Radio Opole » Dobrze być w formie
2023-06-30, 07:00 Autor: Czechowicz Katarzyna / PAP

Polka w „Science” o nocnym zanieczyszczeniu światłem sztucznym

San Diego oświetlone nocą, zdjęcie poglądowe.[fot. elements.envato.com]
San Diego oświetlone nocą, zdjęcie poglądowe.[fot. elements.envato.com]
Nadmierna ekspozycja na światło w nocy może nie tylko powodować problemy ze snem, ale także zwiększać ryzyko wystąpienia chorób takich jak: nadciśnienie, otyłość, depresja, cukrzyca czy nawet nowotwory. Pracę na ten temat opublikowała w „Science” polska badaczka z Gdańska, kierująca międzynarodowym zespołem naukowców.
Dr inż. arch. Karolina Zielińska-Dąbkowska z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej jest główną autorką artykułu na temat wpływu nocnego zanieczyszczenia światłem sztucznym na zdrowie ludzi. Do udział w badaniu zaprosiła ekspertów z Europy i Stanów Zjednoczonych: m.in. z Harvard Medical School, Medical University of Vienna i Thomas Jefferson University.

Termin zanieczyszczenie światłem utrwalił się w nauce jako suma wszystkich negatywnych skutków nadmiernej nocnej ekspozycji na światło dla środowiska i dla człowieka. Zlikwidowanie nocnego oświetlenia, np. zabytków, wprowadzone w niektórych miastach w wyniku kryzysu energetycznego, naukowcy postrzegają jako krok we właściwym kierunku. Jednak środki ochronne można podjąć także we własnych czterech ścianach, np. zamiast silnego światła z dużą zawartości niebieskiej barwy, stosować ciepłe, bursztynowe źródła oświetlenia.

Badanie polegało na syntezie i analizie prac naukowych z ostatnich lat dotyczących wpływu nocnego zanieczyszczenia światłem sztucznym na zdrowie publiczne. Autorzy przedstawili w nim aktualny stan wiedzy, wskazali obszary krytyczne dla przyszłych badań i zwrócili uwagę na podejmowane ostatnio w tym zakresie kroki polityczne, odwołując się m.in. do skutków kryzysu energetycznego. Przedstawili także swoje propozycje naprawcze, w tym rekomendacje ograniczania i lepszego zarządzania oświetleniem na terenach miejskich.

"Przeprowadzone dotychczas badania pokazują, że nadmierna ekspozycja człowieka na światło w nocy może zakłócać rytm okołodobowy, w tym fizjologię, ograniczając wydzielanie melatoniny i zaburzać sen - mówi dr inż. Karolina Zielińska-Dąbkowska, cytowana na stronie internetowej uczelni. - Pojawia się też coraz więcej prac wskazujących na to, że może także zwiększać ryzyko występowania przewlekłych chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, otyłość, depresja i wiele innych".
Wiele funkcji naszego organizmu, w tym produkcja hormonów, regulowanych jest i dyktowanych przez następujące po sobie pory dnia i nocy. Zbyt duża ilość sztucznego światła w czasie, kiedy powinny panować ciemności, upośledza ten naturalny rytm, a co za tym idzie także pracę układu hormonalnego.

Zaburzone zostaje np. wydzielanie melatoniny - hormonu ułatwiającego zasypianie, stąd problemy ze snem i przewlekłe zmęczenie.

Ekspozycja na światło w nocy obciąża także układ wzrokowy, bowiem nawet te bodźce wzrokowe, które pozostają niezauważone przez śpiących, mogą uruchamiać procesy, które zakłócają kluczowe mechanizmy naprawcze w naszym ciele.

Rozwój chorób układu krążenia i nowotworów również może się wiązać z narażeniem na sztuczne światło w czasie nocy. Istnieją dowody na zwiększone ryzyko zachorowania na raka u osób, które regularnie pracują w nocy.

Ekspozycja, o której mowa, osłabia także układ odpornościowy i jest uważana za czynnik ryzyka cukrzycy typu 2, wysokiego ciśnienia krwi, otyłości i depresji.

"Badania nad skutkami ekspozycji na światło w nocy przedstawiają niepokojący obraz – mówi współautorka omawianego badania, dr Eva Schernhammer z Wiednia. - W związku z tym narastającym problemem pilnie opowiadamy się za dalszymi badaniami naukowymi, które obejmą np. analizę indywidualnej ekspozycji na światło dochodzące z zewnątrz do pomieszczeń". Jej zdaniem dogłębne zrozumienie tego problemu jest niezbędne, by sformułować wiarygodne zalecenia dotyczące stosowania oświetlenia zewnętrznego w nocy i przekonać polityków do działań na rzecz zmniejszenia zanieczyszczenia światłem.

"Naukowcy coraz poważniej podchodzą do tego tematu, ale - jak sygnalizujemy w artykule - potrzebne są dodatkowe badania środowiskowe, na podstawie których można byłoby opracowywać metody prewencji i zarządzania zanieczyszczeniem światłem sztucznym, a także tworzyć wytyczne dla projektantów oraz producentów opraw i źródeł światła, aby takie oświetlenie było zdrowsze i bezpieczniejsze" - dodaje dr inż. Zielińska-Dąbkowska.
Jak podkreśla naukowczyni, publikacja na temat nocnego zanieczyszczenia światłem w tak prestiżowym czasopiśmie jak "Science" (https://doi.org/10.1126/science.adg5277) pokazuje wyraźnie, że publiczna dyskusja na temat tego zagadnienia wchodzi na nowy poziom. Widać to zresztą w rosnącej liczbie artykułów w ostatnich pięciu latach oraz we wzroście świadomości społeczeństwa.

"Publikacja w ’Science’ i moje dwa wcześniejsze artykuły na ten temat w czasopiśmie ’Nature’ są o tyle ważne, że pokazują potrzebę i wartość badań interdyscyplinarnych, a także to, że praktycy-architekci mogą mieć coś ważnego do powiedzenia na forum międzynarodowym" – podsumowuje autorka badania.

Katarzyna Czechowicz (naukawpolsce.pl)

Dobrze być w formie

2024-06-13, godz. 07:00 Roślinne diety chronią zdrowie – pokazuje 20 lat badań Według analizy badań przeprowadzonych w ciągu ostatnich dwóch dekad roślinne diety wydają się chronić przed różnymi schorzeniami, w tym nowotworami i… » więcej 2024-06-12, godz. 07:00 Partnerzy w zdrowiu - rola mężczyzn w profilaktyce zdrowia kobiet Według raportu „Rozmowy Polek i Polaków o zdrowiu intymnym” przygotowanego na zlecenie Gedeon Richter Polska nawet 30 proc. [1] mężczyzn ma duże trudności… » więcej 2024-06-11, godz. 16:26 Japonia: Zmarł odkrywca statyn obniżających cholesterol Zmarł Akira Endo, japoński biochemik, odkrywca statyn obniżających poziom cholesterolu. Jego odkrycie zrewolucjonizowało medycynę stając się podstawą… » więcej 2024-06-11, godz. 07:00 Zanieczyszczenie powietrza sprzyja demencji Obecne w powietrzu zanieczyszczenia powodują stany zapalne i zwiększają ryzyko demencji. Taki wniosek wynika z obszernego, długofalowego badania. Naukowcy… » więcej 2024-06-10, godz. 07:00 Neurolodzy przywrócili sparaliżowanym kończynom siłę Osoby ze sparaliżowanymi kończynami będą mogły ponownie podnosić przedmioty i ruszać palcami, na przykład po to, by posłużyć się telefonem komórk… » więcej 2024-06-07, godz. 07:00 Raport NFZ: w 2035 r. na świecie będą 4 mld osób z nadwagą lub otyłością Według prognoz w 2035 r. na świecie będą 4 mld osób z nadwagą lub z chorobą otyłościową, a w Polsce ponad 35 proc. dorosłych mężczyzn i ponad 25 proc… » więcej 2024-06-06, godz. 07:00 Nowoczesne terapie, badania genetyczne w onkologii Konieczna jest zmiana postrzegania onkologii i zwrócenie większej uwagi na profilaktykę - uważa dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii profesor Beata Jag… » więcej 2024-06-05, godz. 07:00 Onkolog o bezpłatnych szczepieniach przeciwko HPV W Polsce każda osoba do 18. roku życia może być bezpłatnie zaszczepiona przeciwko wirusowi HPV. 1 czerwca minął rok od wprowadzenia bezpłatnych szczepień… » więcej 2024-06-04, godz. 07:00 Diagności laboratoryjni o przygotowaniach pacjentów do badań Do każdych badań laboratoryjnych pacjent powinien odpowiednio się przygotować - przypominają diagności laboratoryjni. » więcej 2024-06-03, godz. 07:00 Fundacja WHC - kobiety muszą czekać w kolejkach do specjalisty średnio pół roku Kolejki do lekarzy są coraz dłuższe. Średnio pół roku muszą czekać kobiety na wizytę do specjalisty, rok temu było to 3 i pół miesiąca - wynika najnowszego… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »