Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-12-09, godz. 19:15 Nowi policjanci ślubowali, a zasłużeni funkcjonariusze odebrali odznaki resortowe Opolski garnizon policji zyskał 11 nowych funkcjonariuszy. Podczas dzisiejszej (09.12) uroczystej zbiórki w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Opolu miało miejsce… » więcej 2024-12-09, godz. 18:00 Kolejny fragment drogi na trasie Zawada - Turawa zmodernizowany. To lepszy komfort jazdy Powiat opolski wyremontował kolejny odcinek drogi na trasie Zawada-Turawa. Jak informuje Piotr Rybczyński, dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych w Opolu, docelowo… » więcej 2024-12-09, godz. 17:45 Gmina Prudnik chce odbudować zniszczoną przez powódź halę sportową W Prudniku liczą na 25 mln zł państwowego wsparcia na odbudowę zniszczonej przez powódź hali sportowej przy ul. Łuczniczej. Brak tego obiektu jest problemem… » więcej 2024-12-09, godz. 16:57 "Jest fajnie". Dzieci z Zespołu Szkół Specjalnych w Opolu imprezowały z mikołajem Integracja przez wspólną zabawę, tańce i gry, a to wszystko w świątecznym klimacie. W Zespole Szkół Specjalnych przy ulicy Torowej w Opolu odbyła się… » więcej 2024-12-09, godz. 16:02 12 lat w więzieniu za usiłowanie zabójstwa w Ozimku 12 lat i 3 miesiące pozbawienia wolności - taki wyrok usłyszał dziś (09.12) w Sądzie Okręgowym w Opolu 28-letni Krzysztof K.. Mężczyzna jest oskarżony… » więcej 2024-12-09, godz. 15:48 Mieszkańcy Opola poszukiwani listami gończymi. Widziałeś ich? Zawiadom policję Sąd Rejonowy w Opolu wydał listy gończe za mężczyznami, którzy dopuścili się pobicia, rozboju i kradzieży. Mieszkańcy stolicy regionu ukrywają się… » więcej 2024-12-09, godz. 15:23 Prudniccy kryminalni błyskawicznie odnaleźli dwie nastolatki. Cały dzień nie było z nimi kontaktu Mniej niż pół godziny od zgłoszenia zajęło prudnickim policjantom odnalezienie dwóch nastolatek. Zaniepokojeni rodzice zadzwonili na komendę w piątek… » więcej 2024-12-09, godz. 15:21 W głubczyckim Rolniczaku czuć już klimat zbliżających się świąt. Uczniowie piekli pierniczki Każdego roku w grudniu, przed Bożym Narodzeniem, uczniowie Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Głubczycach przygotowują tradycyjne, świąteczne… » więcej 2024-12-09, godz. 14:46 Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach czeka rozbudowa i modernizacja 75 milionów złotych będzie kosztować rozbudowa i modernizacja Regionalnego Ośrodka Psychiatrii Sądowej w Branicach. Inwestycja zostanie zrealizowana z budżetu… » więcej 2024-12-09, godz. 14:30 Kobiety chcą uczyć się samoobrony. Kurs z wolnymi miejscami jest planowany na styczeń Dużym zainteresowaniem cieszą się kolejne edycje zajęć samoobrony dla kobiet z policyjnymi instruktorami. Kolejna seria jest planowana na styczeń. » więcej
30313233343536
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »