"Jako Zieloni popieramy europejską inicjatywę obywatelską, która wzywa Komisję Europejską do uwolnienia patentów na szczepionki przeciw koronawirusowi" – powiedział w czwartek rzecznik partii Maciej Józefowicz.

By inicjatywa odniosła skutek, pod musi się pod nią podpisać co najmniej milion osób w Europie; w tym co najmniej 36,6 tys. z Polski. "Na razie podpisów z Polski jest nieco ponad 4000" – powiedział rzecznik, apelując o podpisywanie petycji na stronie internetowej.

Podkreślił, że jedyny sposób na powtrzymanie pandemii to "masowe szczepienia na całym świecie, dla ludzi ze wszystkich krajów", a szczepień nie mogą ograniczać prawa własności intelektualnej. "Chcemy, żeby każdy kraj, każdy zakład farmaceutyczny, jeśli ma warunki, mógł te szczepionki produkować nie zważając na patenty i na zyski koncernów, zyski nie są w tej chwili najważniejsze, najważniejsze jest życie i zdrowie ludzi na całej planecie" – dodał rzecznik.

"Zapewnienie szczepionek wszystkim chętnym podczas śmiertelnej pandemii jest naszym moralnym obowiązkiem. Prywatna firma nie powinna mieć uprawnień do decydowania, kto, kiedy i czy w ogóle uzyska pomoc medyczną, w tym wypadku szczepionkę" – powiedział przewodniczący Zielonych Wojciech Kubalewski

Zaznaczył, że "patenty zapewniają farmaceutycznym koncernom monopolistyczną pozycję na rynku", ale często w finansowaniu badań nad chronionymi rozwiązaniami uczestniczą państwa. "Działanie firm farmaceutycznych w przypadku pandemii COVID-19 ogranicza dostępność i zwiększa koszty terapii dla wielu ludzi, szczególnie w państwach biedniejszych" – dodał przewodniczący.

Przypomniał, że do uwolnienia patentów na szczepionki na COVID-19 wzywają papież Franciszek, prezydent USA Joe Biden, WHO, Amnesty International, naukowcy i nobliści z całego świata, a w Polsce inicjatywę Right to Cure (Prawo do terapii) poparli m.in. rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar i partia Razem.

Zwrócił uwagę, że również WTO "ma w swoich statutach gotowy od dziesięcioleci mechanizm zwalniania poszczególnych patentów medycznych i uwalniania praw do szczepionek". "Komisja Europejska ciągle nie jest zdecydowana, stąd potrzeba naszej inicjatywy" - powiedział. Apelował, by KE ujęła się za tymi, dla których dostępność szczepionek jest „blisko zerowa” z powodu praw patentowych.

"Pandemia to globalny problem. Szczepienia w biednych krajach chronią także tych, którzy żyją w bogatszych częściach świata" – przypomniała Urszula Dragan z Rady Krajowej Partii Zieloni. "Wirusy nie znają granic, dopóki będą mogły się swobodnie rozprzestrzeniać i namnażać, będziemy mieli do czynienia z nowymi mutacjami, które rozprzestrzenią się po wszystkich krajach, tworząc nowe ogniska epidemii" - dodała. "Dlatego tylko powszechna dostępność szczepionek pomoże nam skutecznie przeciwdziałać pandemii" – powiedziała.

Dorota Zawadzka z warszawskiego koła partii zwróciła uwagę, że "bogate państwa zarezerwowały sobie znaczną część szczepionek; to, co zostało przeznaczone dla krajów biednych, to ok. 1 proc.". Podkreśliła, że globalny system dobrowolnego dzielenia się szczepionkami (Covax) – inicjatywy oficjalnie wspieranej przez państwa zachodnie - „jest skrajnie niedofinansowany".

"Przy obecnym tempie produkcji i dystrybucji szczepionek biedniejsze kraje będą mogły zaszczepić swoich obywateli w okolicach 2024 r., a wiemy, że aby uzyskać populacyjną, trzeba zaszczepić 70-80 proc. ludzi na całym świecie" - mówiła. Także Zawadzka zwróciła uwagę, że "mnóstwo publicznych pieniędzy zostało zainwestowanych w prace nad szczepionkami, niestety okazuje się, że zarabiają na tym tylko prywatne firmy".

Inicjatywa obywatelska Right To Cure zmierza do zawieszenia ochrony patentowej szczepionek na koronawirusa, tak, żeby mógł je produkować cały świat. Inicjatywa, popierana przez kilkaset organizacji z całej Europy, w tym grupę Zielonych w Parlamencie Europejskim, wzywa Komisję Europejską do zapewnienia, aby prawa własności intelektualnej, w tym patenty, nie ograniczały dostępności jakiejkolwiek opracowanej w przyszłości szczepionki lub terapii przeciw COVID-19. By inicjatywa była skuteczna, do 1 maja 2022 r. trzeba pod nią zebrać milion mln podpisów z co najmniej siedmiu krajów Europy.

W ubiegłym tygodniu USA Joe Biden poparł inicjatywę, przeforsowaną na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO) przez Indie i RPA, by zawiesić prawa własności intelektualnej firm farmaceutycznych do szczepionek przeciw COVID-19.

Umożliwiłoby to produkcję szczepionek przez biedniejsze kraje, gdzie dostęp do tych preparatów jest bardzo ograniczony. Propozycję popierają organizacje pomocowe, sprzeciwiają się jej przedstawiciele branży farmaceutycznej, argumentując, że nie zwiększyłoby to podaży szczepionek. Z rezerwą do propozycji odniósł się rząd Niemiec przekonując, że ochrona własności intelektualnej jest źródłem innowacji. Kanclerz Angela Merkel przestrzegła, że z uwolnionych technologii mogłyby skorzystać Chiny i wzmocnić swoją pozycję.(PAP)

autor: Jakub Borowski

brw/ par/