Radio Opole » Kraj i świat
2021-07-30, 15:30 Autor: PAP

Śląskie/ Powstaje mural upamiętniający podziemny strajk w kopalni Piast

W pobliżu kopalni Piast w Bieruniu, gdzie w grudniu 1981 r. ponad tysiąc górników przez dwa tygodnie strajkowało pod ziemią w proteście przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego, powstaje mural upamiętniający tamte wydarzenia. To część obchodów 40-lecia tego najdłuższego podziemnego protestu.

Autorami projektu muralu, który powstanie na bocznej ścianie czteropiętrowego bloku mieszkalnego w pobliżu kopalni, są Marta Piróg i Marek Grela, tworzący pracownię Czary-Mury. W ub. roku twórcy wykonali w Tychach mural przedstawiający pisarkę Zofię Nałkowską, a wkrótce rozpoczną w tym mieście prace nad malowidłem upamiętniającym zmarłego 27 lat temu wokalistę zespołu Dżem Ryszarda Riedla.


Na muralu znajdą się utrzymane w czarno-białej tonacji postaci strajkujących górników, a także odniesienia do charakterystycznej architektury wież szybowych kopalni Piast, brył węgla i górniczych hełmów. Charakter wydarzeń sprzed 40 lat podkreśli przecinający malowidło nieregularny, biało-czerwony pas.


Przedsięwzięcie jest realizowane przez działające przy katowickiej kopalni Wujek Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, pielęgnujące pamięć m.in. o górniczych strajkach w 1981 r. Stworzenie muralu było możliwe dzięki współpracy Komitetu Honorowego Obchodów 40-lecia Strajku w KWK Piast, Polskiej Grupy Górniczej i samorządu Bierunia. Patronat nad inicjatywą objął marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski.


Prowadzony 650 m pod ziemią podziemny strajk w kopalni Piast trwał od 14 do 28 grudnia 1981 r. Przez 9 dni podobny protest prowadzili wówczas górnicy z sąsiedniej kopalni Ziemowit w Lędzinach - dziś obie kopalnie działają pod wspólnym szyldem. Objęte honorowym patronatem prezydenta Andrzeja Dudy rocznicowe obchody, których kulminację zaplanowano na 14-15 grudnia, zainaugurowano 6 czerwca podczas mszy w warszawskiej Świątyni Opatrzności Bożej. Górnicy ofiarowali wówczas replikę wyrzeźbionej w węglu tablicy, upamiętniającej najdłuższy strajk stanu wojennego. Została ona poświęcona i wmurowana w Panteonie Wielkich Polaków.


Symboliczny dar górników przekazali w czerwcu warszawskiej świątyni szefowie Komitetu Honorowego ds. Obchodów 40-lecia Strajku w KWK Piast: lider górniczej Solidarności Bogusław Hutek i przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Dołowych Jerzy Demski, a także dyrektor kopalni Piast-Ziemowit Krzysztof Krasucki i prezes Polskiej Grupy Górniczej Tomasz Rogala.


Stworzenie muralu upamiętniającego podziemny strajk to jeden z elementów rocznicowych obchodów, w ramach których zaplanowano m.in. otwarcie Izby Pamięci i zagospodarowanie ronda im. Strajku Górników w kopalni Piast w 1981 w Bieruniu, a także okolicznościową wystawę o strajku dla turystów zwiedzających zabytkową kopalnię Guido w Zabrzu.


Bohaterom z Piasta poświęcona będzie również lotna premia w tegorocznym międzynarodowym wyścigu kolarskim Tour de Pologne, odbędzie się też okolicznościowy dwumecz drużyn hokejowych. Przewidziano także plener malarski, wydanie rocznicowego komiksu oraz liczne konkursy dla dzieci i młodzieży. Ważnym punktem obchodów będzie przekazanie Krzyża Wolności i Solidarności dla kościoła św. Brygidy w Gdańsku oraz modlitwy na grobach nieżyjących już przywódców i uczestników strajku.


Trwający dwa tygodnie podziemny strajk w kopalni Piast w Bieruniu był najdłuższym tego typu protestem w powojennej historii górnictwa. Nieco krócej - 9 dni - trwał podobny strajk w sąsiedniej kopalni Ziemowit w Lędzinach. W każdej z kopalń strajk rozpoczęło ponad 2 tys. górników, a do końca protestów w obu przypadkach dotrwało około tysiąca strajkujących. Górnicy z kopalni Ziemowit przerwali strajk rano w Wigilię 1981 r., górnicy z Piasta spędzili Boże Narodzenie pod ziemią, przy wstrzymanych dostawach żywności i gasnących lampkach. Ostatnie dni strajku, w tym Wigilię, większość strajkującej załogi spędziła już właściwie w ciemnościach, z wydzielanym jedzeniem.


Górnicy z Piasta wyjechali na powierzchnię 28 grudnia, po uzyskaniu od władz gwarancji bezpieczeństwa. Wyjeżdżając śpiewali hymn, a potem modlili się przed ołtarzem św. Barbary. Wracając do domów byli zatrzymywani przez milicję i służbę bezpieczeństwa. Wyłapywano domniemanych przywódców strajku, a prawie wszyscy jego uczestnicy - ponad 900 osób - zostali zwolnieni dyscyplinarnie i musieli pisać podania o ponowne przyjęcie do pracy - większość przyjęto, ale na gorszych warunkach; około 100 osobom nie pozwolono na powrót do pracy.


Jak wynika z danych IPN, w ciągu kilku godziny od zakończenia strajku zatrzymano 18 osób, z których 11 internowano, a 7 aresztowano. Aresztowanych oskarżono m.in. o sprawstwo kierownicze strajku i sądzono w trybie doraźnym. Prokurator żądał dla nich od 10 do 15 lat więzienia i pozbawienia praw publicznych, ale - co było ewenementem w stanie wojennym - zostali uniewinnieni przez sąd. Gdy tylko uniewinnieni górnicy opuścili gmach sądu, zostali ponownie zatrzymani przez SB i internowani. Część z nich zmuszono później do emigracji.(PAP)


autor: Marek Błoński


mab/ pat/


Kraj i świat

2024-06-25, godz. 17:10 Azerbejdżan/ Co najmniej do jesieni zamknięta granica lądowa Władze Azerbejdżanu ogłosiły, że z powodu koronawirusa granica lądowa kraju pozostanie zamknięta do października. Do kraju można dostać się tylko samolotem… » więcej 2024-06-25, godz. 17:10 Pomorskie/ Kolejna edycja Kongresu Kobiet odbędzie się w Trójmieście XVI Ogólnopolski Kongres Kobiet, zaplanowany na wrzesień br., odbędzie się w Trójmieście. Tegorocznym hasłem wydarzenia będzie 'Świat według kobiet'… » więcej 2024-06-25, godz. 17:00 Majszczyk: dążymy do tego, by zmiany w systemie finansowania samorządów weszły od początku 2025 r. (opis) Dążymy do tego, by zmiany w systemie finansowania samorządów weszły w życie od początku 2025 r. - powiedziała we wtorek podczas konferencji BGK wiceminister… » więcej 2024-06-25, godz. 17:00 Ukraina/ Podolak o planie doradców Trumpa: plan pokojowy musi opierać się na prawie międzynarodowym Ukraina doskonale wie, że każdy plan zakończenia wojny z Rosją powinien opierać się na prawie międzynarodowym, a pokój powinien być sprawiedliwy - oświadczył… » więcej 2024-06-25, godz. 17:00 ME 2024 - skład na Francję z Lewandowskim, w bramce Skorupski Robert Lewandowski rozpocznie w podstawowym składzie mecz z Francją w Dortmundzie, ostatni dla piłkarskiej reprezentacji Polski w mistrzostwach Europy 2024… » więcej 2024-06-25, godz. 17:00 W środę wieczorem wspólne posiedzenie klubów PSL i Polski 2050 ws. przyszłości Trzeciej Drogi W środę wieczorem odbędzie się wspólne posiedzenie klubów PSL-TD i Polska 2050-TD; tematem spotkania będą przede wszystkim minione wybory do Parlamentu… » więcej 2024-06-25, godz. 16:50 Prognoza pogody na 26 i 27 czerwca Jak informuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, od Skandynawii po Morze Czarne rozciągać się będzie słaby wyż. Pozostały obszar kontynentu znajdzie… » więcej 2024-06-25, godz. 16:50 Japońska para cesarska rozpoczęła trzydniową wizytę państwową w Wielkiej Brytanii Król Karol III, królowa Camilla oraz następca tronu książę William przyjęli we wtorek w Pałacu Buckingham cesarza Japonii Naruhito i cesarzową Masako… » więcej 2024-06-25, godz. 16:50 USA/ Rok po zakazie aborcji w Teksasie zmarło ok. 13 proc. niemowląt więcej W ciągu roku po wprowadzeniu niemal całkowitego zakazu aborcji w Teksasie zmarło o 12,9 proc. niemowląt (dzieci poniżej 1 roku) więcej - wynika z opublikowanego… » więcej 2024-06-25, godz. 16:50 USA/ NASA:przeciekający skafander uniemożliwił kosmiczny spacer astronautom z ISS Z powodu awarii skafandra dwoje amerykańskich astronautów odwołało zaplanowane prace konserwatorskie na zewnątrz Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS)… » więcej
13141516171819
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »