Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-07-08, godz. 12:30 Byrt: wahadło polityczne w Europie przesuwa się w lewo (wideo) Wahadło polityczne w Europie przesuwa się w lewo. Wynik wyborów we Francji i Wielkiej Brytanii przypomina sytuację z przełomu XX i XXI w., kiedy główne… » więcej 2024-07-08, godz. 12:30 Maria Szabłowska o Tadeuszu Woźniaku: był bardzo fajnym, otwartym, inteligentnym człowiekiem (korekta) Tadeusz Woźniak był bardzo fajnym, otwartym, inteligentnym człowiekiem. Był również pełen entuzjazmu - powiedziała PAP dziennikarka muzyczna, radiowa i… » więcej 2024-07-08, godz. 12:30 Francja/ Premier Attal złożył dymisję na ręce prezydenta (krótka) Premier Francji Gabriel Attal złożył w poniedziałek dymisję na ręce prezydenta Emmanuela Macrona. Dzień wcześniej odbyły się w kraju przedterminowe wybory… » więcej 2024-07-08, godz. 12:30 Prezydent: sojusznicy zgodni, że droga Ukrainy do NATO powinna być nieodwracalna (opis) Na szczycie NATO w Waszyngtonie nie uda się wystosować dla Ukrainy zaproszenia do członkostwa, ale wśród sojuszników jest zgoda, że droga Ukrainy do NATO… » więcej 2024-07-08, godz. 12:20 Dyki: ten, kto zarządzał siecią animizującą Pegasusa, miał kontrolę nad danymi (krótka4) Jednym z komponentów standardowego modelu oprogramowania Pegasus jest sieć anonimizująca; ten, kto miał nad nią kontrolę, miał dostęp do danych - mówił… » więcej 2024-07-08, godz. 12:20 Dolnośląskie/ Droga S8 pod Oleśnicą zablokowana po wypadku Droga S8 w kierunku Warszawy jest zablokowana po zderzeniu ciężarówki z autem osobowym. Do zdarzenia doszło pomiędzy węzłami Oleśnica Północ i Oleśnica… » więcej 2024-07-08, godz. 12:20 Maria Szabłowska o Tadeuszu Woźniaku: bardzo fajnym, otwartym, inteligentnym człowiekiem Tadeusz Woźniak był bardzo fajnym, otwartym, inteligentnym człowiekiem. Był również pełen entuzjazmu - powiedziała PAP dziennikarka muzyczna, radiowa i… » więcej 2024-07-08, godz. 12:20 Niemcy/ Habeck: wynik wyborów we Francji to wyzwanie dla relacji francusko-niemieckich Wicekanclerz Niemiec Robert Habeck z zadowoleniem przyjął w poniedziałek zwycięstwo lewicy nad skrajną prawicą w wyborach parlamentarnych we Francji. Ostrzegł… » więcej 2024-07-08, godz. 12:10 ME 2024 - trzykrotny mistrz Hiszpania gra w półfinale z dwukrotnym - Francją We wtorek w Monachium w pierwszym półfinale piłkarskich mistrzostw Europy powalczą ekipy, które łącznie mają pięć triumfów w tym turnieju: trzykrotni… » więcej 2024-07-08, godz. 12:10 Szczyt NATO/ Reuters: prezydent Korei Płd. podkreśli "wyraźne zagrożenie" dla Europy ze strony Pjongjangu Prezydent Korei Południowej Jun Suk Jeol w rozmowach na szczycie NATO w Waszyngtonie w tym tygodniu zwróci szczególną uwagę na 'wyraźne zagrożenie', jakie… » więcej
91929394959697
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »