PAP poprosiła PAN o odniesienie się do sprawy artykułu dra Kamila Kuleszy w "Gazecie Wyborczej" pt. "Od dziaderstwa do dziadostwa – historia końca Polskiej Akademii Nauk". Tekst został opublikowany w portalu "Gazety Wyborczej" w wydaniu weekendowym z 23 października, a potem – wycofany. Kulesza to matematyk, informatyk. Po powrocie z Cambridge założył Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów w ramach PAN.

Artykuł – jak napisał w oświadczeniu dr Kulesza – "stanowił kontynuację artykułu +Nauka Polska 2047. List z przyszłości+, który +Gazeta Wyborcza+ opublikowała 7.04.2018 r. i napisany był w tej samej konwencji – science fiction".

"Artykuł stał się powodem ożywionej dyskusji w sieci, jednak już po kilkunastu godzinach na portalu +Gazety Wyborczej+ został zastąpiony przeprosinami red. Jarosława Kurskiego, I zastępcy redaktora naczelnego, za +nieopatrzne opublikowanie tekstu+. W przeprosinach tych tekst został określony jako "noszący wszelkie cechy paszkwilu+" – dodał Kulesza.

Dr Kulesza zwrócił uwagę, że "dodatkowo red. Jarosław Kurski twierdził, że redakcja +Gazety Wyborczej+ nie zdawała siebie sprawy +że Kamil Kulesza jest w sporze prawnym z PAN+, co określone zostało jako +poważne uchybienie warsztatowe+".

"Podobnej treści przeprosiny redakcji ukazały się też w kolejnym weekendowym wydaniu +Gazety Wyborczej+ w dniu 30. października br. Te teksty przeprosin opublikowane, bez prób kontaktu ze mną, przez +Gazetę Wyborczą+ w związku z wycofaniem z sieci artykułu mojego autorstwa pt. +Od dziaderstwa do dziadostwa – historia końca Polskiej Akademii Nauk+ zawierały szereg nieprawdziwych informacji" – napisał.

"Nie mamy stanowiska w sprawie publikacji, który została zdefiniowana jako scenariusz przyszłości, czyli tekst fikcyjny" – poinformował PAP rzecznik Polskiej Akademii Nauk Piotr Karwowski.

Kulesza, odnosząc się do kwestii konfliktu prawnego z PAN i jego jednostkami, podkreślił w swoim oświadczeniu, że dotyczy nie tylko jego, ale, "na różnych jego etapach, kilkudziesięciu już chyba osób fizycznych i prawnych spierających się z PAN, jego jednostkami oraz osobami fizycznymi pełniącymi kierownicze funkcje w PAN w związku z ich osobistą odpowiedzialnością za podejmowane decyzje. Spory dotyczą m.in. sprawy niewypłacenia przez jeden z instytutów PAN wynagrodzenia grupie osób, która zrealizowała dla instytutu projekty, które zostały następnie odebrane i w pełni opłacone przez firmy, które je zamówiły. Już w 2018 r. redakcja "GW" przygotowywała artykuły na ten temat, które się jednak nie ukazały, gdyż szybciej informacje te opublikował +Dziennik Gazeta Prawna+".

Rzecznik PAN, pytany m.in. o to, czy władze PAN wiedzą, w ilu postępowaniach sądowych uczestniczy IBS PAN i jaka jest, w przybliżeniu, łączna wartość przedmiotu tych sporów, opowiedział: "Pan Kamil Kulesza jest w sporze z Instytutem Badań Systemowych PAN, samodzielną prawnie jednostką naukową, ale wnioskami do sądu w procedurach ugodowych pan Kamil Kulesza obejmuje również władze PAN oraz osoby fizyczne, chociaż PAN nigdy nie pozostawała z p. Kuleszą w żadnym stosunku prawnym zatrudnienia – czy to na podstawie umowy o pracę, czy umowy cywilnoprawnej. Wobec tego nie jest znana podstawa wysnuwanych roszczeń wobec PAN". "Władze PAN nie inicjują żadnych postępowań w sądzie wobec pana Kuleszy" – podkreślił Karwowski.

Jak zauważył, na mocy ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk instytuty naukowe PAN są odrębnymi od PAN podmiotami prawa, mającymi osobowość prawną i występującymi w stosunkach prawnych we własnym imieniu i działającymi na własny rachunek.

Pytany o to, czy władze PAN przeprowadziły niezależny audyt wydatków na usługi prawne w Instytucie Badań Systemowych w ostatnich latach, Karwowski zwrócił uwagę, że audyt w instytutach PAN odbywa się w przypadku wykrycia nieprawidłowości, tj. w szczególności w zakresie gospodarowania mieniem przez dyrektora jednostki naukowej niezgodnie z zasadami celowości, gospodarności lub oszczędności ewentualnie niezgodnie z wymogami racjonalnej gospodarki (art. 54 ust. 1 w zw. z art. 72 ust. 1 ustawy o PAN), a taka sytuacja nie zachodziła w tym przypadku.

Rzecznik PAN zastrzegł jednocześnie, że PAN nie może podawać informacji dotyczących pozostałych uczestników postępowania – osób fizycznych – wzywanych przez sąd w procedurze ugodowej.

"Na koniec warto zadać sobie pytanie: kto zatem występuje w dwóch rolach – jako autor piszący o instytucji i składający wnioski do sądu przeciw tej instytucji? Czy nie zachodzi tu konflikt interesów?" – napisał Karwowski.

PAP zapytała także "Gazetę Wyborczą" m.in. o to, czy redakcja zamówiła tekst u dra Kamila Kuleszy, kto z redakcji go zamówił, czy szczegóły koncepcji tekstu były omawiane z dr. Kamilem Kuleszą i czy przedstawiciele redakcji "Gazety Wyborczej" brali udział w przygotowaniu zdjętego tekstu dr. Kamila Kuleszy. Jak podkreślił w odpowiedzi na prośbę PAP szef magazynu "Wolna sobota" Marek Markowski, pytania PAP "dotyczą spraw redakcyjnych i organizacji procesu przygotowywania materiałów prasowych". "Są zatem (...) objęte tajemnicą redakcyjną i tajemnicą dziennikarską. Okoliczność ta wyklucza zatem możliwość udzielenia odpowiedzi na te pytania, a samo ich sformułowanie jest próbą nieuprawnionej ingerencji w sferę tajemnic chronionych ustawą" – napisał Markowski. (PAP)

agz/ joz/