18 maja br. z inicjatywy Polski została zorganizowana wideokonferencja z udziałem ministrów zdrowia krajów UE w sprawie renegocjowania umów na szczepionki przeciw Covid-19. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele większości państw członkowskich UE.

Państwa UE poparły ideę przygotowania i podpisania wspólnego listu do KE dotyczącego potrzeby renegocjowania umów na szczepionki przeciw Covid-19. Projekt wspólnego wystąpienia został przygotowany przez polskie ministerstwo zdrowia w oparciu o postulaty zgłaszane na spotkaniu.

Polska i część krajów UE mają nadzieję, że dyskusja w gronie państw członkowskich UE i Komisji Europejskiej pozwoli na uelastycznienie porozumień szczepionkowych.

Polska liczy również, że producenci szczepionek ze zrozumieniem podejdą do nadzwyczajnych okoliczności, z którymi mierzy się obecnie dając schronienie milionom obywateli ukraińskich uciekających przed wojną.

Jak podawało wcześniej „Politico”, Słowacja przekazała, że planuje wesprzeć wysiłki Polski. W publicznym oświadczeniu w czwartek bułgarskie ministerstwo zdrowia stwierdziło również, że jest zaniepokojone obecną sytuacją dotyczącą kontraktów szczepionkowych.

„Ministerstwo Zdrowia uważa, że państwa powinny być w stanie kupować tylko tyle, ile naprawdę potrzebują” - czytamy w oświadczeniu bułgarskiego ministerstwa, które mówi, że obecne ramy kontraktowe na szczepionki „nie działają”.

Minister Adam Niedzielski przekazał w kwietniu, że Polska poinformowała KE i firmę Pfizer, że z uwagi na zaistnienie nadzwyczajnych okoliczności, związanych z przyjęciem na terytorium RP obywateli Ukrainy uciekających przed wojną, odmawia przyjmowania kolejnych szczepionek przeciw Covid-19 i wykonywania płatności za nie. Niedzielski dodał wtedy, że Polska jest "rozczarowana zarówno postawą Komisji, jak i producentów". Ci ostatni - powiedział - "nie wykazują żadnej elastyczności".

Również Łotwa, Litwa i Estonia zwróciły się do Komisji o renegocjowanie umów w celu umożliwienia przesunięcia dostaw na czas, w którym jest bardziej prawdopodobne, że będą potrzebne, lub zapewnienia możliwości zastąpienia dostaw szczepionek innymi produktami medycznymi.

„Politico” podało, że Komisja w ramach umów zamówiła do 4,2 miliarda dawek szczepionek przeciwko koronawirusowi, a to prawie dziesięciokrotność populacji UE. Spośród nich dostarczono do tej pory 1,3 miliarda.

Poprawa sytuacji pandemicznej sprawia, że część szczepionek ulega przeterminowaniu. Według organizacji pozarządowej People’s Vaccine Alliance do lutego UE musiała zutylizować 55 milionów dawek szczepionek przeciw Covid-19.

W wideokonferencji zorganizowanej przez Polskę wzięli udział urzędnicy z Rumunii, Danii, Słowacji, Włoch, Słowenii, Austrii, Finlandii, Holandii, Luksemburga, Chorwacji, Estonii, Węgier, Łotwy, Czech, Litwy i Bułgarii.

Niedzielski powiedział po niej, że kilkanaście państw UE, podobnie jak Polska, wyraża chęć uelastycznienia kontraktów szczepionkowych zawartych przez Komisję Europejską.

Minister zdrowia powiedział PAP pod koniec kwietnia, że wraz ze zmianą sytuacji epidemicznej i geopolitycznej, zmienić muszą się kontrakty na szczepionki przeciw Covid-19. Nie chcemy zrywać umów, tylko je uelastycznić, wydłużyć terminy dostaw, a tym samym terminy płatności – powiedział Adam Niedzielski.

Argumenty resortu zdrowia za zmianami to wyhamowanie epidemii, obciążenie Polski finansowaniem opieki medycznej uchodźców z Ukrainy szukających w Polsce schronienia po inwazji Rosji, a także fakt, że producenci mieli dostarczać od początku tego roku coraz nowsze, zmodyfikowane szczepienia multiwariantowe.

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

luo/ adj/