Radio Opole » Kraj i świat
2021-08-05, 23:10 Autor: PAP

Warszawa/ Ulicami Woli przeszedł marsz upamiętniający zamordowanych mieszkańców miasta

Mieszkańcy stolicy przeszli w czwartek wieczorem ulicami Woli w Marszu Pamięci, by oddać hołd cywilnym ofiarom zbrodni popełnionych przez Niemców i ich kolaborantów. Po drodze zapalano znicze w wielu miejscach egzekucji dokonanych w czasie Rzezi Woli między 5 i 7 sierpnia 1944 r.

Marsz był częścią oficjalnych obchodów 77. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego i najważniejszym upamiętnieniem Rzezi Woli, która rozpoczęła się 5 sierpnia 1944 r. Rozpoczął się po uroczystościach przed pomnikiem poświęconym zamordowanym mieszkańcom Woli, znajdującym się w rozwidleniu al. Solidarności i ul. Leszno. Trasa wiodła głównymi ulicami dzielnicy.


Wzięli w nim udział mieszkańcy stolicy, kombatanci i przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, Muzeum Powstania Warszawskiego, prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki, harcerze oraz przedstawiciele licznych organizacji patriotycznych i grup rekonstrukcyjnych.


Na czele szli żołnierze Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego. Weterani dotarli na miejsce specjalnymi autobusami. Po drodze wolontariusze Muzeum Powstania Warszawskiego - organizującego Marsz - oraz harcerze składali kwiaty i zapalali znicze.


Marsz zakończył się pod pomnikiem Polegli Niepokonani na Cmentarzu Powstańców Warszawy. Na nekropolii spoczywają prochy około 50 tys. poległych w walce i zamordowanych mieszkańców Warszawy.


Przybyłych w to miejsce powitała jedna z weteranek Powstania Wanda Traczyk-Stawska, dziękując za przybycie, mimo fatalnej pogody. „Dzięki Wam uwierzyłam, że gdy my, Powstańcy odejdziemy, będziecie pamiętali o tym cmentarzu, bo jest dokumentem najwyższej miary, miłości Warszawiaków do swoich dzieci” – podkreśliła zwracając się do najmłodszych uczestników marszu.


Dodała, iż dramatyzm momentu wybuchu Powstania Warszawskiego polegał właśnie na zrozumieniu przez rodziców, że część ich dzieci idących do walki nie wróci do domów. Przypomniała postać Wandy Lurie, nazywanej Polską Niobe. W trakcie pacyfikacji Powstania Warszawskiego, będąc w dziewiątym miesiącu ciąży, przeżyła egzekucję i rozstrzelanie trójki swoich dzieci. Mimo odniesionych ran dotarła do kościoła pw. św. Wojciecha i urodziła syna „To jest bohaterstwo, o którym wszyscy macie pamiętać” – podkreśliła Wanda Traczyk-Stawska. Dodała, że już za rok przy Cmentarzu Powstańców Warszawy zostanie otwarta Izba Pamięci, ale miejsce potrzebuje kolejnych inwestycji. Zaapelowała także o oddawanie do Muzeum Powstania Warszawskiego wszelkich świadectw Rzezi Woli oraz pamiątek po tych, którzy zginęli w pierwszych dniach walki.


Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski podkreślił, że uczestnicy marszu dotarli do „jednego z najpotworniejszych miejsc na świecie” i świadectwa zbrodniczego rozkazu Hitlera o wymordowaniu wszystkich mieszkańców miasta. Przypomniał, że mimo późniejszego odwołania tego rozkazu, do końca walk ginęli cywile.


U stóp pomnika przemawiał także jeden ze świadków Rzezi Woli Janusz Dzikowski. Jako sześciolatek, wraz z matką, mieszkał w kamienicy przy ulicy Wolskiej 13. Pierwsze pięć dni Powstania Warszawskiego spędził w piwnicy. 5 sierpnia wraz z matką zostali przez Niemców wypędzeni na ulice i pognani do miejsca, w którym prowadzono egzekucje. Wraz z innymi mieszkańcami kamienicy zostali przez Niemców ustawieni pod murem i oczekiwali na rozstrzelanie. W ostatniej chwili przed otwarciem ognia przybyły na miejsce oficer niemiecki nakazał zaprzestanie mordów i skierowanie cywilów do obozu przejściowego w kościele św. Wojciecha. Następnie trafili do obozu w Pruszkowie i obozów w głębi Rzeszy.


Janusz Dzikowski wspominał, że jednym z najbardziej dramatycznych i najmocniej zapisanych w pamięci widoków z ulic Woli jest palenie zwłok pomordowanych oraz rannych, którzy wciąż żyli.


Po zakończeniu przemówień rozbłysło blisko 100 szklanych słupów umieszczonych wzdłuż alei prowadzącej do kurhanu kryjącego prochy zamordowanych, z wypisanymi około 60 tysiącami nazwisk ofiar Powstania Warszawskiego. Zapalono pod nimi specjalnie na tę okazję przygotowane białe znicze.


Janusz Dzikowski zapalił znicz pod słupem, na którym umieszczono nazwiska przedstawicieli jego rodziny.


