Radio Opole » Kraj i świat
2022-10-07, 11:50 Autor: PAP

Skierniewice/ IPN odnalazł szczątki chłopca – ofiary niemieckiej zbrodni

Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji natrafił na szczątki chłopca zamordowanego w 1943 lub 1944 r. przez niemieckich żandarmów w Skierniewicach. Prawdopodobnie był on jednym z 30 tys. polskich dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny, który zbiegł z transportu do Łodzi.

Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził prace na skraju Lasu Zwierzynieckiego, na obrzeżach Skierniewic (obecnie ul. Makowska). Wykonano tam ekshumację w miejscu domniemanego pochówku chłopca, ofiary zbrodni niemieckiej, prawdopodobnie jednego z wysiedlonych z Zamojszczyzny w ramach „Aktion Zamość”.


Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji w ramach prac natrafił na jamę grobową, w której zostały ujawnione szczątki jednej osoby. Wstępna ocena antropologa wskazuje, że szczątki mogą należeć do 14-letniego chłopca. Działania BPiI zostały objęte postępowaniem OKŚZpNP w Łodzi


Według relacji świadków, chłopcu udało się uciec z transportu w okolicach Skierniewic. Znalazł schronienie w jednym z gospodarstw, gdzie przez kilka miesięcy mieszkał i pracował. Gdy na jego trop wpadli niemieccy żandarmi, przyjechali do gospodarstwa i zastrzelili w obejściu. Trudno ustalić datę zdarzenia. Mogło się to wydarzyć w lutym 1943 r., bądź w listopadzie 1944 r. gdyż relacje świadków są rozbieżne.


Gospodarze najpierw pochowali chłopca na podwórku, a po kilku dniach przenieśli zwłoki do pobliskiego lasu. Okoliczni mieszkańcy przez lata dbali o grób, przynosili na niego znicze i kwiaty. Na krzyżu wbitym w kopiec umieścili tabliczkę, na której widać napis: "ś.p. Henio Dziecko Zamojszczyzny lat 14 Zastrzelony przez Niemców w 19…”.


Poza imieniem i prawdopodobnym miejscem pochodzenia (Zamojszczyzna) nic więcej o nim nie wiedzą. Chłopiec miał przedstawić się niemieckim żandarmom na chwilę przed śmiercią jako Henryk Zamojski, jednak nie wiadomo, czy faktycznie nosił takie nazwisko.


W nocy z 27 na 28 listopada 1942 roku, Niemcy rozpoczęli na Zamojszczyźnie zakrojoną na szeroką skalę akcję wysiedleńczą. Jej bilans był tragiczny - do sierpnia 1943 r., okupanci przeprowadzili pacyfikację prawie 300 polskich wsi. Ponad 110 tys. mieszkańców ( 31 proc. ludności regionu) wywieziono z domów, a ich miejsce zajęli niemieccy koloniści z różnych części Europy.


Od 27 czerwca do 15 sierpnia 1943 r. wysiedlono 171 wsi, ponad 36,5 tys. osób zatrzymano z czego ok. 26 tys. wysłano na roboty do Niemiec oraz obozów koncentracyjnych – większość trafiło do KL Majdanek. Wśród wypędzonych w latach 1942-43 było łącznie ponad 30 tys. dzieci.


"Rankiem 1 lipca 1943 roku Niemcy otoczyli szczelnie naszą wieś, która liczyła około 300 numerów i wszystkich po kolei wypędzali z gospodarstw na drogę. Gestapowcy, żandarmi, Ukraińcy w służbie niemieckiej z bronią w ręku wpadali do domów i dając kilka minut na spakowanie najpotrzebniejszych rzeczy, nieco żywności, wyrzucali z domów wrzeszcząc i popychając kolbami karabinów" - wspominała Katarzyna Matraszek, jedna z ofiar hitlerowskiej akcji deportacyjnej na Zamojszczyźnie.


Prawie 4,5 tys. dzieci wysłano do Rzeszy celem zniemczenia. Wiele innych Niemcy uśmiercili dosercowymi zastrzykami fenolu zaraz po przetransportowaniu do KL Auschwitz. Tylko nielicznym udało się uciec z transportu i przeżyć wojną.


Dzieci wywiezione z Zamojszczyzny Niemcy selekcjonowali na grupy. Szczególnie poszukiwali dzieci, które spełniały ich rasistowskie kryteria "rasy nordyckiej". Według świadków transportowano m.in. do utworzonego w grudniu 1942 r. obozu (Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt) przy ul. Przemysłowej w Łodzi. Tam szkolono je a następnie przekazywano niemieckim rodzinom na terenie Rzeszy. Przez obóz przeszło kilka tysięcy polskich dzieci, które także zmuszano do pracy w szwalni. Obozy organizowano także winnych miejscach w okolicy Łodzi. Najmniejsze dzieci wysyłano z łódzkiego obozu do niemieckich ośrodków germanizacyjnych Lebensborn w Ludwikowie, w Puszczykowie oraz do tzw. Gaukinderheim w Kaliszu.


Starsze dzieci przewożono do innych ośrodków pracy, jak obóz w Potulicach lub gdy ukończyły szesnasty rok życia do niemieckich obozów koncentracyjnych. Skierniewice leżą na linii kolejowej łączącej Łódź z Warszawą i innym miastami, niewykluczone więc, że chłopiec, którego szczątki odnaleziono, zbiegł z pociągu do jednego z obozów w Łodzi lub okolicy.(PAP)


autor: Maciej Replewicz


mr/ pat/


Kraj i świat

2024-06-17, godz. 14:00 Warmińsko-mazurskie/ W Ameryce powstanie Północne Centrum Psychiatrii Dziecięcej W Ameryce k. Olsztynka za ponad 150 mln zł powstanie Północne Centrum Psychiatrii Dziecięcej. Jego uruchomienie jest planowane na początek 2029 r. W poniedziałek… » więcej 2024-06-17, godz. 14:00 ME 2024 - Szwajcaria zmienia miejsce treningów z powodu złego stanu murawy Szwajcarzy zmieniają treningową bazę na mistrzostwach Europy w Niemczech z powodu złego stanu murawy - poinformowała tamtejsza federacja piłkarska (SFV)… » więcej 2024-06-17, godz. 14:00 Norwegia przekaże kolejną dotację UNRWA Rząd Norwegii ogłosił w poniedziałek przekazanie 100 mln koron (ok. 8,7 mln euro) dla agencji ONZ ds. pomocy uchodźcom palestyńskim (UNRWA). Szef norweskiej… » więcej 2024-06-17, godz. 13:50 Rzecznik Kremla: słowa szefa NATO o rozmieszczeniu broni jądrowej eskalują napięcie Wypowiedź sekretarza generalnego ONZ Jensa Stoltenberga o rozmowach państw Sojuszu dotyczących rozmieszczenia większej ilości broni jądrowej w Europie to… » więcej 2024-06-17, godz. 13:50 UE/ Tusk uzgadnia z innymi liderami centroprawicy strategię na szczyt (krótka) Premier Donald Tusk wraz z innymi liderami Europejskiej Partii Ludowej (EPL) uzgadnia strategię na szczyt unijny poświęcony obsadzie najwyższych stanowisk… » więcej 2024-06-17, godz. 13:50 Dolnośląskie/ Prezes firmy odpowie za nielegalne składowanie odpadów w Czernikowicach Za niezgodnie z wydanym pozwoleniem składowanie odpadów w wyrobisku w Czernikowicach (Dolnośląskie) odpowie przed sądem prezes firmy Eko Hybryd Andrzej K… » więcej 2024-06-17, godz. 13:40 ME 2024 - Lewandowski trenuje już z piłką, lżejszy dzień kadrowiczów Robert Lewandowski, który z powodu kontuzji nie zagrał w niedzielnym meczu Euro 2024 z Holandią (1:2), trenował w poniedziałek z piłką, ale jeszcze z bandażem… » więcej 2024-06-17, godz. 13:40 Leszczyna: od poniedziałku codzienne raporty z monitorowania przypisywania leków Ministra zdrowia Izabela Leszczyna poinformowała, że od poniedziałku działa system monitorowania przypisywania leków psychotropowych i narkotycznych; codziennie… » więcej 2024-06-17, godz. 13:30 26 czerwca komisja regulaminowa zajmie się wnioskiem o uchyleniem immunitetu Wosia (PiS) 26 czerwca sejmowa komisja regulaminowa rozpatrzy wniosek Prokuratora Krajowego o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej polityka Suwerennej… » więcej 2024-06-17, godz. 13:30 UE/ Kraje członkowskie przyjęły stanowisko negocjacyjne w sprawie nowelizacji dyrektywy o odpadach Państwa UE przyjęły stanowisko do negocjacji z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim w sprawie nowelizacji dyrektywy dotyczącej odpadów. Zakłada… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »