Prawdopodobnie najnowszą akcją dezinformacyjną przygotowaną przez Moskwę jest rozpowszechniane w mediach społecznościowych nagranie wideo, na którym prezydent USA Joe Biden grozi nałożeniem sankcji na RPA i rządzącą partię, jeśli wygra ona nadchodzące wybory parlamentarne.

Na nagraniu słychać, jak Biden mówi: "Jeśli ANC wygra następne wybory, nałożymy natychmiastowe sankcje i ogłosimy RPA wrogim państwem. Poprze nas w tym cała Unia Europejska i razem będziemy walczyć o wolność mieszkańców RPA. To jest nasze przesłanie dla świata".

Wideo rozpaliło południowoafrykańskich użytkowników mediów społecznościowych. Szybko okazało się, że materiał jest wytworem sztucznej inteligencji, korzystającej z generatora głosu celebrytów Parrot AI.

RPA przygotowuje się do najważniejszych od 30 lat wyborów, w których 29 maja wyłoniony zostanie prezydent i skład parlamentu. ANC, rządzący krajem od obalenia apartheidu w 1994 roku, w kwietniowych sondażach uzyskiwał ledwo 40 proc. poparcia i po raz pierwszy będzie musiał zawiązać koalicję, aby rządzić.

Rosja jako główny aktor dezinformacji w RPA, oprócz forsowania narracji mających na celu polaryzację społeczności, podsycanie nieufności i wzmacnianie ANC, „wykorzystuje wpływowych mieszkańców RPA do promowania prorosyjskich narracji w kraju i za granicą" - czytamy w raporcie ACSS, think tanku ministerstwa obrony USA, założonego i finansowanego przez amerykański Kongres.

Dowodem ma być działalność córki byłego prezydenta Jacoba Zumy, Duduzile Zuma-Sambudly, która razem z innymi południowoafrykańskimi influencerami odegrała kluczową rolę w kampaniach #IStandWithPutin i #IStandWithRussia (ang. stoję po stronie Putina, stoję po stronie Rosji), rozpoczętych wkrótce po pełnowymiarowej inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku. Zuma-Sambudla odwiedziła wówczas Rosję.

Wzrost dezinformacji w Afryce został ułatwiony przez eksplozję popularności mediów społecznościowych. Na całym kontynencie jest ok. 400 mln aktywnych użytkowników mediów społecznościowych i ok. 600 mln użytkowników internetu.

Rosyjska dezinformacja skoncentrowana jest nie tylko na RPA.

Celem około 190 udokumentowanych kampanii dezinformacyjnych w Afryce jest destabilizacja demokracji, wzmocnienie junt wojskowych i podważenie wpływów Zachodu. Kampanie były prowadzone wobec co najmniej 39 krajów afrykańskich, z czego w 72 przypadkach prowadzone były w Afryce Zachodniej, w 33 w Afryce Wschodniej, 25 w Afryce Południowej, 21 w Afryce Środkowej, 15 w Afryce Północnej; pozostałe ACSS określił jako transafrykańskie.

Liczba kampanii dezinformacyjnych, w większości prowadzonych przez Moskwę, ale też przez Chiny, wzrosła w Afryce niemal czterokrotnie od 2022 r.

W raporcie ACSS stwierdzono, że kraje afrykańskie, które przestrzegają limitów kadencji prezydenckich, a więc z silniejszymi mechanizmami demokratycznej kontroli, są mniej podatne na sponsorowaną z zagranicy dezinformację.

Z Monrowii Tadeusz Brzozowski (PAP)

tebe/ akl/