W kolejnych dniach uroczystości upamiętniające Rzeź Woli odbędą się w innych miejscach pamięci rozsianych na terenie dzielnicy. 6 sierpnia przed kościołem p.w. św. Klemensa odbędzie się ceremonia upamiętnienia trzydziestu księży redemptorystów, którzy zostali rozstrzelani za odmowę opuszczenia klasztoru.


W sobotę w parku im. Edwarda Szymańskiego po raz piąty odbędzie się bieg pamięci „Wola 1944”. Uczestnicy przebiegną symboliczne 1944 metrów. W trakcie imprezy grupa rekonstrukcyjna „Zawiszacy” zaprezentuje m.in. wyposażenie powstańczego kina polowego, szpitala i działalność powstańczej poczty polowej.


Rzeź mieszkańców stołecznej Woli trwała od 5 do 7 sierpnia 1944 r. W masowych egzekucjach zginęło - według różnych szacunków - od 40 do 60 tys. mieszkańców dzielnicy. Ludność była rozstrzeliwana, a ciała zabitych palono. Eksterminacja na dużą skalę zakończyła się 7 sierpnia, jednak w mniejszym stopniu trwała aż do 12 sierpnia, kiedy dowodzący operacją tłumienia Powstania Warszawskiego gen. Erich von dem Bach-Zelewski wydał zakaz mordowania ludności cywilnej. Po wojnie żaden z wykonawców tej zbrodni nie poniósł odpowiedzialności. Przez wiele lat zbrodnie popełnione na Woli nie były dostatecznie upamiętnione. Dopiero w 2004 r. odsłonięto Pomnik Ofiar Rzezi Woli na skwerze przy rozwidleniu alei Solidarności i ulicy Leszno. W roku 2010 Rada Warszawy ustanowiła 5 sierpnia Dniem Pamięci Mieszkańców Woli. (PAP)


Autor: Michał Szukała


pat/


Kraj i świat

2024-06-19, godz. 15:30 Podlaskie/ SG: funkcjonariusze udzielili pomocy kobiecie z urazem oka; polskie służby nie użyły broni Funkcjonariusze SG udzielili pomocy kobiecie z urazem oka przy polsko-białoruskiej granicy, na miejsce wezwali karetkę i kobieta trafiła do szpitala - poinformował… » więcej 2024-06-19, godz. 15:30 Rumunia/ Prezydent: w czwartek powiem, czy będę dalej starać się stanowisko szefa NATO Prezydent Rumunii Klaus Iohannis powiedział w środę, że po czwartkowym posiedzeniu Rady Obrony Państwa powie, czy nadal; będzie się starać o stanowisko… » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 W. Brytania/ Aktywiści z Just Stop Oil spryskali farbą kamienny kręg Stonehenge Aktywiści z organizacji Just Stop Oil, która twierdzi, że walczy ze zmianami klimatu, spryskali w środę pomarańczową farbą megality tworzące jeden z najsłynniejszych… » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 Dania/ Policja usunęła propalestyńskich protestujących po blokadzie parlamentu Duńska policja usunęła 27 osób, które w środę rano w ramach propalestyńskiego protestu zablokowały główne wejście do parlamentu w Kopenhadze. Demonstranci… » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 Podlaskie/ Ponad 150 tys. dzieci i młodzieży w regionie rozpocznie w piątek wakacje Ponad 150 tys. dzieci i młodzieży z woj. podlaskiego rozpocznie w piątek wakacje - poinformował wojewoda Jacek Brzozowski. Razem ze służbami apelował w… » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 Piłkarska LK - rywale Legii i Śląska w 2. rundzie eliminacji niezbyt wymagający W drugiej rundzie eliminacji piłkarskiej Ligi Konferencji Legia Warszawa zmierzy się z lepszym z pary Caernarfon Town FC (Walia) - Crusaders FC (Irlandia Północna)… » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 ME 2024 - Chorwacja - Albania 0:1 (bramka) Grupa B: Chorwacja - Albania 0:1 w 11. min. Bramki: 0:1 Qazim Laci (11-głową). Sędzia: Francois Letexier (Francja).(PAP) mask/ km/ co/ » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 Hołownia w parlamencie Ukrainy: Polska nie godzi się, by reżim rosyjski mordował ukraińskiego ducha (opis) Polska nie godzi się, by opresyjny reżim rosyjski mordował ukraińskiego ducha - oświadczył marszałek Sejmu Szymon Hołownia, przemawiając w środę w Kijowie… » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 Kalisz/ Prezydent z absolutorium i wotum zaufania za 2023 rok Prezydent Kalisza Krystian Kinastowski podczas środowej Sesji Rady Miasta otrzymał absolutorium z wykonania budżetu za 2023 rok oraz wotum zaufania. » więcej 2024-06-19, godz. 15:20 ME 2024 - Stadion Olimpijski w Berlinie areną meczu Polski z Austrią Zbudowany na igrzyska w 1936 roku Stadion Olimpijski (Olympiastadion) w Berlinie będzie gospodarzem sześciu spotkań piłkarskich mistrzostw Europy w Niemczech… » więcej
10111213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »