Jak mówił szef weterynarii na niedawnej konferencji branży mięsnej, ostatni przypadek tej choroby u świń wykryto w Polsce w 15 grudnia 2021 r. Ognisko stwierdzono w miejscowości Kostomłoty (powiat kiecki).

To, że w tym roku nie ma ognisk ASF, może być efektem wprowadzenia w ubiegłym roku obowiązku posiadania planów bezpieczeństwa biologicznego w gospodarstwach (zawierających szczegółowe wytyczne dotyczące bioasekuracji), niezbędnych przy przemieszczaniu świń w strefach objętych ograniczeniami z powodu ASF - argumentował Niemczuk. Jego zdaniem okazało się, że jest to w miarę skuteczny środek zapobiegający rozprzestrzenianiu się ASF w hodowlach.

W ramach walki z ASF służby weterynaryjne tylko w 2021 r. skontrolowały 104 tys. gospodarstw, z czego w ponad 42 tys. stwierdzono nieprawidłowości. Po kolejnym sprawdzeniu części z gospodarstw i ponownym stwierdzeniu naruszenia zasad bioasekuracji, weterynaria wydała m.in. 681 nakazów uboju świń i zakazała ich chowu.

Szef Inspekcji Weterynaryjnej zaznaczył, że kontrole bioasekuracji przeprowadzane są w sposób ciągły. W I kw. tego roku odbyło się już ponad 22,7 tys. takich wizytacji.

Niemczuk przypomniał, że do Polski choroba trafiła w 2014 r.; wówczas odnotowano dwa ogniska ASF u świń. Istotny wzrost zachorowań wystąpił w 2018 r., gdy stwierdzono 109 ognisk. W kolejnych latach - 2019 - 48; 2020 - 103; w 2021 - 124 ogniska (gdzie było 42 tys. świń). W sumie do tej pory na terenie Polski odnotowano 488 ognisk ASF u trzody chlewnej.

Równolegle wykrywano ASF u dzików, które są - w opinii naukowców - odpowiedzialne za roznoszenie choroby. W 2014 r. odnotowano 30 przypadków, w których znaleziono 67 chorych dzików, w 2020 r. - 3214 przypadków (ponad 4,7 tys. dzików), w tym roku wykryto 978 przypadków (1294 dziki). Rekordowy był 2020 r., gdy w stwierdzono 4156 ognisk tej choroby u dzików (6605 zwierząt). W sumie od 2014 r. do 20 maja br. na terenie kraju znaleziono lub zastrzelono ponad 21,7 tys. dzików z wirusem ASF.

Afrykański pomór świń wystąpił też w innych krajach Europy. Najtrudniejsza jest obecnie sytuacja w Rumunii, gdzie w tym roku wykryto już 148 ognisk tego wirusa u świń. W Serbii stwierdzono 11, na Słowacji i w Bułgarii - po dwa, a po jednym - we Włoszech, na Ukrainie i w Mołdawii.

W przypadku dzików najwięcej chorych zwierząt wykryto w tym roku w Niemczech (768), na Węgrzech (314), w Słowacji (309) i w Rumunii (273). ASF wśród dzików rozprzestrzenia się już także na półwyspie włoskim, choć jeszcze do niedawna stwierdzany był wyłącznie na Sardynii.

Wirus ASF obecny jest na większości terytorium Polski. Po raz pierwszy przekroczył on linię Wisły w 2019 r., gdy wykryto w listopadzie pierwszy przypadek chorego dzika w woj. lubuskim. Dzik był potrącony przez pojazd. Niemczuk uważa, że wówczas, chcąc nie dopuścić do rozprzestrzenienia się wirusa, popełniono błędy, co w efekcie spowodowało przeniesienie się choroby do zachodniej części Polski.

Niemczuk podkreślił, że bardzo istotny dla ograniczenia choroby jest sanitarny odstrzał dzików. W 2021 r. wybito ok. 143,5 tys. dzików, w 2022 r. (od 1 stycznia dp 4 kwietnia) - 20,6 tys. dzików, a od 4 kwietnia - 1865 dzików.

Niemczuk poinformował, że za znoszenie stref z ograniczeniami odpowiada Komisja Europejska; podejmuje ona taką decyzję na wniosek kraju. W tym roku KE wyraziła zgodę na zniesienie restrykcji w 92 gminach w 32 powiatach w ośmiu województwach. Szef weterynarii dodał, że "13 maja br. został złożony kolejny wniosek o przeniesienie kolejnych terytoriów do obszaru objętego ograniczeniami II lub I". Wyjaśnił, że KE jednak dość ostrożnie podejmuje decyzje w tej sprawie, zwłaszcza gdy na danym terenie było kilka ognisk choroby. (PAP)

autor: Anna Wysoczańska

awy/ mk/