W wydarzeniu połączonym z uroczystym zakończeniem prezentacji wystawy pod tym samym tytułem wezmą udział zastępcy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Polejowski i dr Mateusz Szpytma. Odbędzie się także kuratorskie oprowadzenie po wystawie.

Dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk przypomni historię powstania wystawy, opowie o projektach edukacyjnych poświęconych popularyzacji historii polskich Sokołów w USA oraz dalszych planach związanych z ekspozycją. W wydarzeniu udział weźmie on-line prezes Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce Timothy Kuzma z Pittsburgha (USA).

Po uroczystości odbędzie się dyskusja o albumie "Ramię krzep – Ojczyźnie służ+. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce". W rozmowie o pracy nad publikacją, źródłach wykorzystanych do przygotowania albumu i wyzwaniach związanych z przygotowywaniem przez archiwistów wystawy muzealnej wezmą udział pracownicy AIPN, a zarazem współautorzy albumu: dr Justyna Staroń i Krzysztof Pawluczuk oraz kurator wystawy Grzegorz Trzyna.

Po dyskusji artyści z Teatru Muzycznego "Od Czapy" wykonają utwory związane z polskim ruchem sokolim w USA i zamieszczane w ich śpiewnikach.

Album "Ramię krzep – Ojczyźnie służ+. 135. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce" to zbiór artykułów na temat historii i działalności polskiego ruchu sokolego w Stanach Zjednoczonych. Autorzy przedstawiają w nim genezę sokolstwa w USA, jego związki z Polską, działalność patriotyczną i wychowawczą. Omawiają także zaangażowanie ruchu na rzecz „sprawy polskiej”, podkreślając wkład organizacji w odzyskanie przez Polskę niepodległości.

Album i wystawa archiwalno-muzealna pod tym samym tytułem powstały w oparciu o bezcenne zbiory Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce, przekazane do zasobu Archiwum IPN w 2019 r. W skład kolekcji wchodzą dokumenty dotyczące działalności polskiego Sokolstwa w Ameryce oraz korespondencja, prasa, fotografie, a także mundury, sztandary i odznaczenia tej organizacji.

Od września 2022 r. na wystawie „Ramię krzep – Ojczyźnie służ. 135 rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce" zaprezentowano niemal czterysta unikalnych eksponatów, w tym m.in.: list przewodniczącej Polskiego Białego Krzyża Heleny Paderewskiej do Agnieszki Wisły, odznaki związane z Sokolstwem, liczne zdjęcia czy "Memoriał do cywilizowanych narodów świata w sprawie Polski" przekazany przez Związek Sokołów Polskich w Ameryce na początku 1915 r. prezydentowi Stanów Zjednoczonych oraz wszystkim ambasadorom rezydującym w Waszyngtonie. Uzupełnieniem ekspozycji oryginalnych dokumentów i artefaktów są interaktywne pulpity i projekcje multimedialne, a wśród nich fabularyzowany dokument zrealizowany w 1932 r. z okazji 15-lecia rekrutacji do Armii Polskiej we Francji przeprowadzonej na terenie USA i Kanady w czasie I wojny światowej.

Wystawę "Ramię krzep – Ojczyźnie służ" będzie można zobaczyć także podczas Kongresu Pamięci Narodowej organizowanego przez IPN w dniach 13-15 kwietnia 2023 r. na stadionie PGE Narodowy w Warszawie.(PAP)

autor: Maciej Replewicz

mr/ dki/