Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-29, 14:20 Autor: PAP

Amnestia, to jednak nie uniewinnienie - kasacja RPO ws. świadka Jehowy z czasów PRL

Choć w latach 60. XX wieku sprawa świadka Jehowy została umorzona z powodu amnestii, to nie było to uniewinnienie. Tymczasem obywatel ten nie popełnił żadnego przestępstwa, aby można go było obejmować amnestią - wskazał RPO, kierując kasację w tej historycznej sprawie.

Do Sądu Najwyższego trafiają co pewien czas sprawy dotyczące wyroków orzekanych w PRL wobec świadków Jehowy. SN wielokrotnie uwzględniał takie kasacje kierowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich.


W sprawie, o której Biuro RPO poinformowało w czwartek, obywatel - podobnie, jak w analogicznych tego typu sprawach - został oskarżony w 1964 r. o "udział w zdelegalizowanym związku Świadków Jehowy", którego istnienie, ustrój i cel działalności miały być tajemnicą wobec władz państwowych. Tym razem jednak, jak przekazało Biuro RPO, "na podstawie amnestii jego sprawę umorzono, orzekając przepadek i zniszczenie należących do niego książek".


Jak podkreślono w kasacji Rzecznika, "amnestii udzielić można było jedynie, gdy nie ma wątpliwości, iż sprawca popełnił zarzucane mu przestępstwo". Natomiast, jak wskazuje RPO, nie ma wątpliwości, że oskarżony był niewinny.


Wspólnota Świadków Jehowy została zdelegalizowana w 1950 r. z powodu - jak to określono - działalności powodującej "zagrożenie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego". Przez następne dekady polityka władz PRL wobec tej wspólnoty podlegała różnym modyfikacjom, jednak do formalnej legalizacji wyznania doszło dopiero w maju 1989 r.


"Istnienie wspólnoty Świadków Jehowy również nie stanowiło tajemnicy dla ówczesnych władz państwowych, jako że jawnie funkcjonowała ona w Polsce już od czasów międzywojennych, a po delegalizacji wspólnoty w 1950 r. jej przywódcy aktywnie zabiegali o ponowną rejestrację" - zaznacza RPO.


RPO przywołał orzeczenie SN ze stycznia 1995 r. Już wtedy sąd ten orzekł, że uznawanie "tajności związku" w odniesieniu do struktur religijnych wyznania, któremu "oficjalnie i bezpodstawnie odmówiono prawa do jawnego funkcjonowania, było rażącym nadużyciem prawa karnego, w celu korzystania wyłącznie z jego represyjnej funkcji".


Dodał, że w takim stanowisku władz PRL była ponadto hipokryzja. "Za tajne uznawano to, czego władza państwowa nie chciała przyjąć do wiadomości" - podkreślił SN w 1995 r., a powtórzył w aktualnej kasacji RPO.


W dziejach Polski komunistycznej władze wielokrotnie już od lat 40. sięgały do amnestii jako narzędzia zdobywania legitymizacji społecznej oraz zasygnalizowania "nowego etapu budowania socjalizmu". Prawnicy i historycy wskazują, że ogłaszane co pewien czas amnestie były w PRL sposobem na rozładowanie więzień.


W epoce rządów Władysława Gomułki amnestie zarządzano z okazji rocznic powstania "Polski Ludowej" - 20. i 25. - w 1964 i 1969 r. Podobną amnestię zarządził w 1974 r. Edward Gierek. Trzy lata później zorganizowano amnestię dla więźniów skazanych po wydarzeniach czerwca 1976 r. Amnestie dla więźniów politycznych ogłaszano też po zniesieniu stanu wojennego w 1983 r., a także w 1984 r., 1986 r. i dwukrotnie w 1989 r. (PAP)


autor: Marcin Jabłoński


mja/ itm/


Kraj i świat

2024-06-21, godz. 16:30 Od poniedziałku służbę na granicy rozpoczną żołnierze Żandarmerii Wojskowej Od poniedziałku służbę na granicy polsko-białoruskiej rozpoczną żołnierze Żandarmerii Wojskowej - potwierdził w rozmowie z PAP doniesienia prasowe rzecznik… » więcej 2024-06-21, godz. 16:30 Ekspert ds. polityki Chin: relacje polsko-chińskie w stanie zawieszenia; wizyta Dudy raczej ich nie zmieni Relacje polsko-chińskie są w okresie zawieszenia i wizyta Andrzeja Duda w Pekinie nie zaszkodzi im, ale też nie możemy oczekiwać na jakiś duży przełom… » więcej 2024-06-21, godz. 16:20 ME 2024 - Słowacja - Ukraina 1:1 (bramka) Grupa E: Słowacja - Ukraina 1:1 w 54. min. Bramki: 1:0 Ivan Schranz (17-głową), 1:1 Mykoła Szaparenko (54). Sędzia: Michael Oliver (Anglia). (PAP) … » więcej 2024-06-21, godz. 16:20 Szefowa MEN: szkoła jest dla uczniów, ale nie ma szkoły bez nauczycieli (opis2, korekta) Szkoła jest dla uczniów, by zdobywali wiedzę, poznawali ludzi; ale nie ma szkoły bez nauczycieli, jesteście dla ministerstwa priorytetem - powiedziała minister… » więcej 2024-06-21, godz. 16:20 ME 2024 - polscy kibice zmierzający na mecz z Austrią: "Berlin jest nasz" Na dwie godziny przed rozpoczęciem meczu mistrzostw Europy Polska - Austria większość pod Stadionem Olimpijskim stanowią polscy fani. 'Berlin jest nasz!'… » więcej 2024-06-21, godz. 16:20 IMGW ostrzega przed burzami w prawie całej Polsce (aktl. 3) IMGW wydał ostrzeżenia trzeciego, najwyższego stopnia, przed burzami dla woj. dolnośląskiego, wielkopolskiego, opolskiego, śląskiego, łódzkiego, kieleckiego… » więcej 2024-06-21, godz. 16:10 „Uwaga - to jest napad!” - rusza kampania edukacyjna o rzadkich zespołach padaczkowych (MediaRoom) Odyseja diagnostyczna, konsultacje z dziesiątkami lekarzy, codzienny strach o zdrowie i życie, utrudniony dostęp do wielu specjalistów, w tym psychologów… » więcej 2024-06-21, godz. 16:10 Lubuskie/ Ponad pięć lat więzienia za wypadek, w którym zginęły dwie osoby Na pięć lat i sześć miesięcy bezwzględnego więzienia Sąd Rejonowy w Nowej Soli skazał Piotr B. za spowodowanie śmiertelnego wypadku, w którym zginęły… » więcej 2024-06-21, godz. 16:10 Szefowa MEN: szkoła jest dla uczniów, ale nie ma szkoły bez nauczycieli (opis2) Szkoła jest dla uczniów, by zdobywali wiedzę, poznawali ludzi; ale nie ma szkoły bez nauczycieli, jesteście dla ministerstwa priorytetem - powiedziała minister… » więcej 2024-06-21, godz. 16:00 Szczecin/ Dorota Serwa zrezygnowała z kierowania miejską kulturą Po ośmiu miesiącach pracy na stanowisku dyrektora wydziału kultury UM Szczecin Dorota Serwa złożyła wypowiedzenie. Władzie miasta poinformowały, że prowadzą… » więcej
9101112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »