktor, przez wiele lat związany z Teatrem Narodowym w Warszawie, znany z ról w filmach "Zakazane piosenki" i "Miasto nieujarzmione".

1969 - W Bernie zmarł Jerzy Stempowski, eseista, krytyk literacki, epistolograf, publicysta.

1974 - umarł Stanisław Wocjan, polski artysta malarz, przedstawiciel nurtu klasycznego realizmu, uczeń Mariana Wawrzenieckiego.

1977 - W Łodzi zmarła Jadwiga Andrzejewska, aktorka, w okresie międzywojenny wystąpiła m.in. w filmach "Dziewczęta z Nowolipek" i "Strachy".

1989 - W Warszawie zmarł Edmund Osmańczyk, dziennikarz, publicysta, politolog; w latach 30. redaktor pisma "Młody Polak w Niemczech"; do 1939 r. kierował Centralą Prasową Związku Polaków w Niemczech; w czasie wojny w konspiracyjnym radiu; podczas Powstania Warszawskiego nadawał audycje "Dzień walki"; jako korespondent relacjonował konferencję w Poczdamie i Proces Norymberski; poseł na Sejm PRL; senator I kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego.

1993 - zmarł Jerzy Broszkiewiecz polski prozaik, dramatopisarz, eseista i publicysta oraz autor fantastyki naukowej.

2000 - W Warszawie rozpoczął się XIV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

2002 - Premiera filmu "Zemsta" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

5 października

--------------

1356 - Król Kazimierz Wielki wydał edykt powołujący Sąd Wyższy Prawa Niemieckiego oraz Sąd Sześciu Miast - królewskie sądy odwoławcze w sprawach dotyczących prawa magdeburskiego.

1523 - W Szczecinie zmarł Bogusław X Wielki, książę pomorski.

1716 - Pod Kowalewem na Pomorzu została stoczona bitwa pomiędzy oddziałami konfederacji tarnogrodzkiej i wojskami Augusta II Mocnego; bitwa ta znana jest z tego, że w jej trakcie doszło do jednej z ostatnich szarż husarii.

1733 - We wsi Kamień pod Warszawą szlachta, w obecności rosyjskich wojsk, wybrała na króla Polski elektora saskiego Fryderyka Augusta, który przyjął imię Augusta III.

1763 - W Dreźnie zmarł August III Wettyn, elektor saski i król Polski od 1733 r.

1767 - W Warszawie pod nadzorem rosyjskiego ambasadora Nikołaja Repnina rozpoczął obrady sejm nadzwyczajny. Uchwalono m.in. prawa kardynalne, w tym wolną elekcję, liberum veto, prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi.

1789 - W Strzeszynku pod Poznaniem urodził się Leon Przyłuski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski w latach 1845-1865.

1789 - W Paryżu marsz kobiet na rezydencję królewską w Wersalu zmusił Ludwika XVI do uznania "Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela".

1802 - We Franpolu urodził się Maurycy Gosławski - poeta, żołnierz Powstania Listopadowego, uczestnik konspiracyjnej wyprawy Józefa Zaliwskiego.

1807 - Książę Józef Poniatowski mianowany został ministrem wojny Księstwa Warszawskiego i naczelnym wodzem armii polskiej.

1830 - w Petersburgu zmarł Józef Oleszkiewicz, malarz, członek Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, wolnomularz, uwieczniony przez Adama Mickiewicza w "Ustępie" III części "Dziadów".

1831 - 20-tysięczny korpus pod dowództwem gen. Macieja Rybińskiego przekroczył granicę pruską na rzece Pisie i złożył broń. Żołnierze korpusu i towarzyszący im członkowie Rządu Narodowego zostali internowani.

1862 - urodził się Mieczysław Mańkowski, polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy. Członek Międzynarodowej Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat, Polskiej Partii Socjalistycznej i jeden z przywódców jej Organizacji Bojowej. Organizator zamachu na generał-gubernatora Skałona. Wieloletni więzień carski. Organizator Pogotowia Bojowego PPS.

1868 - We Lwowie Sejm Krajowy dla Galicji uchwalił jedną z pierwszych na świecie ustaw o ochronie gatunkowej zwierząt; uchwalony akt prawny dotyczył ochrony świstaka i kozicy w Tatrach.

1878 – urodził się Ryszard Ordyński, polski scenarzysta oraz reżyser teatralny i filmowy.

1874 - W Bonikowie urodził się Alfred Chłapowski, polityk, ekonomista, poseł do Reichstagu, minister rządu Wincentego Witosa, ambasador RP we Francji.

1878 - W Makowie Podhalańskim urodził się Ryszard Ordyński, reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta.

1894 - urodził się Tadeusz Gronowski, polski grafik, malarz, architekt wnętrz, twórca plakatów, ilustrator książek. Jest uważany za jednego z pionierów nowoczesnego polskiego plakatu.

1902 - W Połtawie urodził się Michał Kondracki, kompozytor i publicysta muzyczny.

1909 - W Bliżynie koło Skarżyska-Kamiennej urodził się Edward Osóbka-Morawski, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i wiceprzewodniczący KRN, od 1944 r. przewodniczący PKWN, a następnie premier tzw. Rządu Tymczasowego uznawanego przez ZSRS; w latach 1945-1947 premier Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.

1909 - W Moskwie urodził się Zbigniew Koczanowicz, aktor, reżyser.

1913 - W Warszawie urodził się Stanisław Żaryn, architekt, konserwator zabytków, w czasie wojny żołnierz AK i NSZ, uczestnik Powstania Warszawskiego; po wojnie pracownik Biura Odbudowy Stolicy.

1921 - W Londynie założono PEN Club - międzynarodowe stowarzyszenie pisarzy i poetów, które opowiada się za swobodną wymianą twórczości, przeciw antagonizmom narodowym, klasowym, rasowym oraz dyktaturom i cenzurze.

1924 - W Warszawie urodził się Andrzej Wolski, ps. Jur, żołnierz Szarych Szeregów, dowódca plutonu "Felek" w batalionie "Zośka", uczestnik Powstania Warszawskiego, więziony przez władze PRL.

1933 - Sąd Najwyższy zatwierdził wyrok w tzw. sprawie brzeskiej.

1936 - zmarł Zygmunt Waliszewski, malarz i rysownik, reprezentant nurtu kolorystycznego, należał do kapistów.

1938 - W Łagiewnikach koło Krakowa zmarła Faustyna Kowalska, zakonnica, mistyczka; kanonizowana w 2000 r. przez papieża Jana Pawła II.

1938 - W Wilnie zmarł Marian Zdziechowski, slawista, filozof kultury, krytyk literacki i publicysta, profesor Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie.

1938 - Z wieżowca Prudential w Warszawie wyemitowano po raz pierwszy w Polsce eksperymentalny program telewizyjny.

1939 - Kampania polska: pod Kockiem zakończyła się ostatnia bitwa wojny obronnej stoczonej przez Samodzielną Grupę Operacyjną "Polesie" pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga. Datę przyjmuje się za koniec regularnej wojny obronnej wobec agresji III Rzeszy Niemieckiej i Związku Sowieckiego.

1939 - W Warszawie Adolf Hitler odebrał defiladę oddziałów Wehrmachtu.

1939 - Niemcy rozstrzelali 38 obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.

1941 - W Mylsku na Wołyniu urodziła się Helena Majdaniec, piosenkarka.

1943 – W Dzielnicy Policyjnej w Warszawie miał miejsce nieudany zamach żołnierzy oddziału „Agat” AK na konfidenta i funkcjonariusza gestapo folksdojcza Alfreda Milkego. W wymianie ognia zastrzelony został SS-Obersturmführer Joseph Lechner, szef referatu w urzędzie komendanta SD i policji bezpieczeństwa na dystrykt warszawski.

1944 - W Gdowie urodził Andrzej Zieliński, kompozytor, pianista i wokalista zespołu Skaldowie.

1950 - Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość - zapadło siedem wyroków śmierci.

1951 - W Warszawie urodził się Adam Ferency, aktor, przez wiele lat związany z Teatrem na Woli i Teatrem Współczesnym w Warszawie, od 1994 r. w stołecznym Teatrze Dramatycznym; wystąpił m.in. w filmach "Przesłuchanie", "Matka Królów", "Pornografia", "Jasminum", "1920 Bitwa Warszawska" oraz serialu "Boża podszewka".

1954 - W Zakopanem urodził się Ryszard Gajewski, himalaista, współautor wraz z Maciejem Berbeką pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Manaslu (12.01.1984).

1955 - W Warszawie urodził się Michał Lorenc, kompozytor muzyki filmowej.

1964 - Władze komunistyczne aresztowały Melchiora Wańkowicza, sygnatariusza "Listu 34", protestującego przeciwko polityce kulturalnej PRL; oskarżony o przekazywanie za granicę "materiałów godzących w Polskę" i współpracę z Radiem Wolna Europa, skazany został na trzy lata więzienia; w areszcie spędził pięć tygodni, władze chciały, aby pisarz zwrócił się z prośbą o ułaskawienie, kiedy tak się nie stało, wstrzymano wykonanie wyroku.

1967 - W Sceaux koło Paryża zmarł Zygmunt Zaremba, działacz socjalistyczny, członek władz naczelnych PPS w latach 1919-1939; po wybuchu wojny współzałożyciel PPS-WRN; członek Rady Jedności Narodowej (1944); od 1946 r. na emigracji.

1967 - Premiera serialu telewizyjnego "Niewiarygodne przygody Marka Piegusa" w reżyserii Mieczysława Waśkowskiego.

1973 - W Kraśniku, w czasie kręcenia zdjęć do filmu "Gniazdo" tragicznie zmarł Mieczysław Stoor, aktor teatralny, filmowy i kabaretowy, znany m.in. z ról Hlawy w "Krzyżakach", "Byka" w "Chudy i inni" oraz sturmfuehrera Staedtke w "Stawce większej niż życie".

1974 - W Zakopanem urodził się Robert Mateja, skoczek i trener narciarski, pięciokrotny mistrz Polski, zwycięzca Pucharu Kontynentalnego w 2004 roku.

1979 - Literacką Nagrodę Nobla otrzymał Izaak Bashevis Singer, żydowski pisarz, urodzony w Radzyminie.

1979 - W Maisons-Laffitte zmarł Zygmunt Hertz, pisarz, publicysta, współzałożyciel Instytutu Literackiego.

1982 - Stan wojenny: We Wrocławiu SB aresztowała Władysława Frasyniuka, przewodniczącego Regionalnego Komitetu Strajkowego Regionu Dolnego Śląska oraz współzałożyciela i członka powstałej w kwietniu 1982 r. Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ "Solidarność".

1982 - Stan wojenny: Izba Wojskowa Sądu Najwyższego skazała zaocznie na karę śmierci Romualda Spasowskiego, ambasadora PRL w Stanach Zjednoczonych, który po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego poprosił władze USA o azyl polityczny.

1983 - Lech Wałęsa został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.

1993 - W Krakowie zmarł Jerzy Broszkiewicz, literat, autor powieści dla młodzieży ("Wielka, większa i największa", "Ci z dziesiątego tysiąca") i dorosłych ("Oczekiwanie", "Kształt miłości"), dramatów i scenariuszy filmowych.

2000 - Premiera pierwszego odcinka serialu "Plebania".

2001 - W Berlinie zmarł Jan Lenica, grafik, twórca filmów animowanych, jeden z przedstawicieli polskiej szkoły plakatu.

2005 - W Tel Awiwie zmarł Natan Gross, scenarzysta, producent, reżyser i teoretyk filmu. Urodzony w 1919 roku w Krakowie, wyemigrował do Izraela w roku 1950.

2007 - Oficerowie polscy zamordowani w 1940 r. przez NKWD w Katyniu, Charkowie i Twerze otrzymali pośmiertnie awanse na wyższe stopnie wojskowe i służbowe.

2007 - W Warszawie zmarł Władysław Kopaliński, leksykograf, tłumacz i wydawca.

2012 - W Opolu zmarł Stefan Leletko, sztangista, mistrz świata i Europy, rekordzista świata, dwukrotny olimpijczyk.

2014 - W Gdyni zmarła Anna Przybylska, aktorka i fotomodelka, znana m.in. z seriali "Złotopolscy", "Daleko od noszy" i "Klub szalonych dziewic" oraz z filmów: "Sezon na leszcza", "Sęp", "Rh+", "Kariera Nikosia Dyzmy" i "Superprodukcja", "Dzień świra", "Złoty środek" i "Bilet na Księżyc".

6 października

--------------

1289 - Urodził się Wacław III z dynastii Przemyślidów, król węgierski (1301-1305), od 1305 r. czeski i polski; zamordowany w 1306 r.

1409 – Wielka wojna z zakonem krzyżackim: wojska króla Władysława II Jagiełły zajęły okupowaną przez krzyżaków Bydgoszcz.

1609 – Wojska dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza pokonały Szwedów w bitwie nad Gawią w Inflantach.

1667 - Bitwa pod Podhajcami; 10-tysięczna armia polska pod dowództwem hetmana Jana Sobieskiego powstrzymała w niej dwukrotnie liczniejsze oddziały kozacko-tatarskie.

1672 - Wojska tureckie zakończyły oblężenie Lwowa.

1745 - W Warszawie urodził się Franciszek Smuglewicz, malarz, rysownik.

1788 - W Warszawie rozpoczęły się obrady Sejmu, który uchwalił Konstytucję 3 Maja i przeszedł do historii jako Sejm Wielki.

1866 - urodził się Stanisław Janowski, polski malarz, ilustrator, scenograf

1873 - W Londynie zmarł Paweł Edmund Strzelecki, geolog, geograf, podróżnik, odkrywca, wybitny badacz Australii.

1876 - urodził się Jan Bułhak, artysta fotograf, teoretyk, krytyk i publicysta, określanym mianem "ojca polskiej fotografii".

1887 - W Poznaniu zmarła Bibianna Moraczewska, pisarka, działaczka niepodległościowa, kulturalna i społeczna, zaangażowana w działalność Entuzjastek, pierwszego polskiego środowiska feministycznego.

1889 - W Russowie koło Kalisza urodziła się Maria Dąbrowska, pisarka, publicystka, tłumaczka; autorka m.in. powieści "Noce i dnie" oraz "Dzienników".

1889 - W Dubnie urodził się Jan Pohoski, polityk, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, działacz PSL "Wyzwolenie", w 1940 r. zamordowany przez Niemców w Palmirach.

1904 – Powstała Politechnika Gdańska (jako Wyższa Szkoła Techniczna).

1907 - W Warszawie urodził się Jeremi Wasiutyński, astrofizyk.

1919 - W Warszawie urodziła się Barbara Fijewska, aktorka, reżyserka, choreografka.

1930 - W Rogowie urodził Brunon Hołyst, prawnik, autor prac z zakresy kryminalistyki i kryminologii.

1930 - W Łodzi urodził się Edward Skórzewski, reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych.

1933 - W Krakowie odbyły się obchody 250. rocznicy Bitwy pod Wiedniem, w których wziął udział marszałek Józef Piłsudski. Na Błoniach Krakowskich odbyła się największa w dziejach Polski rewia kawalerii, która miała zademonstrować siłę i gotowość Wojska Polskiego na wypadek wojny z Niemcami.

1933 - W Bielszowicach urodził się Marian Foik, lekkoatleta, srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich w Tokio (1964), nazywany "białą błyskawicą".

1939 - koniec bitwy pod Kockiem. Ostatnia potyczka kampanii wrześniowej z użyciem regularnego wojska. Pod Wolą Gułowską złożyły broń jednostki Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie".

1941 - W Klecku Niemcy rozstrzelali około 4 tys. Żydów.

1942 - W Krośnie urodził się Marian Filar, prawnik, polityk.

1943 - W Rogowie w powiecie Radomsko urodziła się Elżbieta Starostecka, aktorka.

1946 - Działalność rozpoczęła Politechnika Krakowska.

1949 - W Świnoujściu urodził się Jerzy Hausner, prof. ekonomii; wicepremier i minister w rządach Leszka Millera (2001-2004) oraz Marka Belki (2004-2005); autor planu naprawy finansów publicznych tzw. planu Hausnera, członek Rady Polityki Pieniężnej w latach 2010 - 2016.

1952 - We Włocławku urodził się Jerzy Engel, trener, działacz piłkarski; w latach 2000-2002 selekcjoner reprezentacji Polski, z którą awansował do mistrzostw świata rozgrywanych w Japonii i Korei Południowej (2002).

1953 - W Gdańsku urodził się Jerzy Owsiak, dziennikarz, szef fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy.

1961 - W Toruniu z powodu zamknięcia przez władze komunistyczne Zakonnego Niższego Seminarium Duchownego doszło do manifestacji i starć z milicją.

1964 - W Łodzi urodziła się Manuela Gretkowska, pisarka, felietonistka, działaczka społeczna, założycielka Partii Kobiet.

1965 - Urodził się Mateusz Pospieszalski, muzyk i kompozytor, członek zespołów VooVoo, Tie Break, autor muzyki do filmów "Balanga", "Sezon na leszcza".

1967 - Premiera filmu Pawła Komorowskiego "Stajnia na Salwatorze", z Januszem Gajosem, Tadeuszem Łomnickim i Ryszardą Hanin w rolach głównych.

1970 - W Warszawie zmarł Julian Przyboś, poeta awangardowy, eseista, teoretyk literatury, członek POW, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej.

1971 - Bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie wysadzili w powietrze aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, gdzie następnego dnia miała odbyć się uroczysta akademia z okazji święta MO i SB.

1972 - Premiera filmu "Bolesław Śmiały" w reżyserii Witolda Lesiewicza.

1979 - W Człuchowie urodziła się Kamilla Baar, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z komedii sensacyjnej Juliusza Machulskiego "Vinci".

1990 - W Warszawie zmarł Henryk Vogelfaenger, aktor, prawnik, popularny "Tońko" z duetu "Wesołej Lwowskiej Fali", żołnierz Dywizji Pancernej generała Maczka, po wojnie przebywał na emigracji.

1991 - Premiera filmu "Podwójne życie Weroniki" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

2000 - W Warszawie otwarto Most Świętokrzyski.

2000 – zmarła Olga Siemaszko, jedna z najważniejszychpolskich ilustratorek.

2011 - W Europejskim Trybunale Praw Człowieka odbyła się rozprawa ws. skarg katyńskich. Rząd Rosji dowodził, że Trybunał nie ma "jurysdykcji czasowej", by rozpatrywać skargi dotyczące faktów sprzed 70 lat. Polska strona odpowiadała, że zbrodnia katyńska jako zbrodnia wojenna nie ulega przedawnieniu.

2014 - W Paryżu zmarł Igor Mitoraj, polski rzeźbiarz, tworzący we Francji i Włoszech, autor prac w brązie marmurze, nawiązujących estetyka do dzieł antycznych.

7 października

--------------

1620 - W bitwie pod Cecorą z armią turecko-tatarską zginął hetman Stanisław Żółkiewski.

1672 - Pod Niemirowem oddziały hetmana Jana Sobieskiego starły się w dwudniowej bitwie z tatarskimi czambułami dowodzonymi przez Dżiambet-Gireja-Sołtana.

1765 - W Guzowie niedaleko Sochaczewa urodził się Michał Kleofas Ogiński, kompozytor, autor "Pożegnania ojczyzny"; w czasie insurekcji kościuszkowskiej członek Rady Najwyższej Litewskiej; senator rosyjski

1797 - urodził się Bruno Kiciński, twórca pierwszego polskiego koncernu prasowego, odpowiedzialnego m.in. za wydawanie „Kuriera”.

1797 - W Lachowicach urodził się Bruno Kiciński, poeta, publicysta i wydawca, założyciel "Pamiętnika Lwowskiego" (1816) i "Kuriera Warszawskiego" (1821).

1805 - W Paryżu urodził się Wincenty Norblin, przemysłowiec i filantrop, założyciel Fabryki Wyrobów Platerowanych w Warszawie, wnuk malarza Jana Piotra Norblina.

1882 – Jan Matejko przekazał Muzeum Narodowemu w Krakowie „Hołd pruski”.

1884 - W Brandenburgu pod Berlinem urodził się Józef Unrug, kontradmirał, w latach 1925-1939 dowódca Floty; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowodził wszystkimi siłami przeznaczonymi do obrony Wybrzeża.

1879 - W Krakowie utworzono Muzeum Narodowe; była to pierwsza na ziemiach polskich narodowa instytucja muzealna Polaków, którzy byli pozbawieni własnego państwa i kraju, zawłaszczonego przez trzech zaborców.

1897 - W Wilnie założono Powszechny Żydowski Związek Robotniczy na Litwie, w Polsce i w Rosji (Bund).

1900 - W Poznaniu otwarto Dom Brandtów, pierwszy w mieście nowoczesny dom towarowy.

1900 - Zmarł Władysław Małachowski, jeden z ważniejszych konstruktorów fotograficznych.

1905 - W Krakowie w cukierni Jana Michalika rozpoczął działalność kabaret "Zielony Balonik".

1910 - W Krakowie urodził się Juliusz Żuławski, poeta, pisarz, dwukrotny prezes polskiego PEN-Clubu, syn pisarza Jerzego Żuławskiego.

1912 - W Warszawie u zbiegu ulic Krochmalnej i Karolkowej Towarzystwo "Pomoc dla Sierot", opiekujące się żydowskimi dziećmi, otworzyło Dom Sierot; jego dyrektorem został Janusz Korczak, funkcję naczelnej wychowawczyni pełniła Stefania Wilczyńska.

1914 - W Otaslavicach na Morawach urodził się Josef František, jeden z najlepszych lotników alianckich w czasie II wojny światowej, pilot Dywizjonu 303.

1916 - Legiony Polskie po trwających ponad rok walkach na froncie wołyńskim nad Styrem i Stochodem, zostały przetransportowane do Baranowicz. Następnie rozlokowane zostały w Łomży, Różanach, Modlinie, Pułtusku i Dęblinie.

1918 - Rada Regencyjna ogłosiła odezwę "Do Narodu Polskiego", w której proklamowała niepodległość Polski.

1920 - W Suwałkach podpisany został układ polsko-litewski, dotyczący m.in. przebiegu linii demarkacyjnej.

1922 - W Wyszecinie koło Wejherowa urodził się Ryszard Pietruski, aktor, reżyser teatralny, scenarzysta; w latach 1978-1988 dyrektor Operetki Warszawskiej.

1937 - W Warszawie urodziła się Maria Szyszkowska, filozofka, działaczka społeczna, w latach 1993-97 członek Trybunału Stanu, senator V kadencji.

1942 - Oddziały dywersyjne Armii Krajowej przeprowadziły Akcję "Wieniec", której celem były drogi zaopatrzenia niemieckiej armii walczącej na froncie wschodnim; w wyniku akcji udało się zniszczyć tory na sześciu liniach wokół warszawskiego węzła kolejowego.

1943 - W sowieckim łagrze w Kotłasie, w obwodzie archangielskim, 900 km na północny wschód od Moskwy, z głodu i wycieńczenia zmarł Eugeniusz Bodo, aktor, piosenkarz, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

1944 - W KL Auschwitz wybuchł bunt Żydów z Sonderkommando, oddziału, który Niemcy zmuszali do prac przy usuwaniu ciał osób zamordowanych w komorach gazowych; w walce zginęło około 250 więźniów, około 200 zostało schwytanych, a następnie rozstrzelanych; wydarzenia te były największym w historii obozu powstaniem więźniów.

1944 - Dekret PKWN o powołaniu Milicji Obywatelskiej; na czele MO stanął Franciszek Jóźwiak.

1944 - Dekret PKWN o utworzeniu Państwowego Urzędu Repatriacyjnego.

1944 - Podziemie niepodległościowe przeprowadziło udaną akcją odbicia więźniów politycznych w Zamościu i Rzeszowie.

1958 - W Warszawie urodził się Wojciech Drzyzga, siatkarz, trener, dziennikarz, trzykrotny wicemistrz Europy, komentator sportowy.

1966 - W Warszawie rozpoczął się Kongres Kultury Polskiej.

1966 - Premiera filmu "Mistrz" w reżyserii Jerzego Antczaka.

1969 - Premiera filmu Janusza Majewskiego "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię", wg scenariusza Krzysztofa Kąkolewskiego.

1973 - W kościele jezuitów na warszawskim Starym Mieście prymas kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji obrazu patronki Warszawy Matki Bożej Łaskawej.

1974 - Początek wizyty I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka w Stanach Zjednoczonych.

1975 - W Warszawie rozpoczął się IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

1976 - Popularna szwedzka grupa ABBA nagrała specjalny koncert dla Telewizji Polskiej; emisja koncertu w popularnym programie Studio 2, stała się wydarzeniem popkulturowym.

1979 - W Warszawie zmarł Jerzy Petersburski, kompozytor, pianista, autor m.in. piosenek "Tango Milonga" i "Ostatnia niedziela".

1981 - W Gdańsku zakończyła się druga tura I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność".

1980 - zmarł Bolesław Mierzejewski, aktor filmowy i teatralny dwudziestolecia wojennego.

1985 - Premiera filmu Feliksa Falka "Idol".

1986 - W Warszawie zmarł Jerzy Łojek, historyk, pisarz i publicysta.

1991 - W wypadku samochodowym pod Radomskiem zginął Walerian Pańko, prezes Najwyższej Izby Kontroli, działacz opozycji demokratycznej w PRL, doradca NSZZ "Solidarność".

1996 - W Warszawie zmarł Wiesław Górnicki, dziennikarz, publicysta; w latach 1981-1990 doradca i współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

2005 - Premiera filmu "Komornik" w reżyserii Feliksa Falka.

2013 - W Warszawie zmarła Joanna Chmielewska, pisarka, autorka powieści kryminalno-obyczajowych, m.in. "Lesio", "Wszystko czerwone".

8 października

--------------

1414 – Zawarto polsko-krzyżacki rozejm pod Brodnicą, który kończył tzw. wojnę głodową.

1656 - Pod Prostkami hetman Wincenty Gosiewski rozbił wojska brandenbursko-szwedzkie, biorąc do niewoli księcia Bogusława Radziwiłła.

1715 - Szlacheckie oddziały antysaskiej konfederacji rozbiły w bitwie pod Radogoszczą regiment królewskich kirasjerów.

1766 - W Warszawie zmarł Franciszek Bieliński, marszałek wielki koronny; od 1742 r. kierował Komisją Brukową, zajmującą się porządkowaniem i rozbudową Warszawy.

1812 - W Paryżu zmarł gen. Józef Łazowski, generał armii francuskiej, uczestnik wojen napoleońskich.

1829 - Zmarł malarz Jacek Malczewski, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu.

1834 - W Lochrist we Francji urodził się Bronisław Szwarce, działacz niepodległościowy, inżynier; członek Komitetu Centralnego Narodowego (1862); aresztowany przez władze rosyjskie w 1862 r.; w więzieniach i na zesłaniu spędził 30 lat.

1858 - Urodził się Tadeusz Błotnicki, rzeźbiarz, kostiumolog, wykładowca.

1869 - Zmarła pisarka i felietonistka Zofia Węgierska.

1891 - We Lwowie urodził się Jan Fryling, pisarz, dyplomata, przedstawiciel rządu RP na uchodźstwie w Chinach i Indiach, współpracownik Radia Wolna Europa i londyńskich "Wiadomości".

1901 - Sopot uzyskał prawa miejskie.

1909 - W Nieświeżu urodził się Piotr Jaroszewicz, działacz komunistyczny; oficer polityczny PSZ w ZSRS, gen. LWP, członek Biura Politycznego KC PZPR, premier PRL w latach 1970-1980.

1910 - We Lwowie zmarła Maria Konopnicka, poetka, autorka nowel, publicystka i krytyk literacki; angażowała się w konspiracyjne i jawne akcje społeczne, współorganizowała międzynarodowy protest przeciwko pruskim represjom i prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni; propagowała walkę o prawa kobiet, organizowała pomoc dla więźniów politycznych.

1919 - W Montreux w Szwajcarii zmarł Leandro Marconi, architekt, autor projektu Wielkiej Synagogi na Tłomackiem w Warszawie.

1922 - W Oryninie koło Kamieńca Podolskiego urodziła się Stefania Woytowicz, sopranistka.

