Liczbę osób pobierających świadczenia kompensacyjne i ich przeciętną wysokość zawarto w "Miesięcznej informacji o wybranych świadczeniach pieniężnych".

Z danych ZUS wynika, że w styczniu 2022 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 14,1 tys. osób. Przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 2655,78 zł. W lutym 2022 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,8 tys. osób. Wtedy przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 2650,26 zł. W marcu 2022 r. świadczenia kompensacyjne pobierało zaś 13,6 tys. osób, a przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 2868,80 zł. Przeciętna wysokość kompensówki w kwietniu 2022 r. to 2849,89 zł; pobierało ją 13,5 tys. osób. W maju 2022 r. przeciętna wysokość kompensówki to 2831,25 zł; pobierało ją 13,2 tys. osób. W czerwcu 2022 r. przeciętna wysokość kompensówki to 2846,38 zł; pobierało ją 13 tys. osób.

Rok temu, w czerwcu 2021 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,7 tys. osób. Przeciętna wysokość świadczenia wynosiła 2554,12 zł. W czerwcu 2020 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,5 tys. osób. Przeciętna wysokość świadczenia wynosiła wówczas 2385,38 zł.

Podobnie jak w 2022 r. również w 2021 r. i 2020 r. liczba pobierających świadczenie kompensacyjne była wyższa w styczniu niż w czerwcu i wynosiła odpowiednio: w styczniu 2021 r. – 14,6 tys., w styczniu 2020 r. – 14,0 tys. W następnych miesiącach: w lutym, marcu, kwietniu i maju zmniejszała się.

Zgodnie z obowiązującą od 2009 r. ustawą o świadczeniach kompensacyjnych może ono być przyznawane nauczycielom mającym 30-letni staż pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej i pracującym na co najmniej jedną drugą etatu. Wiek uprawniający do świadczenia ma wzrastać w latach 2014-2032, począwszy od 55. roku życia aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Nauczyciel w latach 2021-2022 otrzyma kompensówkę, jeśli ukończy 55 lat (kobieta) i 59 lat (mężczyzna; w latach 2023-2024 odpowiednio 55 lat i 60 lat; w latach 2025-2026 odpowiednio 56 lat i 61 lat; w latach 2027-2028 – 57 lat (kobiety) i 62 lata (mężczyźni); w latach 2029-2030 odpowiednio 58 lat i 63 lata; w latach 2031-2032 odpowiednio 59 lat i 64 lata.

Świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom pracującym w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i w specjalnych ośrodkach wychowawczych.

Nauczyciele korzystający z kompensówek otrzymują takie same odprawy jak przechodzący na normalne emerytury. Mogą także liczyć na identyczne świadczenia socjalne co nauczyciele emeryci.

Obowiązuje ich jednak warunek: jeżeli pobierają świadczenie, to nie mogą dalej pracować w szkole, przedszkolu lub ośrodku (np. w niepełnym wymiarze godzin).

Nauczycielowi pobierającemu kompensówkę nie wolno też zatrudnić się w szkole, przedszkolu lub ośrodku, nawet jeśli zajmowane stanowisko nie ma nic wspólnego z pracą dydaktyczną. W ustawie nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych zapisano, że jeśli taki nauczyciel wróci do pracy w dotychczasowym zawodzie, to świadczenie zostanie mu zawieszone. Jeśli zaś podejmie inną pracę niż w zawodzie, to będzie nadal mógł pobierać pieniądze z tytułu świadczenia.

W tym roku wprowadzono jedno odstępstwo od tej zasady. Na mocy uchwalonej na początku marca ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, od 24 lutego 2022 r., czyli od napaści Rosji na Ukrainę, możliwe jest zatrudnienie na stanowisku pomocy nauczyciela lub nauczyciela w oddziale przygotowawczym dla uczniów z Ukrainy nauczyciela pobierającego świadczenie kompensacyjne bez utraty tego świadczenia.

Środki na nauczycielskie świadczenia kompensacyjne pochodzą z odprowadzanych składek, ale z budżetu państwa.

ZUS na swojej stronie internetowej udostępnił specjalny kalkulator do wyliczenia wysokości nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Każdy nauczyciel może – wpisując swoje podstawowe dane – obliczyć prognozowaną dla niego wysokość świadczenia. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka

dsr/ mhr/