"Unia Europejska nie do końca zdaje sobie sprawę z tego, że jeśli Ukraina się załamie, to pełnoskalowa wojna zagrozi kolejnym krajom" - powiedział we wtorek w Brukseli wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego po posiedzeniu Rady UE ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu. Wicepremier, cytowany na stronie resortu, wskazał, że co prawda są wprowadzane kolejne sankcje przeciw Rosji i podejmowane działania pomocowe, ale pojawia się także przyzwyczajenie.

"Przyzwyczajenie jest wrogiem decyzji, bo zarówno opinia publiczna, jak i politycy przyzwyczajają się do tego, że ten konflikt tam trwa. Bomby i rakiety spadają, ale nie na nasz kraj, nie na nasze miasta, tylko gdzieś daleko i tego nie słychać. To jest przerażające, ale my musimy o tym otwarcie mówić" - podkreślił prof. Gliński.

Minister kultury poinformował, że w obradach - za sugestią i namową Polski - w spotkaniu brał również udział minister kultury Ukrainy Ołeksandr Tkaczenko. "Jedynym konkretem, który pojawił się podczas obrad, to lista przywieziona przez ministra ukraińskiego. Lista potrzeb, czyli konkretnych rzeczy, które są potrzebne - generatory, baterie, podstawowe rzeczy niezbędna do zabezpieczenia instytucji kultury i przeżycia w tych dramatycznych czasach. Ta lista faktycznie być może przełoży się na konkretne działania, bo łatwiej jest może działać poszczególnym państwom w sytuacji, kiedy to zapotrzebowanie na pomoc jest skonkretyzowane" - powiedział wicepremier.

Szef polskiego resortu kultury dodał, że po raz kolejny apelował, wraz z przedstawicielami krajów bałtyckich, do Komisji Europejskiej o zablokowanie wszystkich kanałów satelitarnych rosyjskiej propagandy. "Niestety, wciąż jeszcze kilka kanałów - na pewno Rossija24 - działa na platformach satelitarnych, zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i na okupowanych terytoriach na Ukrainie, co wzmacnia rosyjską propagandę. Tego nie powinno być, stąd ponowienie apelu do Komisji Europejskiej o zablokowanie kanałów rosyjskiej propagandy" – przekazał prof. Gliński.

Wicepremier zabrał głos także podczas dyskusji poświęconej kryzysowi energetycznemu w kontekście instytucji kultury. Podkreślił, że spowodowany wojną kryzys energetyczny w UE dotyka wszystkich państw członkowskich, co jest m.in. rezultatem krótkowzrocznej, fatalnej polityki uzależniania Europy od rosyjskiego gazu. "Polska wdrożyła wiele środków w celu złagodzenia negatywnych skutków kryzysu. Wprowadziliśmy m.in. maksymalne ceny energii dla wielu podmiotów, w tym instytucji kultury i uczelni artystycznych. Zamierzamy kontynuować podobne rozwiązanie dla sprzedaży gazu w roku 2023. Niestety, obniżenie stawek VAT na paliwa spotykało się z negatywnym odbiorem Komisji Europejskiej" – zaznaczył.

Minister podkreślił, że na obecnym etapie konieczne jest podjęcie konkretnych działań. "Być może należy zastanowić się nad zredukowaniem kosztów administracji europejskiej. Zaoszczędzone pieniądze mogłyby zasilić specjalny fundusz antykryzysowy na rzecz instytucji kultury" – wskazał prof. Gliński.

"Podpisaliśmy umowę z Radą Europy na organizację w Polsce w Łodzi w przyszłym roku dużego wydarzenia poświęconego tzw. szlakom kulturowym. Jest to program prowadzony przez Radę Europy od wielu lat, który odnosi się do pewnych interesujących szlaków łączących miejsca interesujące z punktu widzenia kultury czy instytucji kultury" – poinformował podczas spotkania z mediami w Brukseli wicepremier.

Prof. Gliński przekazał, że wydarzenie organizowane w Łodzi będzie poświęcone szlakom kulturowym dziedzictwa postindustrialnego. "Z jednej strony są to typowe muzea techniki, ale i centra kultury, które zajmują się nauką, ulokowane w postindustrialnych przestrzeniach. W Łodzi takim przykładem jest Muzeum Włókiennictwa, ale podobnych miejsc jest bardzo dużo, a szlaki kulturowe to ciekawa koncepcja, którą warto rozwijać zarówno z uwagi na wymianę międzykulturową, ale także ze względu na ogromne zainteresowanie publiczności, która lubi muzea poświęcone kwestiom postindustrialnym czy dziedzictwu technicznemu, czego dowodzi olbrzymia frekwencja. Łódź jako miasto w pewnym sensie postindustrialne jest doskonałym miejscem, żeby tego typu wydarzenie o znaczeniu europejskim zorganizować" – podkreślił minister kultury.

12. Doroczne Forum Doradcze Szlaków Kulturowych Rady Europy odbędzie się we wrześniu 2023 r. w Łodzi. Umowę w tej sprawie podpisali we wtorek w Brukseli wicepremier Piotr Gliński i sekretarz wykonawczy Rady Europy Stefano Dominioni.

Wicepremier wraz z czeskim ministrem kultury Martinem Baxą podpisali w Brukseli program współpracy między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Kultury Republiki Czeskiej. Program zakłada wzmocnienie polsko-czeskiej współpracy kulturalnej i szczegółowo normuje współpracę w wybranych dziedzinach kultury. Jak zaznaczono na stronie resortu, program wskazuje istotne dla obu stron formy współpracy i określa jej warunki organizacyjne i finansowe. Potwierdza zasadność organizacji wizyt i pobytów studyjnych specjalistów w dziedzinie kultury, określa zasady wymiany artystów i zespołów artystycznych oraz ich udziału w międzynarodowych festiwalach, wskazuje też formy współpracy w dziedzinie teatru, muzyki, sztuk wizualnych, kinematografii, literatury oraz muzealnictwa.

Przewiduje również współpracę w obszarze polityki pamięci i dziedzictwa niematerialnego. To piąty program współpracy Polski i Czech w dziedzinie kultury. Z inicjatywą podpisania nowego Programu współpracy w dziedzinie kultury wystąpiła strona czeska.

Podczas pobytu w Brukseli polski minister kultury spotkał się z minister kultury Królestwa Szwecji Parisą Liljestrand. Spotkanie dotyczyło przede wszystkim Media Freedom Act, czyli przygotowywanym aktualnie projekcie aktu UE dotyczącego wolności mediów.

"Ten akt obejmuje bardzo wiele aspektów dotyczących regulacji różnych segmentów mediów. Z wielu powodów jest dyskusyjny. Kraje europejskie zgłaszają liczne uwagi, zwłaszcza w kwestii subsydiarności i zakresu kompetencji UE. To jest akt, w którym widać wyraźnie ideę zacieśniania współpracy europejskiej czy też z drugiej strony – nadawania większych kompetencji Komisji Europejskiej. Polska nie jest zwolennikiem tego typu rozwiązań" – przekazał w wypowiedzi dla mediów po spotkaniu prof. Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że Media Freedom Act obejmuje zapisy dotyczące wolności mediów, dziennikarzy, wydawców prasy, ale też ograniczenia działalności dominujących na rynku wielkich koncernów medialnych.

W czasie rozmowy z minister Parisą Liljestrand wicepremier podjął również temat zmiany paradygmatu pomocy Unii Europejskiej dla ogarniętej wojną Ukrainy.

"Ważna jest realizacja programów dla artystów ukraińskich, przyjęcie uchodźców wojennych z obszaru kultury - zaopiekowanie się tymi, którzy wyjechali. Jednak to, czego oczekują Ukraińcy i wszyscy, którzy są świadomi tego, co w tej chwili dzieje się na Ukrainie, to pomoc udzielana na miejscu" – dodał prof. Gliński. (PAP)

akn/ aszw/