1926 - W Poznaniu urodził się Krzysztof Skubiszewski, dyplomata, znawca prawa międzynarodowego; w latach 1989-1993 minister spraw zagranicznych.

1929 - W Krakowie zmarł Jacek Malczewski, malarz, rysownik, jego obrazy zainicjowały w młodopolskim malarstwie nurt symbolizmu.

1931 - W Warszawie urodziła się Maria Broniewska, aktorka teatralna i filmowa, odtwórczyni m.in. roli Jadzi Białkówny w filmie Aleksandra Forda "Ulica graniczna".

1933 - W Chrzanowie urodziła się Halina Winiarska, aktorka.

1937 - Premiera filmu "Skłamałam" w reżyserii Mieczysława Krawicza z Jadwigą Smosarską i Eugeniuszem Bodo w rolach głównych.

1939 - W Berlinie Adolf Hitler podpisał dekret o włączeniu do III Rzeszy polskich ziem zachodnich i północnych.

1939 - Niemieckie władze okupacyjne utworzyły w Piotrkowie Trybunalskim pierwsze na zajętych ziemiach polskich getto.

1939 - W USA amerykański korespondent wojenny Julien Bryan opublikował w prasie fotografie z oblężonej Warszawy.

1940 - W Cuddington Way w Ewell w hrabstwie Surrey zginął Josef František, jeden z najlepszych lotników alianckich w czasie II wojny światowej, pilot Dywizjonu 303.

1943 - Na północnym Atlantyku zatonął trafiony niemiecką torpedą niszczyciel ORP "Orkan"; zginęło co najmniej 178 członków jego załogi, wśród nich dowódca okrętu kmdr por. Stanisław Hryniewiecki.

1943 - W Warszawie w kawiarni "Za kotarą" w akcji oddziału Armii Krajowej 993/W zginęli konfidenci gestapo Józef Staszauer i Jerzy Konarzewski oraz kilku volksdeutschów i Niemców powiązanych z konfidentami. Dokładna liczba ofiar jest nieznana; zginęły również przypadkowe osoby, wśród nich Maria Malanowicz-Niedzielska - aktorka pracująca tam jako kelnerka.

1943 - W Krakowie urodził się Bronisław Cieślak, dziennikarz, aktor, odtwórca roli oficera MO Sławomira Borewicza w serialu telewizyjnym "07 zgłoś się"; w latach 1997-2005 poseł na Sejm z ramienia SLD.

1945 - W Krakowie urodziła się Ewa Lipska, poetka.

1946 - Na podstawie wyroku Brytyjskiego Trybunału Wojskowego powieszony został Max Pauly, nazistowski zbrodniarz, komendant KL Stutthof (1939-1942) i KL Neungamme (1942-1945).

1948 - Sowiecki pułkownik Antoni Skulbaszewski objął w Polsce stanowisko naczelnego prokuratora wojskowego.

1965 - W Kartuzach urodził się Andrzej Wroński, zapaśnik, mistrz olimpijski z Seulu (1988) i Atlanty (1996); wielokrotny medalista mistrzostw świata i Europy.

1966 - W meczu przeciwko Górnikowi Zabrze w ekstraklasie zadebiutował w Kazimierz Deyna; był to jego jedyny ligowy mecz w barwach Łódzkiego Klubu Sportowego.

1974 - W Warszawie zmarł Marian Falski, pedagog, działacz oświatowy, autor najpopularniejszego polskiego elementarza.

1979 - W Muzeum Narodowym w Krakowie otwarto wystawę "Polaków portret własny".

1979 - oddano do użytku gierkówkę – drogę szybkiego ruchu łączącą Warszawę z Katowicami.

1982 - Stan wojenny: Sejm przyjął ustawę o związkach zawodowych i organizacjach rolników, której istotą była likwidacja wszystkich central związkowych działających przed 13 grudnia 1981 r., w tym NSZZ "Solidarność".

1982 - Stan wojenny: Zakończył się proces przywódców Konfederacji Polski Niepodległej (KPN); Leszek Moczulski skazany został na siedem lat więzienia, pozostali członkowie kierownictwa KPN na kary od dwóch do pięciu lat więzienia.

1984 - Premiera filmu Kazimierza Kutza "Na straży swej stać będę".

1989 - W Krakowie zmarł prof. Emanuel Rostworowski, historyk.

1991 - W Warszawie zmarł Edward Skórzewski, reżyser filmowy, współautor m.in. "Gangsterów i filantropów", "Prawo i pięść".

1992 - W Niemczech zmarł Willy Brandt, były kanclerz RFN, uważany za symbol niemieckiej polityki odprężenia i pojednania z Polską i innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej; w pamięci Polaków Brandt jest tym niemieckim politykiem, który uklęknął przed pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie.

1997 - W Warszawie zmarł Henryk Bista, aktor; przez 30 lat związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, od 1992 r. występował w Teatrze Współczesnym w Warszawie; znany m.in. z roli Senatora w "Lawie" Tadeusz Konwickiego.

2000 - W wyborach prezydenckich zwyciężył Aleksander Kwaśniewski, uzyskując w pierwszej turze 53,9 proc. głosów. Frekwencja: 61,12 proc.

2004 - Premiera filmu "Pręgi" w reżyserii Magdaleny Piekorz.

2007 - W Warszawie zmarł ksiądz Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie, jeden z ocalałych więźniów obozu jenieckiego NKWD dla polskich oficerów w Kozielsku.

9 października

--------------

1292 - Władysław Łokietek składa hołd lenny królowi Czech Wacławowi II i zrzeka się na jego rzecz praw do ziemi krakowskiej i sandomierskiej.

1454 – Wojna trzynastoletnia: z powodu problemów finansowych wielki mistrz krzyżacki Ludwig von Erlichshausen zastawił zamki i miasta pruskie wojskom zaciężnym, co umożliwiło ich wykup przez Polskę.

1479 – W Nowym Mieście Korczynie wielki mistrz krzyżacki Martin Truchsess von Wetzhausen złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi.

1610 - Oddziały polskie pod dowództwem hetmana Stanisława Żółkiewskiego wkroczyły na moskiewski Kreml.

1621 - Pod Chocimiem podpisany został pokój polsko-turecki.

1633 - W Gdańsku na Długim Targu uruchomiono Fontannę Neptuna.

1672 - Wojska hetmana Jana Sobieskiego pokonały Tatarów w bitwie pod Komarnem.

1683 - Pod Parkanami wojska polsko-litewskie i austriackie, dowodzone przez króla Jana III Sobieskiego, pokonały armię turecką Kara Mustafy.

1771 - W Białymstoku zmarł Jan Klemens Branicki, hetman wielki koronny i kasztelan krakowski.

1815 - W Słopnicach k. Limanowej urodził się Jan Kanty Andrusikiewicz, nauczyciel ludowy, organista, jeden z przywódców powstania chochołowskiego (1846).

1824 - W Pułtusku urodził się Włodzimierz Wolski, poeta, pisarz, autor m.in. libretta do opery Stanisława Moniuszki "Halka".

1831 - Powstanie Listopadowe: kapitulacja Twierdzy Modlin.

1841 - W Warszawie urodził się Teofil Rygier, rzeźbiarz, autor pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim Rynku Głównym.

1846 - W Warszawie urodził się Maksymilian Gierymski (brat Aleksandra), malarz - pejzażysta wywodzący się ze szkoły monachijskiej.

1867 - W Warszawie zmarł Ignacy Feliks Dobrzyński, kompozytor, dyrygent, pianista i pedagog.

1896 - W Brzeżanach urodził się Antoni Cwojdziński (właśc. Antoni Wojdan), fizyk, aktor, autor popularnych komedii teatralnych (m.in. "Freuda teoria snów").

1902 - W Warszawie urodził się Jerzy Kreczmar, reżyser, teoretyk teatru, profesor warszawskiej PWST.

1904 - We Lwowie urodziła się Janina Romanówna, aktorka, wykładowczyni warszawskiej PWST.

1908 - W Warszawie na stokach Cytadeli wadze carskie dokonały egzekucji Józefa Mireckiego, ps. Montwiłł, członka Organizacji Bojowej PPS.

1907 - urodziła się Jadwiga Domańska, aktorka, żołnierka podziemia, poruczniczka 2 Korpusu, dyrektorka Teatru Dramatycznego 2 Korpusu Polskiego, działaczka polonijna, pedagożka.

1909 - W Truskawcu Zdroju urodził się Zbigniew Kopalko, reżyser radiowy i teatralny.

1914 - W Jakubowicach koło Ożarowa Józef Piłsudski wręczył pierwsze nominacje oficerskie 136 dowódcom strzeleckim, m.in. Kazimierzowi Sosnkowskiemu, Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi, Michałowi Karaszewiczowi-Tokarzewskiemu.

1920 - Z rozkazu Józefa Piłsudskiego dowódca 1 Dywizji Piechoty Litewsko-Białoruskiej gen. Lucjan Żeligowski, zajął Wilno i Wileńszczyznę, proklamując utworzenie Litwy Środkowej.

1921 - W Radomsku urodził się Tadeusz Różewicz, jeden z najwybitniejszych polskich poetów współczesnych, prozaik, dramaturg, eseista; autor m.in. zbiorów wierszy "Niepokój", "Pięć poematów", "Czas który idzie", "Wiersze i obrazy", "Równina", a także "Płaskorzeźba", "Zawsze fragment. Recycling", "Historię pięciu wierszy", "Nożyk profesora", "Matka odchodzi" oraz dramatów "Kartoteka", "Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja", "Białe małżeństwo", "Stara kobieta wysiaduje", "Odejście głodomora", "Pułapka", "Do piachu".

1924 - W Toruniu urodziła się Regina Smendzianka, pianistka, pedagog.

1929 - W Kobalówce koło Tarnopola urodziła się Teresa Szmigielówna, aktorka.

1930 - urodził się aktor Wiesław Gołas.

1936 - W Warszawie urodziła się Agnieszka Osiecka, poetka, autorka tekstów piosenek, dziennikarka, autorka tekstów ponad 2 tys. piosenek; wiele z nich, m.in. "Okularnicy" czy "Małgośka", przeszło do klasyki polskiej piosenki.

1939 - W gajówce Podgórze koło Łagowa w rejonie Gór Świętokrzyskich mjr Henryk Dobrzański zdecydował o pozostaniu ze swoim oddziałem w Polsce do czasu oczekiwanej wiosennej ofensywy wojsk sprzymierzonych na Zachodzie - faktyczny początek istnienia Oddziału Wydzielonego WP mjr. "Hubala".

1939 - Ukazał się ostatni numer wydawanego od 1821 r. dziennika "Kurier Warszawski".

1944 - Sowiecki generał Stanisław Popławski zastąpił na stanowisku dowódcy 1 Armii WP gen. Zygmunta Berlinga.

1949 - W Warszawie urodziła się Magda Umer, piosenkarka, scenarzystka i reżyserka.

1950 - W Korczynie zmarł gen. Stanisław Szeptycki, dowódca III Brygady Legionów Polskich, następnie komendant Legionów; w Wojsku Polskim m.in. szef Sztabu Generalnego (1918-1919), w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, od marca 1920 r. dowódca 4 Armii.

1950 - W Pszczynie urodził się Krzysztof Stroiński, aktor; znany m.in. z seriali "Daleko od szosy" i "Pitbull"; za rolę w filmie "Rysa" w 2009 r. nagrodzony Orłem w kategorii najlepsza główna rola męska.

1951 - W Elblągu urodził się Ryszard Rynkowski, piosenkarz, kompozytor.

1953 - Urodził się Stanisław Zybowski, polski gitarzysta, kompozytor, członek zespołu Budka Suflera.

1957 - W Londynie zmarła Herminia Naglerowa, pisarka, publicystka, działaczka PEN-Clubu i Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, od 1946 roku przebywała na emigracji w Wielkiej Brytanii.

1962 - W katastrofie kolejowej pod Piotrkowem Trybunalskim zginęły 34 osoby, a ponad 50 zostało rannych.

1962 - W Szczecinie podczas defilady wojskowej jeden z czołgów wjechał w tłum, zginęło siedmioro dzieci, ponad dwadzieścia osób zostało ciężko rannych.

1966 - Na Westerplatte odsłonięto Pomnik Obrońców Wybrzeża.

1974 - W Hildesheim zmarł Oskar Schindler, niemiecki przemysłowiec, który podczas II wojny światowej uratował przed zagładą w obozach koncentracyjnych ponad tysiąc pracujących u niego Żydów; po wojnie otrzymał tytuł "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata"; historię Schindlera przedstawił w książce "Lista Schindlera" Thomas Keneally, na jej kanwie Steven Spielberg nakręcił nagrodzony Oscarami film, który przybliżył historię Schindlera widzom na całym świecie.

1975 - W Warszawie podpisano układ między PRL a RFN, przewidujący zezwolenie przez władze PRL na emigrację do Niemiec zamieszkujących Polskę członków mniejszości niemieckiej oraz wypłatę przez RFN odszkodowań dla polskich pracowników przymusowych z czasów II wojny światowej.

1975 - W Warszawie zmarła Julia Brystiger, działaczka komunistyczna, w latach stalinowskiego terroru szefowa V Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) odpowiedzialnego m.in. za walkę z Kościołem katolickim; usunięta z resortu w 1956 r., następnie pracowała w Państwowym Instytucie Wydawniczym.

1977 - W Warszawie zmarł Zdzisław Maklakiewicz, aktor, żołnierz Armii Krajowej; znany m.in. z filmów "Rejs", "Wniebowzięci" i "Jak to się robi".

1980 - Czesław Miłosz otrzymał literacką Nagrodę Nobla.

1980 - W Londynie zmarł gen. Bronisław Duch, dowódca 1 Dywizji Grenadierów we Francji (1940) i 3 Dywizji Strzelców Karpackich (1943-1946).

1982 - Stan wojenny: Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ "Solidarność" wydała oświadczenie, w którym odmawiała uznania decyzji delegalizującej "Solidarność". TKK zaapelowała o bojkot reżimowych związków zawodowych.

1982 - Stan wojenny: Rząd USA zawiesił wobec Polski klauzulę najwyższego uprzywilejowania w handlu.

1989 - Prokurator generalny PRL Józef Żyta wystąpił do prokuratora generalnego ZSRS o wszczęcie śledztwa w sprawie zbrodni katyńskiej.

1989 - Premiera filmu "Kornblumenblau" w reżyserii Leszka Wosiewicza.

1992 - W Londynie zmarł Jędrzej Giertych, publicysta, prawnik, bliski współpracownik Romana Dmowskiego, działacz ZHP, sekretarz Komitetu Wykonawczego Obozu Wielkiej Polski, członek władz Stronnictwa Narodowego; autor prac historycznych.

2002 - W Tartu (Estonia) zmarł Bruno O'Ya, estoński aktor i sportowiec, w Polsce popularny dzięki roli chorążego Słotwiny w filmie "Wilcze echa" (1968) oraz Józwy Butryma w "Potopie" Jerzego Hoffmana (1974).

2005 - Odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich, którą wygrał Donald Tusk - 36,33 proc., na drugim miejscu znalazł się Lech Kaczyński - 33,10 proc. Frekwencja: 49,74 proc.

2006 - W Krakowie zmarł Marek Grechuta, piosenkarz, poeta, kompozytor; wykonawca przebojów "Dni, których nie znamy", "Będziesz moją panią", "Niepewność", "Korowód".

2006 - W Skolimowie zmarła Renata Kossobudzka, aktorka teatralna i filmowa.

2011 - W wyborach do Sejmu zwyciężyła Platforma Obywatelska uzyskując 39,18 proc. głosów (207 mandatów); Prawo i Sprawiedliwość otrzymało 29,89 proc. głosów (157 mandatów). W wyborach do Senatu PO zdobyła 63 mandaty, PiS 31, PSL 2; senatorami zostało także czterech kandydatów niezależnych. Frekwencja w wyborach: 48,92 proc.

2013 - W Warszawie zmarł Edmund Niziurski, pisarz, autor książek dla młodzieży, m.in. "Księgi urwisów", "Sposobu na Alcybiadesa" i "Niewiarygodnych przygód Marka Piegusa".

2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Wajda, reżyser filmowy i teatralny, laureat Oscara za całokształt twórczości, senator I kadencji, kawaler Orderu Orła Białego; autor m.in. filmów "Kanał", "Popiół i diament", "Lotna", "Niewinni czarodzieje", "Popioły", "Wszystko na sprzedaż", "Krajobraz po bitwie", "Brzezina", "Wesele", "Panny z Wilka", "Ziemia obiecana", "Człowiek z marmuru", "Bez znieczulenia", "Człowiek z żelaza", "Kronika wypadków miłosnych", "Korczak", "Pan Tadeusz", "Katyń", "Wałęsa. Człowiek z nadziei".

2019 – W Tucznie zmarł Jan Szyszko, profesor nauk leśnych, ekolog, poseł na Sejm czterech kadencji, trzykrotny minister środowiska (w latach 1997-1999, 2005-2007, 2015-2018), sędzia Trybunału Stanu.(PAP)

szuk/ skp/