Radio Opole » Kraj i świat
2021-10-05, 12:40 Autor: PAP

Nobel z fizyki za zrozumienie złożonych systemów w przyrodzie (krótka2)

Nobel 2021 z fizyki Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann otrzymali za fizyczny model klimatu Ziemi i wpływ ludzi na jego zmiany, zaś trzeci tegoroczny noblista -Giorgio Parisi - został doceniony za odkrycie interakcji w układach fizycznych - począwszy od atomów aż po układy planetarne.

Jak zauważył Komitet Noblowski, złożone układy charakteryzują się przypadkowością i brakiem ładu i są trudne do zrozumienia. A tegoroczni nobliści zastosowali nowe metody do opisania ich i przewidywania ich długofalowych zachowań, podkreślili członkowie Komitetu.


Manabe i Hasselmann - obaj już 90-letni - podzielą się po równo połową nagrody za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, co pozwoliło ilościowo określić jego zmienność i wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie".


Manabe wykazał, w jaki sposób podwyższony poziom dwutlenku węgla w atmosferze przyczynia się do wzrostu temperatur na powierzchni Ziemi. W latach 60. XX wieku opracowywał fizyczne modele klimatu. Około dekadę później Hasselmann opracował model, w którym powiązał pogodę i klimat, co pozwoliło zrozumieć, dlaczego modele klimatu mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna.


Z kolei Giorgio Parisi (ur. w 1948 r.) otrzyma drugą połowę nagrody za "odkrycie wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od atomów po układy planetarne". Jego badania pomogły zrozumieć i opisać wiele różnych oraz całkiem przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale też w wielu bardzo różnych dziedzinach, jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie się maszyn. (PAP)


jjj/ agt/


Kraj i świat

2024-07-09, godz. 05:50 ME 2024 - wieczorny mecz Hiszpanii z Francją wyłoni pierwszego finalistę Wieczorny mecz w Monachium, gdzie Hiszpania zmierzy się z Francją, wyłoni pierwszego finalistę piłkarskich mistrzostw Europy w Niemczech. W środę w Dortmundzie… » więcej 2024-07-09, godz. 05:50 Powstają dwa filmy dokumentalne poświęcone tragedii na planie westernu „Rust” Coraz bliżej proces Aleca Baldwina, w którym gwiazdor będzie odpowiadał za nieumyślne spowodowanie śmierci reżyserki zdjęć na planie westernu „Rust”… » więcej 2024-07-09, godz. 05:20 USA/ Zapobieżenie III wojnie światowej i masowe deportacje imigrantów w programie wyborczym Republikanów Partyjny komitet Republikanów zatwierdził w poniedziałek program wyborczy na listopadowe wybory. Wśród postulatów znalazło się m.in. 'przywrócenie pokoju… » więcej 2024-07-09, godz. 05:20 Prognoza pogody na 9 i 10 lipca Jak informuje IMiGW znaczna część Europy znajduje się pod wpływem wyżu znad Morza Bałtyckiego i krajów bałtyckich. Strefy obniżonego ciśnienia obserwuje… » więcej 2024-07-09, godz. 05:00 USA/ Huragan Beryl zabił w poniedziałek co najmniej osiem osób zanim osłabł do kategorii depresji tropikalnej Beryl uderzył w poniedziałek w amerykańskie wybrzeże, spowodował kilka tornad i pozostawił siedem ofiar w Teksasie i jedną w Luizjanie , a także trzy miliony… » więcej 2024-07-09, godz. 04:30 RPA/ Poszukiwacze złota kopią pod podłogami domów w poszukiwaniu kruszcu Nielegalni poszukiwacze złota, znani w Republice Południowej Afryki jako zama zamas, kopią obecnie pod podłogami zamieszkanych domów, aby dostać się do… » więcej 2024-07-09, godz. 04:10 Niemcy/ W Berlinie zaprezentowano mural poświęcony Powstaniu Warszawskiemu W berlińskiej dzielnicy Treptow-Koepenick w poniedziałek jego twórcy w obecności ambasadora RP zaprezentowali mural poświęcony Powstaniu Warszawskiemu. Dzieło… » więcej 2024-07-09, godz. 04:10 "Rzeczpospolita": Pułapki w przepisach o wakacjach składkowych Przedsiębiorca, który opłaca mały ZUS plus lub korzysta z preferencji, powinien zastanowić się nad zasadnością skorzystania z ulgi związanej z przepisami… » więcej 2024-07-09, godz. 02:30 BiH/ Krewny prezydenta Serbii kandydatem na burmistrza Srebrenicy Wspólnym kandydatem serbskich partii politycznych na burmistrza położonej na wschodzie Bośni i Hercegowiny Srebrenicy został bliski krewny prezydenta Serbii… » więcej 2024-07-09, godz. 01:50 USA/ Biden: Rosja przypomniała o swojej przerażającej brutalności Prezydent USA Joe Biden powiedział w poniedziałek, że niosące śmierć rosyjskie ataki rakietowe na Ukrainę, w tym na główny szpital dziecięcy w Kijowie… » więcej
99100101102103104105
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »