Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-12-19, godz. 16:02 Nawet policjantom próbował wmówić, że jest z CBŚP. Próba oszustwa w Namysłowie Senior z gminy Namysłów nie dał się oszukać metodą 'na policjanta'. Do 89-latka zadzwonił mężczyzna podający się za funkcjonariusza. Oszust przekonywał… » więcej 2024-12-19, godz. 15:32 Z geografią za pan brat. Opolski uczeń Jakub Śmierciak z olimpijskimi sukcesami Dwie olimpiady ogólnopolskie i jedna międzynarodowa - Opole ma wybitnego ucznia. To Jakub Śmierciak z Liceum Ogólnokształcącego nr 3 w Opolu, który jest… » więcej 2024-12-19, godz. 15:12 Zakład Karny w Nysie pomaga zwierzętom. Zbiórka w czasie świątecznego jarmarku Degustacja świątecznych potraw, stoiska z rękodziełem, warsztaty z ozdabiania pierników, czy malowania świątecznych figurek - to tylko niektóre z atrakcji… » więcej 2024-12-19, godz. 14:50 Budżet Opola na 2025 rok uchwalony. "To dobra perspektywa dla miasta" - To ambitny, trafny, ale i rozsądny budżet - mówił podczas sesji rady miasta prezydent Opola Arkadiusz Wiśniewski. » więcej 2024-12-19, godz. 14:45 Wydłuża się remont dworca kolejowego w Głubczycach. Samorząd szuka nowego wykonawcy Opóźnia się drugi etap prac remontowych byłego dworca kolejowego w Głubczycach. Wykonawca, który będzie odtwarzał i przeprowadzi renowację zabytkowej… » więcej 2024-12-19, godz. 13:14 Stłuczka obok dworca w Opolu. Jedno z aut to nieoznakowany radiowóz [AKTUALIZACJA] Dwa samochody osobowe zderzyły się około 11:30 na ulicy 1 Maja w Opolu obok Centrum Przesiadkowego Opole Główne. » więcej 2024-12-19, godz. 12:51 Opole: policja zatrzymała potencjalnego włamywacza do piwnic. Apel do mieszkańców Opolanina podejrzewanego o włamania do piwnic w stolicy regionu zatrzymali dzisiaj (19.12) rano policjanci z komisariatu w Opolu. » więcej 2024-12-19, godz. 12:15 "Nie ma żadnego kryzysu, wystarczy przestrzegać konstytucji i prawa". Poseł Janusz Kowalski w Radiu Opole Poseł Prawa i Sprawiedliwości Janusz Kowalski w Porannej Rozmowie Radia Opole odniósł się do sprawy subwencji budżetowej dla tej partii. » więcej 2024-12-19, godz. 11:15 "Stała się seryjną zabójczynią". Jest ostateczny wyrok za zabójstwo 4 dzieci w Ciecierzynie Nie ma już możliwości zmiany kary dożywotniego więzienia dla Aleksandry J. za zabójstwo czworga noworodków w Ciecierzynie (gmina Byczyna) w latach 2013-2018… » więcej 2024-12-19, godz. 11:02 Piątek 13. w praktyce. Długa lista grzechów 27-latka za kierownicą w Strzelcach Opolskich Pijany, bez prawa jazdy, poszukiwany i z fałszywymi tablicami rejestracyjnymi. Taką kumulację przestępstw i wykroczeń popełnił 27-letni mieszkaniec gminy… » więcej
6789101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »