Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-06-07, godz. 16:30 Kilkudziesięciu nowych doktorów i kilku doktorów habilitowanych ma Uniwersytet Opolski 46 doktorów oraz 7 doktorów habilitowanych odebrało oficjalnie dyplomy tytularne na Uniwersytecie Opolskim. Prace obronili między kwietniem ubiegłego a tego… » więcej 2024-06-07, godz. 14:59 Trwa remont byłego dworca kolejowego w Głubczycach. Do końca prac daleka droga Dobiega końca pierwszy, podstawowy etap prac remontowych byłego dworca kolejowego w Głubczycach. Zdewastowany budynek zabezpieczono przed dalszym niszczeniem… » więcej 2024-06-07, godz. 14:15 "Oskarżony nie mógł przewidzieć, że trafi w tętnicę udową". Jest wyrok po tragicznej libacji w Opolu Śmiertelnie dźgnął nożem mężczyznę w udo, ale został skazany za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu Grzegorz… » więcej 2024-06-07, godz. 13:39 Ponad 300 wystawców, kilkadziesiąt tysięcy odwiedzających. Ruszyła Opolagra [ZDJĘCIA] Ruszyła największa wystawa rolnicza w południowo-zachodniej Polsce - Opolagra. Ponad 300 wystawców z branż rolniczej i okołorolniczych prezentuje swoje oferty… » więcej 2024-06-07, godz. 12:31 8. Festiwal Książki w Opolu otwarty. Pierwsi czytelnicy już na miejscu Targi książki, spotkania autorskie, dyskusje i koncerty muzyczne - tak w skrócie wygląda 8. Festiwal Książki w Opolu. Za nami już pierwsze spotkania autorskie… » więcej 2024-06-07, godz. 12:16 Chciał sprzedać pompę, stracił sporą kasę. Mieszkaniec Brzegu ofiarą oszustów Ponad 2 tysiące złotych stracił 46-letni mieszkaniec Brzegu, który padł ofiarą internetowych oszustów. » więcej 2024-06-07, godz. 11:21 Policja rozbiła gang narkotykowy. Zyski grupy szły w miliony [ZDJĘCIA, FILM] Zorganizowaną grupę przestępczą handlującą narkotykami rozbili opolscy policjanci. Zatrzymanych zostało 6 mężczyzn, w tym jeden na gorącym uczynku, zabezpieczono… » więcej 2024-06-07, godz. 10:59 Pożar busa przy Domańskiego w Opolu. Autem podróżowały dzieci [ZDJĘCIA] Do pożaru busa doszło o poranku przy ul. Domańskiego w Opolu. Zgłoszenie o pożarze wpłynęło do służb około godziny 9:30. » więcej 2024-06-07, godz. 09:46 Kontrabanda na A4. Na pace busa milion sztuk papierosów Milion sztuk papierosów bez polskich znaków akcyzy znaleźli na pace dostawczego busa funkcjonariusze opolskiej Krajowej Administracji Skarbowej. » więcej 2024-06-07, godz. 09:32 W niedzielę wybory do Parlamentu Europejskiego. W naszym okręgu 70 kandydatów - Te wybory są specyficzne. Liczba mandatów przypadająca na dany okręg jest ruchoma - przyznał w Porannej Rozmowie Radia Opole dr Rafał Tkacz,  dyrektor… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »