Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-07-10, godz. 23:10 ME 2024 - strzelcy Klasyfikacja strzelców - po 50 z 51 meczów (115 bramek): 3 - Cody Gakpo (Holandia) Harry Kane (Anglia) Georges Mikautadze (Gruzja) Jamal Musiala (Niemcy)… » więcej 2024-07-10, godz. 23:10 Szczyt NATO/ Stoltenberg: Uzgodniliśmy dalsze kroki, by zbliżyć Ukrainę do NATO, jej ścieżka ku Sojuszowi jest nieodwracalna… Uzgodniliśmy dalsze kroki, by zbliżyć Ukrainę do NATO; będziemy ją wspierać na nieodwracalnej drodze do Sojuszu - powiedział w środę sekretarz generalny… » więcej 2024-07-10, godz. 23:10 ME 2024 - wyniki i program fazy pucharowej Wyniki i program fazy pucharowej piłkarskich mistrzostw Europy: 1/8 finału29 czerwca, sobota 1. Szwajcaria - Włochy 2:0 (1:0) 2. Niemcy - Dania 2:0 (0:0)30… » więcej 2024-07-10, godz. 23:00 ME 2024 - Holandia - Anglia 1:2 (wynik) 1/2 finału: Holandia - Anglia 1:2 (1:1). Bramki: 1:0 Xavi Simons (7), 1:1 Harry Kane (18-karny), 1:2 Ollie Watkins (90). Żółta kartka - Holandia: Denzel… » więcej 2024-07-10, godz. 23:00 MZ: wypełnienie wniosku o inwestycję z KPO zajmie mniej czasu Ministerstwo Zdrowia chce zminimalizować czas na wypełnienie wniosków przez podmioty lecznicze, które wezmą udział w konkursach na realizację inwestycji… » więcej 2024-07-10, godz. 23:00 ME 2024 - Holandia - Anglia 1:2 (bramka) 1/2 finału: Holandia - Anglia 1:2 w 90. min. Bramki: 1:0 Xavi Simons (7), 1:1 Harry Kane (18-karny), 1:2 Ollie Watkins (90). Żółta kartka - Holandia:… » więcej 2024-07-10, godz. 22:50 Bodnar: wyjaśnienie afery Funduszu Sprawiedliwości to jedno z najważniejszych moich zadań (opis) Wyjaśnienie afery Funduszu Sprawiedliwości to jedno z najważniejszych moich zadań - podkreślił szef MS Adam Bodnar w 30-punktowym oświadczeniu w tej sprawie… » więcej 2024-07-10, godz. 22:50 Szczyt NATO/ Prezydent Litwy o zestrzeliwaniu rosyjskich rakiet nad Ukrainą przez NATO: Czemu nie? Czemu nie? Potrzebujemy nowych pomysłów - tak prezydent Litwy Gitanas Nauseda zareagował w rozmowie z PAP na polski pomysł zestrzeliwania rosyjskich rakiet… » więcej 2024-07-10, godz. 22:40 Komunikat Totalizatora Sportowego (10-07-2024) Komunikat Totalizatora Sportowego Totalizator Sportowy Spółka z o.o. podaje ilości i wysokości wygranych w grach losowychw dniu 2024-07-10 o godz. 22:00Ekstra… » więcej 2024-07-10, godz. 22:40 Speedway of Nations - Duńczycy, Australijczycy i Łotysze uzupełnili stawkę finalistów Duńczycy, Australijczycy i Łotysze awansowali w środę do sobotniego finału zawodów Speedway of Nations, uznawanych za drużynowe mistrzostwa świata na żużlu… » więcej
34353637383940
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »