Zmianę umów przewiduje procedowany obecnie w Sejmie rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów o zmianie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Warszawie dnia 13 lutego 2002 roku, oraz Protokołu, podpisanego w Warszawie dnia 13 lutego 2002 roku.

Jak ocenił Przemysław Szymczyk, zawarcie Protokołów wynika z sukcesywnie realizowanej przez Polskę polityki podatkowej mającej na celu uszczelnienie systemu podatkowego poprzez zwalczanie negatywnych zjawisk w postaci uchylania się i unikania opodatkowania, w szczególności w relacjach transgranicznych.

"Dzięki zmianom powinien nastąpić wzrost dochodów budżetowych z uwagi na uszczelnienie polskiego systemu podatkowego w relacjach z obydwoma państwami – Maltą i Królestwem Niderlandów" - zasygnalizował przedstawiciel MF.

Wskazał, że Protokoły zawierają szereg uregulowań utrudniających wykorzystywanie obydwu umów (polsko-niderlandzkiej i polsko-maltańskiej) w agresywnym planowaniu podatkowym.

"Przewidują one m.in. wprowadzenie klauzuli nieruchomościowej i tzw. testu PPT (Principal Purpose Test), sprecyzowanie zasad związanych z określaniem rezydencji podatkowej osób prawnych czy też zmianę przepisów dotyczących zakładu: wyeliminowanie nadużywania wyłączeń odnoszących się do działalności przygotowawczej lub pomocniczej czy defragmentacji umów" - podkreślił.

Dyrektor w MF zwrócił uwagę, że przewidziana w Protokołach do obydwu umów klauzula antyabuzywna PPT (Principal Purpose Test, inaczej „klauzula głównego celu”) nakłada na organy fiskalne obowiązek zbadania, przy uwzględnieniu wszystkich istotnych okoliczności, czy uzyskanie korzyści podatkowej było jednym z głównych celów utworzenia danej struktury lub zawarcia transakcji, które spowodowały bezpośrednio lub pośrednio powstanie korzyści podatkowej.

"Jest to swoiste novum w stosunku do klauzul głównego celu, które mają mniejszą, niż klauzula PPT, siłę oddziaływania. Nakazują one bowiem wykazanie, że korzyść podatkowa była głównym celem danej struktury lub transakcji. Będzie to zatem bardzo istotne narzędzie dla organów podatkowych, możliwe do zastosowania w znacznie szerszym wachlarzu spraw niż dotychczas" - podkreślił.

Ponadto - jak zwrócił uwagę Szymczyk - obydwa Protokoły wprowadzają do treści umów najnowsze standardy OECD w zakresie wymiany informacji podatkowej, co powinno sprzyjać dalszemu uszczelnieniu systemu fiskalnego.

"Dzięki klauzuli możliwe stanie się opodatkowanie dochodu ze zbycia udziałów lub akcji spółki również w państwie miejsca położenia nieruchomości, a nie tylko w państwie miejsca zamieszkania osoby osiągającej zyski ze sprzedaży takich praw udziałowych. Jedynym warunkiem będzie to, aby majątek spółki, w której zbywane są akcje (udziały) składał się głównie z nieruchomości (bezpośrednio lub pośrednio) w jakimkolwiek momencie w okresie roku poprzedzającego zbycie" - ocenił przedstawiciel resortu finansów.

W jego opinii, szczególne znaczenie ma wprowadzenie klauzuli nieruchomościowej do umowy z Niderlandami, bo Konwencja wielostronna MLI nie zmieniłaby tej umowy w powyższym zakresie. (Konwencja MLI, inaczej Wielostronna konwencja podatkowa, podpisana w Paryżu w 2017 r. ma na celu przeciwdziałanie agresywnym optymalizacjom podatkowym na skalę międzynarodową.)

"Aktualnie nie jest możliwe opodatkowanie dochodów rezydentów Holandii osiąganych ze zbycia praw udziałowych, których wartość pochodzi z nieruchomości położonych w Polsce. Wejście w życie Protokołu to zmieni. Wprowadzenie klauzuli nieruchomościowej umożliwi opodatkowanie tego typu transakcji w Polsce" - wskazał Szymczyk.

Z kolei - podkreślił - w Protokole do umowy z Maltą przewidziano, że metodą unikania podwójnego opodatkowania będzie metoda zaliczenia proporcjonalnego (kredyt podatkowy). Jego zdaniem, rozwiązanie to jest spójne z obecną polityką podatkową strony polskiej.

Dyrektor wyjaśnił, iż Modelowa Konwencja OECD w sprawie podatków od dochodu i majątku, na której wzorowane są zawierane przez Polskę umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, przewiduje dwie alternatywne metody eliminowania podwójnego opodatkowania – zaliczenia proporcjonalnego oraz wyłączenia z progresją.

"Metoda proporcjonalnego zaliczenia polega na tym, że podatek zapłacony od dochodu osiągniętego za granicą jest zaliczany na poczet podatku należnego w kraju rezydencji podatkowej, obliczonego od całości dochodów w takiej proporcji, w jakiej dochód ze źródeł zagranicznych pozostaje w stosunku do całości dochodu podatnika. Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochód osiągnięty za granicą jest zwolniony z podatku w kraju rezydencji podatkowej, natomiast jest brany pod uwagę jedynie przy obliczaniu stawki podatkowej, według której podatnik będzie zobowiązany rozliczyć podatek od dochodów uzyskanych w kraju rezydencji podatkowej" - wytłumaczył.

Jak zauważył, w ramach projektu BEPS („Base Erosion Profit Shifting” dotyczącego walki z działaniami, które powodują zmniejszenie podstawy opodatkowania oraz transfer dochodów do jurysdykcji o niskim poziomie lub braku opodatkowania) wskazano, że metoda wyłączenia z progresją może powodować podwójne nieopodatkowanie dochodów. Szymczyk podkreślił, że nie jest to zjawisko pożądane, a czasami może wręcz przybierać postać nadużyć w przypadku, gdy dochód osiągany za granicą jest jednocześnie zwolniony z opodatkowania przez państwo, na terytorium którego dochód jest osiągany.

"Takim sytuacjom zapobiega metoda proporcjonalnego zaliczenia, która gwarantuje pełniejszą kontrolę nad dochodami podatników osiągniętymi za granicą, a jednocześnie w pełni usuwa podwójne opodatkowanie dochodów: podatek zapłacony za granicą podlega proporcjonalnemu odliczeniu od podatku należnego w państwie rezydencji" - podsumował Szymczyk. (PAP)

autorka: Małgorzata Werner-Woś

mww/ mmu/