Do realizacji w ramach programu Kolej Plus w całym kraju zakwalifikowano 34 inwestycje kolejowe zgłoszone przez samorządy z 11 województw. Do 2028 r. na realizacje projektów przewidziano wydanie łącznie 13,2 mld zł, w tym 11,2 mld zł stanowią środki budżetu państwa, a około 2 mld zł zapewniają samorządy.

Inwestycje w ramach programu Kolej Plus mają uzupełnić sieć kolejową o połączenia miejscowości o populacji powyżej 10 tys. mieszkańców, które nie mają dostępu do połączeń pasażerskich z miastami wojewódzkimi lub takich, które mają dostęp do kolei, ale istniejące połączenia wymagają usprawnienia.

W Wielkopolsce w ramach programu mają zostać zrewitalizowane cztery linie kolejowe - do Międzychodu, Czarnkowa, Gostynia i Śremu - a jedna, pomiędzy Koninem a Turkiem, zostanie zbudowana od podstaw. Łącznie w regionie ma powstać ponad 200 km szlaków kolejowych. Szacunkowa łączna wartość wszystkich projektów Kolei Plus w Wielkopolsce wynosi około 2,2 mld zł.

Członek zarządu, dyrektor ds. realizacji inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych SA Arnold Bresch wskazał, że dzięki podpisanym w piątek umowom strona kolejowa w ciągu miesiąca ogłosi przetargi na przygotowanie dokumentacji projektów, a w przypadku linii do Gostynia, w późniejszym terminie, przetargu na zaprojektowanie i wykonanie prac.

Bresch zapewnił, że przygotowując programy realizacji poszczególnych projektów założono 15 proc. rezerwę finansową na nieprzewidziane dodatkowe koszty i 15 proc. bufor na waloryzację umów. „Mamy doświadczenie, jako spółka, ogłaszamy przetargi, widzimy, że sytuacja na rynku się zmienia m.in. dlatego, że kończymy krajowy program kolejowy i nie ma wielkiej podaży przetargów na rynku. Oczekujemy, że te projekty, które będą za chwilę ogłaszane, będą miały dla nas korzystne warunki cenowe” – powiedział.

Wyliczył, że w całym województwie zostanie odbudowanych 140 km linii kolejowych, 22 km zostaną zrewitalizowane a na długości 38 km powstanie nowa linia kolejowa pomiędzy Koninem i Turkiem.

Szacunkowa wartość budowy nowej, 38 km, jednotorowej, zelektryfikowanej linii pomiędzy Koninem a Turkiem oszacowano na 661 mln zł. Ma ona pozwolić na przejazd pociągów z Turku do Poznania z prędkością 120 km/h w czasie 2 godz. i 10 min. Czas przejazdu między Turkiem a Koninem ma wynosić 42 minuty.

Koszt zrewitalizowania zamkniętej w latach 90-tych XX w., mierzącej 21 km długości linii pomiędzy Śremem a Czempiniem, oszacowano na 355 mln zł. Po elektryfikacji i dostosowaniu jej do prędkości 120 km/h czas przejazdu ze Śremu do Poznania ma wynieść około 55 minut.

157 mln zł ma kosztować rewitalizacja, bez elektryfikacji, mierzącej 22 km linii kolejowej łączącej Gostyń z Kąkolewem. Dzięki inwestycji podróż pociągiem między Gostyniem a Poznaniem ma zająć około 1 godz. i 50 minut. Według zapewnień PKP PLK za trzy miesiące kolejarze mają ogłosić przetarg na zrealizowanie tej inwestycji w formule "zaprojektuj i buduj".

Odtworzenie połącznia Międzychodu z Poznaniem przez Szamotuły będzie kosztować 438 mln zł. Według założeń mierząca 56 km linia Międzychód – Szamotuły nie zostanie zelektryfikowana. Zakładany czas przejazdu między Poznaniem a Międzychodem ma wynieść 1 godzinę i 25 minut.

Z kolei 603 mln zł wyniesie koszt rewitalizacji linii pomiędzy Czarnkowem, Rogoźnem i Wągrowcem 64 km. Trasa nie zostanie zelektryfikowana. Czas przejazdu między Czarnkowem a Poznaniem po zakończeniu inwestycji oszacowano na 1 godz. i 40 min.

Marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak podkreślił, że to nie samorząd będzie budować, modernizować a potem odpowiadać za infrastrukturę kolejową. Zaznaczył, że strona samorządowa partycypuje w 15 proc. wartości projektów.

"Odpowiedź na pytanie, czy nas będzie stać na sfinansowanie tych inwestycji dopiero przed nami. Dzisiaj stać nas na to, żeby sfinansować przygotowanie dokumentacji, z której wynikną kosztorysy, i wtedy będziemy wiedzieli, jakich się spodziewać kwot dotyczących tych inwestycji” – powiedział.

Marszałek odniósł się też do protestu niektórych mieszkańców Konina sprzeciwiających się połączeniu ich miasta z Turkiem w wariancie linii, która przebiegałaby blisko budynków mieszkalnych. „Nie jest to nasza decyzja. Jest to droga przed inwestorem, czyli spółką PKP PLK, aby przeprowadzić wszystkie uzgodnienia terenowe z samorządami lokalnymi, jak również jak rozumiem w konsultacji z mieszkańcami, żeby ostateczny faktyczny przebieg linii kolejowej nie budził kontrowersji i nie naruszał praw mieszkających tam osób” - zaznaczył samorządowiec.

„Wszystkie te odcinki, przywrócenie ich do ruchu, to są szanse rozwojowe. Zdajemy sobie sprawę, że oferta zeroemisyjna transportu, transport zbiorowy, to jest coś, co jest niezbędne i konieczne, jeśli chcemy być nowoczesnym, europejskim regionem” – powiedział marszałek Woźniak.

Odpowiedzialny za kwestie transportu w samorządzie regionu wicemarszałek województwa wielkopolskiego Wojciech Jankowiak wskazał, że w pięć projektów zaangażowało się łącznie 43 samorządowych partnerów – gmin i powiatów.

Jak dodał, to samorząd województwa zabezpieczył w swoim budżecie 330 mln zł, czyli 15 proc. szacowanej wartości projektów Kolei Plus w Wielkopolsce. „Mamy dżentelmeńskie umowy z wszystkimi podmiotami zainteresowanymi, że połowę tej kwoty zwrócą zainteresowane samorządy” – powiedział.

W rozmowie z dziennikarzami Jankowiak przypomniał, że trzy z pięciu ujętych w programie Kolej Plus linii, były "przedmiotem zainteresowania" samorządu regionu od wielu lat. Wicemarszałek przyznał, że projekt budowy nowej linii do Turku budził wątpliwości władz województwa, głównie przez obawy o faktyczną frekwencję pasażerów na tej trasie. "Postanowiliśmy, żeby się do tego projektu przychylić i włączyć, po to, żeby uszczegółowić na etapie projektowania. I wtedy dopiero rzeczywiście będzie mogła być dana końcowa odpowiedź (na pytanie) czy to przedsięwzięcie ma sens" - powiedział.

”Jeżeli z projektu wyniknie bardzo duże zwiększenie potencjalnych kosztów, poza tym, uszczegółowione analizy wykażą, niestety, że zainteresowanie tą linią może być niepełne, wówczas będzie jeszcze czas, do podjęcia ostatecznej decyzji" - zastrzegł wicemarszałek.

Jankowiak ocenił, że projektowanie dokładnego przebiegu linii do Turku potrwa, co najmniej rok. "Zakładam, optymistycznie, że linie do Międzychodu, Czarnkowa i Śremu powinny nam się w jakiś sposób zbilansować. Dla mnie osobiście jedną wielką niewiadomą jest Turek-Konin" - powiedział.

W czasie piątkowego podpisywania umów przeciwko budowie linii Konin-Turek w obecnie przyjętym wariancie protestowało kilkoro mieszkańców Konina. Jeden z nich, Tomasz Piaseczny, powiedział PAP, że mieszkańcy Konina są pomijani w ustalaniu przebiegu kolei. "Żaden z mieszkańców naszego osiedla, czy mówimy o Brzeźnie, czy o Wilkowie, nie został zaproszony na konsultacje" - zaznaczył.

Dodał, że według obecnych planów trasa kolejowa będzie przebiegać 200 m od jego nieruchomości i przez dom jego sąsiada. Wyraził też obawy, że nowa linia kolejowa będzie uciążliwa dla mieszkańców, m.in. przez generowany hałas.

Arnold Bresch z PKP PLK dopytywany przez dziennikarzy o sprawę linii Konin-Turek zaznaczył, że obecnie jest ona na etapie koncepcji. "Nie mamy jeszcze rozwiązań, które podlegały obowiązkowym uzgodnieniom np. w ramach procedury decyzji lokalizacyjnej, czy decyzji o pozwoleniu na budowę. To jest wszystko przed nami. Jakie będą rozstrzygnięcia będziemy mogli mówić dopiero po przygotowaniu dokumentacji, a dopiero za 30 dni ogłosimy przetarg na tę dokumentację. Także rozstrzygnięć ostatecznych jeszcze nie ma" - zaznaczył.

Podkreślił, że ponieważ mowa jest o inwestycji celu publicznego, "będziemy musieli zważyć czyje racje są ważniejsze i jeżeli będzie to niekorzystne rozwiązanie dla jakichś rodzin, mieszkańców - znajdziemy sposób na zadośćuczynienie".

Bresch ocenił, że najprawdopodobniej jako pierwsze, właściwe prace budowlane, ruszą przy realizacji projektu gostyńskiego, bo w jego przypadku PKP PLK w ciągu trzech miesięcy ogłosi przetarg na wyłonienie wykonawcy, który przeprowadzi inwestycję w formule "zaprojektuj i buduj".

Inwestycje w ramach Kolei Plus mają zostać zrealizowane do 2029 r.(PAP)

autor: Szymon Kiepel

szk/ skr/